Պելճիքայի Վարչապետ

Շարլ Միշէլ
Պելճիքայի իշխանութեան դրօշը

Պելճիքայի վարչապետ (ֆրPremier ministre de Belgique, հոլEerste minister van België, գերմPremierminister von Belgien), Պելճիքայի ղեկավարը։ Կը հանդիսանայ Պելճիքայի դաշնային իշխանութեան բարձրագոյն պաշտօնը, որուն կից կառավարական կազմին մաս կը կազմեն նաեւ 14 աւագ նախարարներ: Դաշնային պետութեան քարտուղարները (կրտսեր նախարարներ) կը հանդիսանան իշխանութեան անդամներ, սակայն չեն մտներ Խորհուրդին կազմին մէջ: Ըստ Սահմանադրութեան, Պելճիքայի թագաւորը կը գլխաւորէ Խորհուրդը, սակայն 1957-էն սկսեալ ան փաստացի չի ղեկավարեր երկիրը:

Պաշտօնը զբաղեցնելու կարգը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Դաշնային ընտրութիւններուն յաջորդ օրը գործող վարչապետը թագաւորին կը ներկայացնէ իր հրաժարականը: Ապա, թագաւորը վարչապետին կ՛առաջակէ շարունակել գլխաւորել ժամանակաւոր իշխանութիւնը մինչեւ նոր իշխանութեան ձեւաւորումը: Թագաւորը խորհրդատուութիւն կը կազմակերպէ նոր իշխանութեան ձեւաւորման տարբերակները քննարկելու նպատակով: Խորհրդատուութենէն ետք ան կը նշանակէ տեղեկատու, ով պատասխանատուութիւն կը ստանձնէ տարբեր քաղաքական կուսակցութիւններու նոր իշխանութեան ուղղուած պահանջները հաւաքագրելու համար:

Վարչապետը կ՛ընտրուի թագաւորին կողմէ: Քանի որ միապետը չի կրնար որեւէ լիազօրութիւն ստանձնել առանց նախարարներու համաձայնութեան, նոր վարչապետի ընտրութեան մասին օրէնքը կը ստորագրուի պաշտօնաթող վարչապետին կողմէն: Այսպիսով, նոր վարչապետը կը ստորագրէ նախկին վարչապետին պաշտօնաթողութեան մասին որոշումը:

Ժամանակաւոր կառավարութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ժամանակաւոր կառավարութիւն մը ստեղծուեցաւ Պելճիքական Յեղափոխութեան (9 Սեպտեմբեր 1830) ժամանակ, իբրեւ վարչական յանձնաժողով, որ ստանձնած էր Պրիւքսէլի մէջ իշխանութիւնը: 26 Սեպտեմբեր 1830-ին նոյն վարչական յանձնաժողովը իր վրայ վերցուց ժամանակաւոր կառավարութեան պարտականութիւնները, իսկ 29 Սեպտեմբեր 1830-ին՝ թագաւորին իշխանութիւնն ու լիազօրութիւնները:

4 Հոկտեմբեր 1830-ին ժամանակաւոր կառավարութիւնը հռչակեց Պելճիքայի անկախութիւնը: Մինչեւ 10 Նոյեմբեր 1830-ի աշխատանքներու սկիզբը Պելճիքայի Ազգային Քոնկրեսի իշխանութեան լիազօրութիւններ ստանձնելը, Ժամանակաւոր կառավարութիւնը շարունանկեց իր գործունէութիւնը մինչեւ 25 Փետրուար 1831-ը, երբ Պելճիքայի թագաւորին խնամակալ ընտրուեցաւ Քոնկրեսի ներկայացուցիչ Պարոն Էրազմ-Լուի Սիւրլ տէ Շոկյէն: Ժամանակաւոր կառավարութիւնը ղեկավար չունէր, իսկ փաստաթուղթերը ստորագրեց Շարլ-Լատուր Ռոժէ:

Ժամանակաւոր կառավարութեան անդամներ Նշանակուած է Պաշտօնաթող եղած է
պարոն
Կաղապար:Iw
(1799—1883)
ֆրանսերէն՝ André Edourd Jolly
24.9.1830 25.2.1831
պարոն
Կաղապար:Iw
(1800—1887)
ֆրանսերէն՝ Feuillien-Charles-Marie-Joseph de Coppin de Falaën
Կաղապար:Iw Ժոզէֆ վան տէր Լիտէն
(1798—1877)
հոլ.՝ Joseph Van der Linden
պարոն
Կաղապար:Iw
(1781—1866)
հոլ.՝ Emmanuel-Constant-Prime-Ghislain van der Linden d'Hooghvorst
12.11.1830
Կաղապար:Iw
(1798—1842)
ֆրանսերէն՝ Joseph-Thiéry Nicolay
25.9.1830 10.10.1830
Կաղապար:Iw
(1800—1885)
ֆրանսերէն՝ Charles Latour Rogier
25.2.1831
կոմս
Կաղապար:Iw
(1791—1885)
ֆրանսերէն՝ Philippe Félix Balthazar Otho Ghislain de Merode
26.9.1830
Կաղապար:Iw
(1789—1869)
ֆրանսերէն՝ Alexandre Joseph Célestin Gendebien
Կաղապար:Iw
(1802—1874)
ֆրանսերէն՝ Jean-Sylvain Van de Weyer
Կաղապար:Iw
(1786—1859)
ֆրանսերէն՝ Louis Joseph Antoine de Potter
28.9.1830 13.11.1830

