Մեքսիքայի Հայերը
Մեքսիքայի Հայերը (սպ.՝ Los armenios en Mexico), ազգային փոքրամասնութիւն Մեքսիքայի Միացեալ Նահանգներուն մէջ։
Դիւանագիտական յարաբերութիւններ Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Մեքսիքայի Միացեալ Նահագներու միջեւ հաստատուած են 1991 թուականին։
Մեքսիկայի հայ գաղութը կազմավորվել է 1920-ական թուականներէն ետք՝ ԱՄՆ երթալ ցանկացող գաղթականներէն, որոնք հիմնականին խարբերդցիներ էին։ 1946 թուականին Մեքսիկայում բնակուած է 350 հայ՝ կենդրոնացած Մեքսիքոյի մէջ, մասամբ ալ Պուեբլա քաղաքին մէջ։ Հայերի զգալի մասը զբաղուած է կոշկակարութեամբ։ Գործած են ՀԲԸՄ Մեքսիքոյի մասնաճիւղը, ՀՀԴ տեղական կազմակերպութիւնը, եկեղեցասէր կանանց միութիւնը, «Արա» ֆուտպոլի խումբը։
1994 թուականին Մեքսիքոյի մէջ բնակուած է շուրջ 40 հայ ընտանիք, 2003 թուականին հայերու թիւը երկրի մէջ հասած է 400-ի։ Ներկայիս Մեքսիկայի մէջ կը բնակուի 500 հայ, սակայն համայնքը դեռեւս կազմաւորուած չէ. չունի հաւաքատեղի կամ ազգային որեւէ կազմակերպութիւն։ Հայերը կենդրոնացած են հիմնականին Մեխքսիքոյի (300) եւ Պուեբլայի մէջ (200)։ Մեքսիքայի նշանավոր հայերէն են գործարարներ Ս. Պալունեանը եւ Շ. Քրդիկեանը, ճարտարագետ Ջ. Նշանեանը, ֆիզիկոս Շ. Հաճեանը, աստղագետ տոգթոր Պարիս Փիշմիշը եւ այլք։ Մեքսիքոյի մէջ ապրած ու ստեղծագործած է բանաստեղծ եւ թատերագիր Մկրտիչ Հաճեանը (1915-85 թթ.)։ 2000 թվուականին Մեքսիկայի կառավարութեան կազմին մէջ ընդգրկուած է հայազգի Խոսե Սարուխանը (Սարուխանեան), ով ստանձնած է սոցիալական արդարութեան յանձնախումբի նախագահի պաշտօնը[1][2]։
Յայտնի մեքսիկահայեր[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Մկրտիչ Հաճեան
- Խոսէ Սարուխան
- Բարիս Փիշմիշ
- Արմեն Օհանյան
- Արթուրօ Սարուխան
- Գառլոս Անթառամեան
- Ռոզա Գլորիա Չագոեան
Գրականութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- «Հարենիք» տարեգիրք, Պոստըն, 1946, էջ 230-232։
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցուած է «Հայ Սփյուռք» հանրագիտարանէն, որի նիւթերը թողարկուած են` Քրիեյթիւ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։ 
|