Պալեան Ընտանիք

Պալեան ընտանիքի անդամներու գերեզմանները Սկիւտարի հայկական գերեզմանոցին մէջ (Սթամպուլ)

Պալեան ընտանիքի անդամներու գերեզմանները, Սկիւտար, Սթամպուլ.

Պալեան ընտանիքի հանգստաքարեր, Սկիւտար, Սթամպուլ.

Սարգիս Պէյ Պալեանի գերեզմանի դամբանաքարը, Սկիւտար, Սթամպուլ.

Պալեան ճարտարապետի նախագիծով կառուցուած Սուրբ Մայր Աստուածածին տաճարի ներքին տեսքը (Սթամպուլ)

Պալեան ընտանիք, հայազգի ընտանիք Օսմանեան կայսրութեան մէջ, որուն շառաւիղները 18-19 դարերուն եղած են օսմանեան արքունի ճարտարապետներ։ Պալեաններու հռչակն ու ազդեցութիւնը իր բարձրակէտին հասած է 19-րդ դարուն՝ ընտանիքի ներկայացուցիչներ Գրիգոր Ամիրայի եւ անոր յաջորդած Կարապետ Ամիրա, Նիկողոս Պէյ, Յակոբ Պէյ եւ Սարգիս Պէյ Պալեաններու օրօք։

Պալեանները առաւել հանրածանօթ են օսմանեան սուլթաններու համար կառուցած իրենց շքեղ պալատներով։ Այսպէս, Ապտուլ Մեճիդի օրօք կառուցուած է Տոլմապահչէ պալատը, Ապտուլ Ազիզի օրօք՝ Պէյլերպէյի եւ Չըրաղանի պալատները։ Պալեանները կառուցած են նաեւ մեծ թիւով սուլթանական մզկիթներ։ Այժմ Պալեաններու յաջորդները կ'ապրին Երեւանի մէջ։

Շէնքեր ու կառոյցներ

Պալեան ընտանիքի ներկայացուցիչներուն կողմէ կառուցուած շէնքերն ու կառոյցները՝

Արքունի պալատներ

Չըրաղան պալատը

• Տոլմապահչէ պալատ (Dolmabahçe, 1848–1856)
• Պէյլերպէյի պալատ (Beylerbeyi, 1861–1865)
• Չըրաղան պալատ (Çırağan, 1863–1871)
• Սարայպուրնու պալատ (Sarayburnu, հրդեհուած է 1875-ին)
• Պեշիքթաշ պալատ
• Վալիտէ Սուլթանի պալատ, Արնաւութքոյ (Valide Sultan)
• Տեֆթերտար Սուլթան պալատ (Defterdar Sultan)
• Ատիլէ սուլթանի պալատ, Սկիւտար, Կանտիլի (Adile Sultan, 1876)
• Էյուպ երկուորեակ պալատներ
• Սալիպազարի պալատ (Salıpazar )
• Եըլտըզ պալատ
• Ֆինտիկլի Ճեմիլէ եւ Մունիր Սուլթան պալատներ (1856–1859)
• Իզմիթի Հունկար պալատ
• Պալթալիմանի Արաբնիա պալատ
• Այնալիկաւակ պալատ
• Էսմա Սուլթանի ապարանք (1875)
• Ատիլէ Սուլթան տաղաւար, Վալիտեպաղ (1853)
• Իհլամուր տաղաւար (1849)
• Քիւչուքսու պալատ (1857)
• Մալթա առանձնատուն (Malta Kiosk)
• Սուլթան Մահմուտի առանձնատուն (Sultan Mahmud I Kiosk)
• Եշիլքոյ Հունգար առանձնատուն (Yeşilköy Hünkar Kiosk)
• Հին առանձնատուն Կալաթասարայ կղզիին վրայ

Կրօնական շինութիւններ

• Սկիւտարի Ս. Խաչ եկեղեցի
• Կայսերիի Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցի
• Պէշիքթաշի Սուրբ Նշան եկեղեցի (1834)
• Օրթաքոյի Սուրբ Աստուածածին եկեղեցի (1824)
• Կուրուչեշմէի Սուրբ Նշան եկեղեցի
• Պանդրմայի եկեղեցի
• Պէյօղլուի Սուրբ Երրորդութեան եկեղեցի (1838)
• Գումգափուի Սուրբ Աստուածածին եկեղեցի (Պատրիարքարան)
• Սուլթան Մահմուտ II դամբարան (1840)
• Սուլթան Ապտուլ Մեճիթ I դամբարան
• Սուլթան Աբտուլ Ազիզի դամբարան
• Թոփհանէի Նուսրեթիէ մզկիթ (Nusretiye, 1823–1826)
• Օրթաքոյ մզկիթ (1852–1854)
• Տոլմապահչէ մզկիթ (Bezm-i Alem Valide Sultan; 1852–1854)
• Աքսարայի Վալիտէ մզկիթ (Valide, 1871)

Հանրային շէնքեր

• Սուրբ Փրկիչ հայկական ազգային հիւանդանոց (1827–1834)
• Պէշիքթաշի Մաքրուեան հայկական տարրական դպրոց (1866)
• Սթամպուլի դրամահատարան
• Սելիմիէ զօրանոցներ (1800)
• Տաւութփաշա զօրանոցներ (1826–1827)
• Պէյօղլուի զօրանոցներ
• Մաչկայի զինապահեստ
• Ռազմական նախարարութեան շէնք
• Ռազմական ակադեմիայի շէնք
• Բժշկութեան արքունի դպրոցի շէնք
• Գեղեցիկ արուեստներու ակադեմիա
• Պէյազիթ աշտարակ (1828)
• Տոլմապախչէի ժամացոյցի աշտարակը (1895)
• Նուսրեթիէի ժամացոյցի աշտարակը (1848)
• Թոփուզլու ամբարտակ (Topuzlu Dam)
• Վալիտէ ամբարտակ (Valide Dam)
• Սանդղաւանդ կացարաններ (Terraced Houses), հասցէ՝ Beşiktaş-Akaretler 138, (1874)

Արտադրական նշանակութիւն ունեցող շէնքեր

• Զէյթինպուրնուի դարբնոցի շէնք
• Իզմիթի տեքստիլի գործարանի շէնք
• Հերեկէի տեքստիլի գործարանի շէնք (1843)
• Պաքըրքոյի տեքստիլ գործարանի շէնք
• Պէյքոզի թաբաղանոցի շէնք
• Զեյթինպուրնույի վառօդի գործարանի շէնք (1874)

}}

Պատկերասրահ

• 
  Տոլմապահչէ պալատ
• 
  Պէյլերպէյի պալատ
• 
  Չըրաղան պալատ
• 
  Սարայպուրնու պալատ
• 
  Պէշիկթաշ պալատ
• 
  Վալիտէ Սուլթան պալատ
• 
  Վալիտէ Սուլթան պալատ
• 
  Տեֆթերտար Սուլթան պալատ
• 
  Մալթա առանձնատուն
• 
  Թոփհանէի Նուսրեթիէ մզկիթ
• 
  Թոփհանէի Նուսրեթիէ մզկիթ

Տես նաեւ

• Սարգիս Պալեան
• Սիմոն Պալեան
• Յակոբ Պալեան
• Լեւոն Պալեան

Արտաքին յղումներ

Պալեան ընտանիք էջը Ուիքիպահեստին մէջ

• Պալեան ընտանիքի մասին
• Պալեան ընտանիք
• Պալեաններու մասին հայկական հանրագիտարանին մէջ Archived 17-10-2020 at the Wayback Machine.