Պելճիքայի կառավարութեան ղեկավարներու ցանկ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Պելճիքայի յեղափոխութեան ընթացքին հռչակուեցաւ Պելճիքայի անկախացումը Հոլանտայի Միացեալ Թագաւորութենէն։ Անկախացումը ընդունուեցաւ Հոլանտայի թագաւոր Վիլհելմ Ա.-ի կողմէն, 19 Ապրիլ 1839-ին:

Պելճիքայի քաղաքական կուսակցութիւնը ձեւաւորուած է երկրին անկախացումէն քանի մը տասնամեակ ետք: Մինչեւ 17 Օգոստոս 1914-ին գերմանական զօրքերու յարձակումը տէ Պրոկուիլի կառավարութիւնը տեղափոխուած էր Անտուերպէն, իսկ 13 Հոկտեմբեր 1914-ին՝ ֆրանսական Հավր, Սենտ-Ատրեսս, Նորմանտիայի ծովափ, որտեղ իր գործունէութիւնը շարունակեց իբրեւ վտարուած կառավարութիւն: Յունուար 1916-ին կառավարութիւնը դարձաւ եռակուսակցական (Պելճիքայի առաջին դաշնային կառավարութիւնը): Պրիւքսէլի մէջ կառավարութեան գործունէութեան վերսկսումէն ետք, 21 Նոյեմբեր 1918-ին, երկրին կառավարիչի պաշտօնը վերանուանուեցաւ վարչապետ (ֆրPremier Ministre), սակայն Սահմանադրութեան մէջ այս անուանումը ամրագրուեցաւ 1970-ին:

Յունիս 1940-ին, գերմանական զօրքերու առաջին յարձակաման ժամանակ, Եուբեր Պյերլոյի կառավարութիւնը (հոլ.՝ Regering-Pierlot III) տեղափոխուեցաւ Ֆրանսայի Պորտօ, իսկ Հոկտեմբերին՝ Լոնտոն, ուր աշխատեցաւ իբրեւ վտարուած կառավարութիւն: Թագաւոր Լեոպոլդ Գ.-ը մնաց Պրիւքսէլի մէջ եւ 1940-էն մնաց տնային կալանքի տակ, իսկ 1944-ի աշնան ազատուեցաւ ՍՍ զօրքերուն կողմէ: Խորհրդային զօրքերուն կողմէն 1944-ին Պելճիքայի ազատագրումէն ետք թագաւորի թափուր աթոռը անցաւ թագաւորի եղբօր՝ արքայազն Շարլի խնամակալութեան: Հետպատերազմեան կառավարութիւնը սոցիալիստ Ախիլ Վան Ակկերի գլխաւորութեամբ, թագաւորին մեղադրեց նացիներու հետ համագործակցութեամբ եւ արգիլեց անոր՝ երկիր վերադարձը։ Մինչեւ 1950, թագաւորը ապրեցաւ Զուիցերիա: Անոր վերադարձին նպաստեց 1950-ի Պելճիքայի միապետական արքայ Լեոպելդ Գ.-ին Պելճիքա վերադառնալու արտօնութեան եւ լիազօրութիւններու վերականգնման մասին հանրաքուէն, որուն կողմ քուէարկեցին ընտրողներուն 57,68%-ը):

Պելճիքայի կառավարութեան գլուխ Նշանակուած է Պաշտօնաթող եղած է Կուսակցութնւն Ընտրութնւններ Կապինետ
Նախարարներու խորհուրդի ներկայացուցիչ (ֆրանսերէն՝ Présidents du Conseil des ministres)
1 կոմս
Կաղապար:Iw
(1790—1873)
ֆրանսերէն՝ Albert Joseph Goblet d'Alviella
26.02.1831 27.02.1831 անկախ Կաղապար:Iw կառավարութիւնը չէ ձեւավորուած
2 Կաղապար:Iw[1]
(1785—1871)
հոլ.՝ Étienne Constantin de Gerlache
27.02.1831 15.03.1831 տէ Գերլախի կառավարութիւն
կապինետի ղեկավար (ֆրանսերէն՝ Chefs de cabinet)
(2)[2] Էտյէն-Կոնստանտին Գերլախ[1]
(1785—1871)
հոլ.՝ Étienne Constantin de Gerlache
15.03.1831 23.03.1831 անկախ Գերլախի կառավարութիւն
3
(I)
Ժան-Լուի-Ժոզէֆ Լեբո
(1794—1865)
ֆրանսերէն՝ Jean Louis Joseph Lebeau
23.03.1831 26.07.1831 Լեպոյի կառավարութիւն
4 կոմս

Ֆելիկս-Ամանտուս տէ Մյուլենար
(1793—1862)
ֆրանսերէն՝ Félix Amandus de Mûelenaere

26.07.1831 17.09.1832 1831 Մյունլենարի կառավարութիւն
 и.о. կոմս

Ալպեր-Ժոզէֆ Գոպլէ տ’Ալվելլա
(1790—1873)
ֆրանսերէն՝ Albert Joseph Goblet d'Alviella

