Յովհաննէս Տէրզնցի

Յովհաննէս Տէրզնցի
Մասնագիտութիւն քահանայ

Հովհաննէս Տէրզնցի, քահանայ՝ Ամիթ կամ Տիգրանակերտ քաղաքէն, որդի Խանէսի (յայտնի չէ թէ ինչո՞ւ Տէրզնցի կոչուած է)։

Իր կողակիցին՝ Ինախըբաշէի մահուամբ՝ երկու աղջիկ, եւ եօթ տարեկան մանչ մը որբ կը մնան։ 1383 թուականի միջոցներուն, կարօտութեան եւ կամ ուրիշ որեւիցե պատճառով կը ստիպուի Հռոմ երթալ։

Հռոմ երթալով հոն կը ծանօթանայ Աբգարի որդւոյն Սուլթանշահի եւ որուն ընկերանալով կը տպագրէ 1584 թուականին «Գրիգորեան Տումար»ը։ Ամուսնոյն մահէն շատ տարի ետքն է անշուշտ, որ այդ ճանապարհորդութիւնը ըրած է, որովհետեւ իր հետն է նաեւ իր Խաչատուր որդին, չափահաս պատանեակ մը, զոր իրեն օգնական կամ ինչպէս ինքն կը յիշէ՝ «թելադրիչն» կը կոչէ իր ձեռքը զարկած գործին։

Այս տպագրութիւնը յաջողցնելէ ետք (1585-1586) թուականներուն, կը մտադրէ հայրենիք վերադառնալ եւ արդէն քսանօրեայ ճամբորդութիւն ըրած էր, երբ անակնկալ կերպով զինքը կը բռնեն ու կը բանտարկեն, ինք բանտարկուելու արժանաւոր յանցանք կամ վնաս մը ըրած չըլլալը կը գրէ յիշատակարանի մը մէջ, եւ յայտնի չէ թէ ին՞չ պատճառավ ձեռբակալուած է, անշուշտ ենթադրութեամբ կամ կասկածով եղած գործ մըն էր այդ բանը, որովհետեւ անմեղութիւնը հասկացուելով, ոչ միայն զինքը կը թողուն այլ եւ գործելու ազատութիւն եւ ազպարէզ կը շնորհեն Վենետիկի մայրաքաղաքին մէջ։