Յավհաննէս Նաճարեան

Յովհաննէս Նաճարեան
Ծնած է 1865
Ծննդավայր Տիգրանակերտ
Մահացած է 10 Սեպտեմբեր
Մահուան վայր Մուշ, Թուրքիա
Քաղաքացիութիւն Հայ
Կրօնք Քրիստոնեայ
Ուսումնավայր Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարան
Մասնագիտութիւն բժիշկ
Ամուսին Օր. Եւա Կարպետեան
Ծնողներ Թովմաս Նաճարեան
Երեխաներ 1 տղայ, 1 աղջիկ

Յովհաննէս Նաճարեան ( 1865,Տիգրանակերտ-Սեպտեմբեր 10 1930,Պէյրութ):Եղած է ուսուցիչ Տիգրանակերտ մէջ։

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է Տիգրանակերտ 1865-ին։ Հօր անունը՝ Թովմաս, որ արհեստով տախտակի վրայ փորագրիչ էր։ Յովհաննէս Նաճարեան եղած է ուսուցիչ Տիգրանակերտի մէջ, շուրջ քսան տարի։ Նախ ունեցած է անձնական դպրոցը, ապա հրաւիրուած ըլլալով Ազգային Վարժարան՝ հոն պաշտօնավարած է։

1895-ի դէպքէն յետոյ, որպէս քարտուղար կ'աշխատի Ազգային Առաջնորդարանի մէջ, Եզեկիէլ վարդապետին մօտ, բանալով հանդերձ իր անձնական դպրոցը աղջկանց համար։

1904-ին կը հաստատուի Պէյրութ, ուր աշխատած է Սարաֆեան եղբայրներու ծանօթ վաճառատունը մինչեւ իր մահը՝ 1930, Սեպտեմբեր 10:

1895-ին ամուսնացած է Եւա Կարապետեանի հետ։ Ունեցած է մանչ մը եւ աղջիկ մը՝ Պետրոս եւ Աստղիկ։

Յովհաննէս Նաճարեան իր Պէյրութ հաստատուելէն յետոյ ալ շարունակեց մտաւորական ու գրական գործը։ Եղած է գրի ու գրչի մարդ։ Աշխատակցած է իր ժամանակուայ թերթերուն, ինչպէս Փորթուգալեանի «Արմենիա»ի, «Հայաստանի Կոչնակ»ին, իւ այլն.: Իր ամենակարեւոր գրական գործը պիտի ըլլար Տիգրանակերտի գաւառաբարբառին բառարանը, որուն համար շուրջ 17 տարի աշխատեցաւ: Այս երկը անգամ մը արդէն սկսած էր Տիգրանակերտի մէջ, բայց 1915- ջարդին փճացած է: Պէյրութ հաստատուելէ յետոյ դարձեալ կը ձեռնարկէ նոյն գործին, որ գրեթէ լրացած էր յանձնուելու համար տպարան: Սակայն դժբախտաբար իր անակնկալ մահը պատճառ կը դառնայ սոյն շատ կարեւոր գործին կորսուելուն, մեզի անծանօթ պատճառներով:

Գրականութեան ոճը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Յովհաննէս Նաճարեան ունեցած է գրելու շնորհք, եւ արդարացիօրէն զինք կրնանք կոչել լիբանանահայ գաղութի առաջին գրող բանաստեղծը: Ձգած է բաւական չափածոյ եւ արձակ գրութիւններ:

Ինչպէս մեր բոլոր պանդուխտներու, իր ալ գրութիւնները կարօտը ունին եւ անոր վերադառնալու տենչը: Յատկանշական է իր Պէյրութէն հայրենիք գրած քերթուածը, զոր կու տանք ստորեւ: Պէյրութի մասին իր մէկ ուրիշ քերթուածը մեզի հետաքրքրական եւ հաճելի տեղեկութիւն կու տայ շուրջ կէս դար առաջուայ Պէյրութին մասին: Ընդհանրապէս իր քերթուածները խօր զգացում, հայրենասիրութիւն, կարօտ, ջերմեռանդութիւն եւ հիւմըր ունին:

Իր արյակ գրութիւնները կը կազմեն յուշեր, որոնք մենք մեր վերջին դարու ազգային կեանքի մասին կարեւոր տեղեկութիւններ կը պարունակեն: Հատուած մը կու տանք իր 95-ի Տիգրանակերտի ջարդին ականատեսի վկայութենէն: Երբ կարդայ՝ մարդուս մարմինը կը փշաքաղուի եւ մարդ ակամայ կ'ըսէ՝ «Այսքան չարիք թէ մոռանան մեր որդիք....»:

Իցիւ թէ կարելի ըլլայ Յովհաննէս Նաճարեանի չափածոյ եւ արձակ էջերուն մէկ համառօտ եւ ընտիր փունջը հրատարակել եւ ներկայացնել ընթերցասէր հասարակութեան[1]:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. Սիսակ Վարժապետեան, Հայերը Լիբանանի մէջ: Հանրագիտարան Լիբանանահայ գաղութի, հ. Ա, Պէյրութ, էջ 480։