17.091832 20.10.1832 Ռոժյէի կառավարութիւն
5
(I)
Շարլ-Լատուր Ռոժյէ
(1800—1885)
ֆրանսերէն՝ Charles Latour Rogier
20.10.1832 04.8.1834 1833
6
(I)
կոմս
Պարտելեմի-Թեոտոր տէ Տիօ տէ Մելանտ
(1794—1874)
ֆրանսերէն՝ Barthélemy-Théodore de Theux de Meylandt
04.08.1834 18.04.1840 1835 Մելանտայի կառավարութիւն
3
(II)
Ժան-Լուի-Ժոզէֆ Լեպօ
(1794—1865)
ֆրանսերէն՝ Jean Louis Joseph Lebeau
18.04.1840 13.04.1841 Լեպոյի կառավարութիւն
7 պարոն
Ժան-Պատիստ Նոտոն
(1805—1881)
ֆրանսերէն՝ Jean-Baptiste Nothomb
13.04.1841 30.07.1845 1841 Նոտոնի կառավարութիւն
8 Ժան-Սիլվէն վան տէ Վեյէր
(1802—1874)
ֆրանսերէն՝ Jean-Sylvain Van de Weyer
30.07.1845 31.03.1846 1845 վան տէ Վեյէրի կառավարութիւն
6
(II)
կոմս
Պարտելեմի-Թեոտոր տէ Տիօ տէ Մելանտ
(1794—1874)
ֆրանսերէն՝ Barthélemy-Théodore de Theux de Meylandt
31.03.1846 12.08.1847 տէ Տիօ տէ Մելանտի կառավարութիւն
5
(II)
Շարլ-Լատուր Ռոժյէ
(1800—1885)
ֆրանսերէն՝ Charles Latour Rogier
12.08.1847 31.10.1852 Լիպերալներու կուսակցութիւն 1847, 1848, 1850 Ռոժյէի կառավարութիւն
9 Անրի-Գիսլեն-Ժոզէֆ-Մարի-Եասենտ տէ Պրուկկեր
(1801—1891)
ֆրանսերէն՝ Henri Ghislain Joseph Marie Hyacinthe de Brouckère
31.10.1852 30.03.1855 1852
1854
Պրուկկերի կառավարութիւն
10 Փիեր-Ժակ-Ֆրանսուա տէ Տեկկեր
(1812—1891)
ֆրանսերէն՝ Pierre Jacques François de Decker
30.03.1855 09.11.1857 անկախ 1855
1856
տէ Տեկկերի կառավարութիւն
5
(III)
Շարլ-Լատուր Ռոժյէ
(1800—1885)
ֆրանսերէն՝ Charles Latour Rogier
09.11.1857 1868 Լիպերալներու կուսակցութիւն 1857
1859
1861
1863
1864
1866
1867
Ռոժյէի կառավարութիւն
11
(I)
Եուպեր-Ժոզէֆ-Վալտեր Ֆրեր-Օրպան
(1812—1896)
ֆրանսերէն՝ Hubert Joseph Walthère Frère-Orban
03.01.1868 02.07.1870 1868 Ֆրեր-Օրպանի կառավարութիւն
12 բարոն
Ժուլիւս-Ժոզէֆ տ’Անետան
(1803—1888)
ֆրանսերէն՝ Jules Joseph d’Anethan
02.07.1870 07.12.1871 Կաթողիկէ շրջաններու եւ պահպանողական խմբակցութիւններու դաշնութիւն 1870 դ’Անետանի կառավարութիւն
6
(III)
կոմս
Պարտելեմի-Թեոտոր տէ Տիօ տէ Մելանտ
(1794—1874)
ֆրանսերէն՝ Barthélemy-Théodore de Theux de Meylandt
07.12.1871 21.08.1874[3] 1872
1874
տէ Տիօ տէ Մելանտ
13
(I)
Ժուլիւս-Էտուար-Կսավյէր Մալու
(1810—1886)
ֆրանսերէն՝ Jules Edouard Xavier Malou
21.08.1874 18.06.1878 1876
11
(II)
Եուպր-Ժոզէֆ-Վալտեր Ֆրեր-Օրպան
(1812—1896)
ֆրանսերէն՝ Hubert Joseph Walthère Frère-Orban
18.06.1878 16.06.1884 Լիպերալներու կուսակցութիւն 1878
1880
1882
Ֆրեր-Օրպանի կառավարութիւն
13
(II)
Ժուլիւս-Էտուար-Կսավյէր Մալու
(1810—1886)
ֆրանսերէն՝ Jules Edouard Xavier Malou
16.06.1884 26.10.1884 Կաթողիկէ շրջաններու եւ պահպանողական խմբակցութիւններու դաշնութիւն 1884 Մալուի կառավարութիւն
14 Օգիուստ-Մարի-Ֆրանսուա Պերնար
(1829—1912)
ֆրանսերէն՝ Auguste Marie François Beernaert
26.10.1884 26.03.1894 1886
1888
1890
1892
Պերնարի կառավարութիւն
15 Ժուլիւս-Ֆիլիբ-Մարի տէ Պիուրլէ
(1844—1897)
ֆրանսերէն՝ Jules Philippe Marie de Burlet
26.03.1894 25.02.1896 1894 տէ Պիուրլէի կառավարութիւն
16
(I)
Փոլ-Ժոզէֆ տէ Սմետ տէ Նայէր
(1843—1913)
ֆրանսերէն՝ Paul Joseph de Smet de Naeyer
25.02.1896 24.01.1899 1896
1898
տէ Սմետ տէ Նայէրի կառավարութիւն
17 Ժուլիւս-Անրի-Փիէր-Ֆրանսուա Վանտենբերեպոմ
(1843—1917)
ֆրանսերէն՝ Jules Henri Pierre François Vandenpeereboom
24.01.1899 05.08.1899 Վանտենբերեպոմի կառավարութիւն
16
(II)
կոմս[4]
Փոլ-Ժոզէֆ տէ Սմետ տէ Նայէր
(1843—1913)
ֆրանսերէն՝ Paul Joseph de Smet de Naeyer
05.08.1899 02.05.1907 1900
1902
1904
1906
տէ Սմետ տէ Նայէրի կառավարութիւն
18 պարոն
Ժուլիւս-Հանրի Կիսլէն-Մարի տէ Թրոզ
(1857—1907)
ֆրանսերէն՝ Jules Henri Ghislain Marie de Trooz
02.05.1907 31.12.1907[3] տէ Թրոզի կառավարութիւն
Սկսած 31.12.1907 մինչեւ 09.01.1908
19 Ֆրանսուա-Վիքթոր-Մարի-Գիսլէն Սխոլլարտ[1]
(1851—1917)
հոլ.՝ François Victor Marie Ghislain Schollaert
09.01.1908 17.06.1911 Կաթողիկէ շրջաններու եւ պահպանողական խմբակցութիւններու դաշնութիւն 1908
1910
Սխոլլարտի կառավարութիւն
20
(I—II)
կոմս
Շարլ-Մարի-Փիէր-Ալպեր տէ Պրոկվիլ
(1860—1940)
ֆրանսերէն՝ Charles Marie Pierre Albert de Broqueville
17.06.1911 18.01.1916 1912
1914
տէ Պրոկվիլի կառավարութիւն

