Jump to content

Միկէլ Փրիմօ տէ Ռիվերա

Միկէլ Փրիմօ տէ Ռիվերա
սպ.՝ Miguel Primo de Rivera
Ծննդեան անուն սպ.՝ Miguel Primo de Rivera y Orbaneja
Ծնած է 8 Յունուար 1870(1870-01-08)[1][2][3][…]
Ծննդավայր Խարես դե լա Ֆրոնտերա, Կադիս, Անտալուսիա, Սպանիա[4][5]
Մահացած է 16 Մարտ 1930(1930-03-16)[6][7][8][…] (60 տարեկանին)
Մահուան վայր Փարիզ, Փարիզի շրջան[9]
Քաղաքացիութիւն  Սպանիա
Կրօնք Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի և Կաթոլիկութիւն
Մասնագիտութիւն քաղաքական գործիչ և զինուորական
Վարած պաշտօններ Սպանիոյ Նախարարներու խորհուրդի Նախագահ, High Commissioner of Spain to Morocco?, Captain General of Catalonia?, Թագավորության սենատոր?, Minister of State of Spain?, Q43189773?, Q43190099? և General captain of Valencia?
Անդամութիւն Q30125641?[10]
Կուսակցութիւն Spanish Patriotic Union?
Ամուսին Casilda Sáenz de Heredia?[11]
Ծնողներ հայր՝ Miguel Primo de Rivera y Sobremonte?, մայր՝ Inés Orbaneja y Pérez de Grandallana?
Երեխաներ José Antonio Primo de Rivera?, Pilar Primo de Rivera?, Fernando Primo de Rivera y Sáenz de Heredia?, Miguel Primo de Rivera y Sáenz de Heredia? և Carmen Primo de Rivera?
Ստորագրութիւն

Միկէլ Փրիմօ տէ Ռիվերա (8 Յունուար 1870(1870-01-08)[1][2][3][…], Խարես դե լա Ֆրոնտերա, Կադիս, Անտալուսիա, Սպանիա[4][5] - 16 Մարտ 1930(1930-03-16)[6][7][8][…], Փարիզ, Փարիզի շրջան[9]), սպանացի պետական գործիչ, զօրավար։

Կեանք եւ գործունէութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Նոր կառավարութեան յայտարարութիւնը՝ Մատրիտի մէջ

Ռիվերա՝ 1915-1917 թուականներուն եղած է Քատիսի զինուորական նահանգապետ, այնուհետեւ՝ Վալենսիոյ, Մատրիտի, Քաթալոնիոյ հրամանատար զօրավար։

13 սեպտեմբեր 1923-ին Պարսելոնայի մէջ պետական հարուած կազմակերպելով տիրացած է իշխանութեան եւ ցրած խորհրդարանը: Իսկ Սեպտեմբեր 15-ին թագաւորը զինք վարչապետ նշանակած է:

Փրիմօ տէ Ռիվերա ստիպողական վիճակ հռչակած, սահմանադրութիւնը առկախած եւ նահանգներուն մէջ զինուորական կառավարիչներ նշանակած է: Անջատողականները չէզոքացնելու առաջադրանքով Պասք երկրամասին եւ Քաթալոնիոյ մէջ հալածանքներ սկսած են:

Փրիմօ տէ Ռիվերա, Ռիֆի մէջ սպանական բանակներուն հսկայական կորուստներուն ի տես որոշած է վերջ տալ գաղութային քաղաքականութեան եւ քաշել սպանական զօրքերը: Բայց երբ մարոքցիք 1925-ին յարձակման անցած են ֆրանսական զօրքերուն վրայ, ան Ափրիկէ մեկնելով ղեկավարած է կռիւները: Ֆրանսական եւ սպանական զօրքերը 1927-ին նուաճած են Ռիֆի ցեղախումբերը:

Երկրին տնտեսութիւնը վերականգնելու առաջադրանքով Փրիմօ տէ Ռիվերա առաջին հերթին ձեռնարկած է ճամբաներու կառուցման: 1924-ին բացուած է Պարսելոնայի մեթրոն: Տուէրօ եւ Էպրօ գետերուն վրայ ամբարտակներ կառուցուած են եւ առաջին անգամ ըլլալով գիւղական կարգ մը շրջաններու ելեկտրականութիւն տրուած:

Սպանիոյ մէջ 1929-ին հունձքը տկար եղած է եւ գիւղական շրջաններուն մէջ թշուառութիւնը ծայր աստիճանի հասաւ: Թագաւորը եւ բանակը հեռացած ոն Փրիմօ տէ Ռիվերայէն, եւ անոնց նեցուկը կորսնցնելէ ետք ան հրաժարած է՝ 28 Յունուար 1928-ին:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
  2. 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
  4. 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119499037 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  5. 5,0 5,1 5,2 https://www.diariodejerez.es/jerez/miguel-primo-de-rivera_0_1492351004.html
  6. 6,0 6,1 6,2 https://books.google.es/books?id=PXE7DwAAQBAJ&pg=PA244&lpg=PA244
  7. 7,0 7,1 7,2 https://books.google.es/books?id=Vl0z9P6dl6sC&pg=PA401
  8. 8,0 8,1 8,2 https://books.google.es/books?id=dyCkDQAAQBAJ&pg=PT82
  9. 9,0 9,1 9,2 Примо де Ривера Мигель // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  10. https://books.google.es/books?id=7hTl3WyxE3cC&pg=PA210
  11. Ramón José Maldonado y Cocat Nobiliario riojano // Berceo — 1950. — թող. 14. — P. 147.