Պոլկիայի վտարուած կառավարութիւն սկսած 13.10.1914
18.01.1916 01.06.1918 Կաթողիկէ շրջաններու եւ պահպանողական խմբակցութիւններու ֆետերացիա

Լիպերալներու կուսակցութեյան եւ Պելճիքայի աշխատաւորներու կուսակցութեան հետ դաշինք
21 Ժերար-Ֆրանսուա-Մարի Քորեման
(1852—1926)
ֆրանսերէն՝ Gérard François Marie Cooreman
01.06.1918 21.11.1918 Քորեմանի կառավարութիւն

Պելճիքայի վտարուած կառավարութիւնը
վարչապետ (ֆրանսերէն՝ Premier ministre)
22
(I—II)
Լեոն-Ֆրետերիկ-Գիուստավ Տելաքրու
(1867—1929)
ֆրանսերէն՝ Léon Frédéric Gustave Delacroix
21.11.1918 02.12.1919 Կաթողիկէ շրջաններու եւ պահպանողական խմբակցութիւններու ֆետերացիա

Լիպերալներու կուսակցութեան եւ Պելճիքայի աշխատաւորներու կուսակցութեան հետ դաշինք
Տելաքրուի կառավարութիւն
02.12.1919 20.11.1920 1919 Տելաքրուի կառավարութիւն
23 կոմս
Անրի-Վիքթոր-Մարի-Ժիսլէն Քարթոն տէ Վիեր
(1869—1951)
ֆրանսերէն՝ Henry Victor Marie Ghislain Carton De Wiart
20.11.1920 16.12.1921 Կաթողիկէ շրջաններու եւ պահպանողական խմբակցութիւններու ֆետերացիա
→ Կաթողիկէ միութիւն[5]

в коалиции с Либеральной партией и Бельгийской рабочей партией
Քարթոն տէ Վիարի կառավարութիւն
24
(I)
Ժորժ-Էմիլ-Լեոնար Թիենիս
(1873—1966)
ֆրանսերէն՝ Georges Emile Léonard Theunis
16.12.1921 13.05.1925 Կաթողիկէ միութիւն

Լիպերալներու կուսկացութեան հետ կոալիցիայի մէջ
1921 Թիենիսի կառավարութիւն
25 Ալուաս-Ժան-Մարիա-Ժոզէֆ վան տէ Վիվեր
(1871—1961)
ֆրանսերէն՝ Aloys Jean Maria Joseph van de Vyvere
13.05.1925 17.06.1925 Կաթողիկէ միութիւն 1925 վան տէ Վիվերի կառավարութիւն
26 վիկոնտ
Բրոսբեր-Անտուան-Մարի-Ժոզէֆ Փուլլէ]
(1868—1937)
ֆրանսերէն՝ Prosper Antoine Marie Joseph Poullet
17.6.1925 20.5.1926 Կաթողիկէ միութիւն

Պելճիքայի աշխատաւորներու կուսկացութեան հետ դաշիք
Փուլլէի կառավարութիւն
26
(I—II)
Անրի Ժասպար
(1870—1939)
ֆրանսերէն՝ Henri Jaspar
20.5.1926 22.11.1927 Կաթողիկէ միութիւն

Լիպերալներու կուսակցութեան եւ Պելճիքայի աշխատաւորներու կուսակցութեան հետ դաշինք
Ժասպարի կառավարութիւն
22.11.1927 6.6.1931 Կաթողիկէ միութիւն

Լիպերալներու կուսկացութեան հետ դաշինք
1929 Ժասպարի կառավարութիւն
27 Ժուլիւսլ-Լորան-Ժան-Լուի Ռանքէն
(1862—1934)
ֆրանսերէն՝ Jules Laurent Jean Louis Renkin
6.6.1931 22.10.1932 Ռանքէնի կառավարութիւն
20
(III)
կոմս
Շարլ-Մարի-Փիէր-Ալպեր տէ Փրոքվիլ
(1860—1940)
ֆրանսերէն՝ Charles Marie Pierre Albert de Broqueville
22.10.1932 20.11.1934 1932 տէ Փրոքվիլի կառավարութիւն
24
(II)
Ժորժ-Էմիլ-Լեոնար Թիունիս
(1873—1966)
ֆրանսերէն՝ Georges Emile Léonard Theunis
20.11.1934 25.3.1935 Թիունիսի կառավարութիւն
28
(I—II)
Փոլ-Գիլիոմ վան Զելանտ
(1893—1973)
ֆրանսերէն՝ Paul Guillaume van Zeeland
25.3.1935 13.6.1936 Կաթողիկէ միութիւն

Լիպերալներու կուսակցութեան եւ Պելճիքայի աշխատաւորներու կուսակցութեան հետ դաշինք
Զելանդի կառավարութիւն
13.6.1936 24.11.1937 Կաթողիկէդաշինք[6]

Լիպերալներու կուսակցութեան եւ Պելճիքայի աշխատաւորներու կուսակցութեան հետ դաշինք
1936 վան Զելանդի կառավարութիւն
29 Պոլ-Էմիլ Ժանսոն
(1872—1944)
ֆրանսերէն՝ Paul-Émile Janson
24.11.1937 15.5.1938 Լիպերալներու կուսակցութիւն

Կաթողիկէ դաշինքի եւ Պելճիքայի աշխատաւորներու կուսակցութեան հետ դաշինք
Ժանսոնի կառավարութիւն
30
(I)
Պոլ-Անրի-Շարլ Սպակ
(1899—1972)
ֆրանսերէն՝ Paul Henri Charles Spaak
15.5.1938 22.2.1939 Պելճիքայի աշխատաւորներու կուսակցութիւն

Կաթողիկէ դաշինքի ու լիպերալներու կուսակցութեան հետ դաշինք
Սպակի կառավարութիւն
31
(I—VI)
Յուբեր-Մարի-Էժեն Պյերլո
(1883—1963)
ֆրանսերէն՝ Hubert Marie Eugène Pierlot
22.2.1939 16.4.1939 Կաթողիկէ դաշինք

Պելճիքայի աշխատաւորներու կուսակցութեան եւ Լիպերալներու կուսակցութեան հետ դաշինք
1939 Պյերլոյի կառավարութիւն
16.4.1939 3.9.1939 Կաթողիկէ դաշինք

Պելճիքայի աշխատաւորներու կուսակցութեան եւ Լիպերալներու կուսակցութեան հետ դաշինք
Պյերլոյի կառավարութիւն
3.9.1939 28.5.1940 Կաթողիկէ դաշինք

Պելճիքայի աշխատաւորներու կուսակցութեան[7] եւ Լիպերալներու կուսակցութեան հետ դաշինք
Պյերլոյի կառավարութիւն

28.5.1940 27.9.1944 Կաթողիկէ դաշինք

Լիպերալներու կուսակցութեան եւ սոցիալիստներու հետ դաշինք[8]
Պյերլոյի կառավարութիւն
27.9.1944 12.12.1944 Կաթողիկէ դաշինք

Լիպերալներու կուսակցութեան, Պելճիքայի կոմունիստական կուսակցութեան եւ սոլիալիստներու հետ դաշինք[9]
Պյորլոյի կառավարութիւն
12.12.1944 12.2.1945 Կաթողիկէ դաշինք

Լիպերալներու կուսակցութեան, Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութեան հետ դաշինք[10]
Պյերլոյի կառավարութիւն
32
(I—II)
Ախիլ-Օնորե վան Ակկեր[11]
(1898—1975)
հոլ.՝ Achiel Honoré Van Acker
12.2.1945 2.8.1945 Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութիւն

Կաթողիկէ դաշինքի եւ Լիպերալներու կուսակցութեան հետ դաշինք
Վան Ակկերի կառավարութիւն
2.8.1945 13.3.1946 Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութիւն

Պելճիքայի դեմոկրատական միութեան, Լիպերալներու կուսակցութեան եւ Պելճիքայի կոմունիստական կուսակցութեան հետ դաշինք
վան Ակկերի կառավարութիւն
30
(II)
Փոլ-Անրի-Շարլ Սպակ
(1899—1972)
ֆրանսերէն՝ Paul Henri Charles Spaak
13.3.1946 31.3.1946 Պելճիքայի սոցիալիստական կուսկացութիւն

Պելճիքայի սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութեան հետ դաշինք
1946 Սպակի կառավարութիւն
32
(III)
Ախիլ-Օնորէ վան Ակկեր[11]
(1898—1975)
հոլ.՝ Achiel Honoré Van Acker
31.3.1946 3.8.1946 Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութիւն

Լիպերալներու կուսակցութեան հետ դաշինք
վան Ակկերի կառավարութիւն
33 Ժան-Ժոզէֆ-Քամիլ-Եուսման
(1871—1968)
ֆրանսերէն՝ Jean Joseph Camille Huysmans

հոլ.՝ Camiel Hansen
3.8.1946 20.3.1947 Եուսմանի կառավարութիւն
30
(III—IV)
Փոլ-Հանրի-Շարլ Սպակ
(1899—1972)
ֆրանսերէն՝ Paul Henri Charles Spaak
20.3.1947 27.11.1948 Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութիւն

Պելճիքայի սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութեան հետ դաշինք
Սպակի կառավարութիւն
27.11.1948 11.8.1949 Սպակի կառավարութիւն
34
(I)
Կաստոն-Ֆրանսուա-Մարի Էյսքենս[1]
(1905—1988)
հոլ.՝ Gaston François Marie Eyskens
11.8.1949 8.6.1950 Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութիւն

Լիպերալներու կուսակցութեան հետ դաշինք
1949 Էյսքենսի կառավարութիւն
35 Ժան-Փիէր-Արման-Կիսլէն-Մարի Տիուեսար
(1900—1977)
ֆրանսերէն՝ Jean Pierre Armand Ghislain Marie Duvieusart
8.6.1950 16.8.1950 Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութիւն 1950 Տիուեսարի կառավարութիւն
36 Ժոզէֆ-Կլովյէ-Լուի-Մարի-Էմմանուէ Ֆոլյէն
(1884—1968)
ֆրանսերէն՝ Joseph Clovis Louis Marie Emmanuel Pholien
16.8.1950 15.1.1952 Ֆոլյէնի կառավարութիւն
37 Ժան-Մարի-Ժոզեֆ վան Խաուտտէ[1]
(1907—1991)
հոլ.՝ Jean Marie Joseph Van Houtte
15.1.1952 23.4.1954 Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութիւն
Լիպերալներու կուսակցութեան հետ դաշինք
վան Խուատտէի կառավարութիւն
32
(IV)
Ախիլ-Օնորէ վան Ակկեր[11]
(1898—1975)
հոլ.՝ Achiel Honoré Van Acker
23.4.1954 26.6.1956 Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութիւն

Լիպերալներու կուսակցութեան հետ դաշինք
1954 վան Ակկերի կառավարութիւն
34
(II—IV)
Կասթոն-Ֆրանսուա-Մրի Էյսքենս[1]
(1905—1988)
հոլ.՝ Gaston François Marie Eyskens
26.6.1956 6.11.1958 Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութիւն 1956 Էյսքենսի կառավարութիւն
6.11.1958 9.1960 Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութիւն

Լիպերալներու կուսակցութան հետ դաշինք
Էյսքենսի կառավարութիւն
3.9.1960 25.4.1961 Էյսքենսի կառավարութիւն
38 Թէոտոր-Ժոզէֆ-Ալպերի-Մարի Լոֆեվր
(1914—1973)
ֆրանսերէն՝ Théodore Joseph Albéric Marie Lefèvre
25.4.1961 28.7.1965 Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութիւն

Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութեան հետ դաշինք
1961 Լեֆեվրի կառավարութիւն
39 Փիէր-Շարլ-Ժոզէ-Մարի Արմել
(1911—2009)
ֆրանսերէն՝ Pierre Charles José Marie Harmel
28.7.1965 19.3.1966 1965 Արմելի կառավարութիւն
40
(I)
Փոլ-Էմիլ-Ֆրանսուա-Հանրի վան տէ Պոենանտ
(1919—2001)
ֆրանսերէն՝ Paul Emile François Henri Vanden Boeynants
19.3.1966 17.7.1968 Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութիւն

Ազատության եւ առաջընթացի կուսակցութեան հետ դաշինք
Վան տէ Պոենանտի կառավարութիւն
34
(V—VI)
Կասթոն-Ֆրանսուա-Մարի Էյսքենս[1]
(1905—1988)
հոլ.՝ Gaston François Marie Eyskens
1.7.1968 20.1.1972 Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութիւն

Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութեան հետ դաշինք
1968 Էյսքենսի կառավարութիւն
20.1.1972 26.1.1973 Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներ[12]

Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութեան Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութեան հետ դաշինք
1971 Էյսկենսի կառավարութիւն
41
(I—II)
Էտմոն-Ժուլիւս-Իսիտոր ԼԼեպիուրթոն
(1915—1997)
ֆրանսերէն՝ Edmond Jules Isidore Leburton
26.1.1973 23.10.1973 Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութիւն

Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներու կուսակցութեան, Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութեան եւ Ազատութեան ու առաջընթացի կուսակցութեան հետ դաշինք
Լեպիուրթոնի կառավարութիւն
23.10.1973 25.4.1974 Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութիւն

Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներու կուսակցութեան եւ Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութեան հետ դաշինք
Լեպիուրթոնի կառավարութիւն
42
(I—II)
Լեոնարտ Քլեմենս Թինտեմանս
(1922—2014)
հոլ.՝ Leonard Clemence Tindemans
25.4.1974 3.6.1977 Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներու կուսակցութիւն

Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութեան եւ Ազատութեան ու առաջընթաց կուսակցութեան հետ դաշինք
1974 Թինտեմանսի կառավարութիւն
3.6.1977 20.10.1978 Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներու կուսակցութիւն

Սոցիալ-քրիստոնէական կուսակցութեան, Պելճիքայի Սոցիալիստական կուսկացության[13][13], Պելճիքայի ազգային միութեան եւ Ֆրանկոֆոններու դեմոկրատական ճակատի հետ դաշինք
1977 Թինտեմանսի կառավարութիւն
40
(II)
Փոլ-Էմիլ-Ֆրանսուա-Անրի վան տէն Պոենանտ
(1919—2001)
ֆրանսերէն՝ Paul Emile François Henri Vanden Boeynants
20.10.1978 3.4.1979 Քրիստոնէա-սոցիալիստական կուսակցութիւն

Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներու կուսակցութեան, Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութեան, Ագային միութեան եւ Ֆրանկոֆոններու դեմոկրատական ճակատի հետ դաշինք
վան տէն Պեոնանտի կառավարութիւն
43
(I—IV)
Վիլֆրիդ Ախիլ Էմմա Մարտենս
(1936—2013)
հոլ.՝ Wilfried Achiel Emma Martens
3.4.1979 23.1.1980 Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներ

Քրիստոնէա-սոցիալիստական կուսակցութեան, Պելճիքայի սոցիալիստական կուսակցութեան, Ազգային միութեան եւ Ֆրանկոֆոններու դեմոկրատական ճակատի հետ դաշինք
1978 Մարտենսի կառավարութիւն
23.1.1980 18.5.1980 Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներ

Քրիստոնեայ Սոցիալիստական կուսակցութեան եւ Սոցիալիստական կուսակցութեան հետ դաշինք
Մարտենսի կառավարութիւն
18.5.1980 22.10.1980 Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներ

Քրիստոնեայ Սոցիալիստական կուսակցութեան եւ Սոցիալիստական կուսակցութեան, Ազգային Միութեան եւ Լիպերալներու Ռեֆորմիստական կուսակցութեան հետ դաշինք
Մարտենսի կառավարութիւն
22.10.1980 31.3.1981 Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներ

Քրիստոնեայ Սոցիալիստական կուսակցութեան եւ Աոցիալիստական կուսակցութեան հետ դաշինք
Մարտենսի կապինետ
44 Մարք-Մարիա-Ֆրանս Էյսքենս[1]
(1933—)
հոլ.՝ Marc Maria Frans Eyskens
31.3.1981 17.12.1981 Էյսքենսի կառավարութիւն
43
(V—IX)
Վիլֆրիս Ախիլ Էմմա Մարտենս
(1936—2013)
հոլ.՝ Wilfried Achiel Emma Martens
17.12.1981 28.11.1985 Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներ

Քրիստոնեայ Սոցիալիստական կուսակցութեան, Ազատութեան ու Առաջընթացի կուսակցութեան եւ Լիպերալներու Ռեֆորմիստական կուսակցութեան հետ դաշինք
1981 Մարտենսի կառավարութիւն
28.11.1985 21.10.1987 1985 Մարտենսի կառավարութիւն
21.10.1987 9.5.1988 1987 Մարտենսի կառավարութիւն
9.5.1988 29.9.1991 Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներ

Քրիստոնեայ Սոցիալիստական Կուսակցութեան, Ագային միութեան, Ֆրանկոֆոններու Դեմակրատական Ճակատի եւ Սոցիալիստական կուսակցութեան հետ դաշինք
Մարտենսի կառավարութիւն
29.9.1991 7.3.1992 Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներ

Սոցիալիստական կուսակցութեան եւ Քրիստոնէա-սոցիալիստական կուսակցութեան հետ դաշինք
1991 Մարտենսի կառավարութիւն
45
(I—II)
Ժան-Լիուք-Ժոզէֆ-Մարի Տէանէ[1]
(1940—2014)
հոլ.՝ Jean-Luc Joseph Marie Dehaene
7.3.1992 21.5.1995 Տէանէի կառավարութիւն
21.5.1995 12.7.1999 1995 Տէանէի կառավարութիւն
46
(I—III)
Կի-Մորիս-Մարի-Լուի Վերխոֆստադտ[1]
(1953—)
հոլ.՝ Guy Maurice Marie Louise Верхофстадт
12.7.1999 12.7.2003 Ֆլամանտացի լիպերալներ եւ դեմոկրատներ

Լիպերալներու ռեֆորմիստական կուսակցութեան[14]), Սոցիալիստական կուսակցութեան[15] եւ Էկոլոյի[16] հետ դաշինք
1999 Վերխոֆստադտի կառավարութիւն
12.7.2003 21.12.2007 Ֆլամանտացի լիպերալներ եւ դեմոկրատներ
→Ֆլամանտացի լիպերալներ եւ դեմոկրատներ[17]

Ռեֆորմիստական շարժման, Սոցիալիստական կուսակցութեան հետ դաշինք
2003 Վերխոֆստադտի կառավարութիւն
21.12.2007 20.3.2008 Ֆլամանտացի լիպերալներ եւ դեմոկրատներ

Ռեֆորմիստական շարժման, Սոցիալիստական կուսակցութեան, Քրիստոնեայ դեմոկրատներու եւ ֆլամանտացիներու[18] ու Հումանիստական դեմոկրատական կենտրոնի հետ դաշինք
2007 Վերխոֆստադտի կառավարութիւն
47
(I)
Իվ-Կամիլ-Տեզիրէ Լետթերմ
(1960—)
ֆրանսերէն՝ Yves Camille Désiré Leterme
20.3.2008 30.12.2008 Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանտացիներ

Հումանիստական դեմոկրատական կենտրոնի, Սոցիալիստական կուսակցութեան, Բաց ֆլամանտացի լիպերալներ ու դեմոկրատներու եւ Ռեֆորմիստական շարժման հետ դաշինք
Լեթերմանի կառավարութիւն
48 Խերման Ախիլ վան Ռոմպյոյ
(1947—)
հոլ.՝ Herman Achille Van Rompuy
30.12.2008 25.11.2009 Ռոմպյոյի կառավարութիւն
47
(II)
Իվ-Կամիլ-Դեզիրե Լետերմ
(1960—)
ֆրանսերէն՝ Yves Camille Désiré Leterme
25.11.2009 6.12.2011 2010 Լետերմի կառավարութիւն
49 Էլիո դի Ռուպո
(1951—)
ֆրանսերէն՝ Elio Di Rupo
6.12.2011 11.10.2014 Սոցիալիստական կուսակցութիւն

Քրիստոնեայ դեմոկրատներ եւ ֆլամանացիներու, Հումանիստական դեմոկրատական կեդրոնի, Բաց ֆլամանտացիներ ու դեմոկրատներու եւ Ռեֆորմիստական շարժման հետ դաշինք
տի Ռուպէյի կառավարութիւն
50 Շարլ-Իվ-Ժան-Գիսլէն Միշէլ
(1975—)
ֆրանսերէն՝ Charles Yves Jean Ghislaine Michel
11.10.2014 գործող վարչապետ Ռեֆորմիստական շարժում

Բաց ֆլամանտացիներ ու դեմոկրատներու, Քրիստոնեայ դեմոկրատներ ու ֆլամանտացիներու եւ Նոր ֆլամանտական ալյանսի հետ դաշինք
2014 Միշէլի կառավարութիւն

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Традиционные французские имена транскрибированы по правилам передачи французских имён.
  2. Продолжение полномочий кабинета де Герлаха.
  3. 3,0 3,1 Скончался на посту главы кабинета.
  4. Սկսած 26.05.1900.
  5. Федерация католических кругов и консервативных ассоциаций была преобразована в Католический союз в 1921 году.
  6. Католический союз был преобразован в Католический блок в 1936 году.
  7. В 1940 году Бельгийская рабочая партияй формально была распущена, её представители продолжали работу в правительстве в изгнании, на территории страны действовала созданная на её основе подпольная социалистическая организация.
  8. В 1940 году Бельгийская рабочая партия формально была распущена, её представители продолжали работу в правительстве в изгнании, на территории страны действовала созданная на её основе подпольная социалистическая организация.
  9. Представители распущенной формально в 1940 году Бельгийской рабочей парти работали в правительстве, основой для этого являлась созданная ранее в подполье на основе партии социалистическая организация.
  10. Бельгийская социалистическая партия была создана в 1945 году на основе действовавшей в стране социалистической организации, члены которой ранее входили в Бельгийскую рабочую партию.
  11. 11,0 11,1 11,2 Второе традиционное французское имя ֆրանսերէն՝ Honoré транскрибировано по правилам передачи французских имён.
  12. Христианская народная партия — Социально-христианская партия в 1968 году раскололась по языковому признаку, в 1972 году оформились самостоятельные валлонская и фламандская партии — Христианская народная партия и Христианско-социальная партия
  13. 13,0 13,1 В 1978 году Бельгийская социалистическая партия разделилась на фламандскую партию, первоначально сохранившую это название, и франкоязычную Социалистическую партию.
  14. Реформаторское движение было создано 24.03.2002 года путём объединения Либеральной реформаторской партии,Движения граждан за перемены, Демократического фронта франкофоновժ и Партии за свободу и прогресс.
  15. В 2001 году фламандская Социалистическая партия была переименована в Социалистическую партию — Иные.
  16. (ֆրանսերէն՝ Ecolo — Écologistes Confédérés pour l'Organisation de Luttes Originales, Экологическая конфедерация для организации настоящей борьбы).
  17. Фламандские либералы и демократы были переименованы в Открытых фламандских либералов и демократов в 2007 году.
  18. Христианская народная партия была переименована в Христианские демократы и фламандцы в 1999 году.

Արտաքին յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]