Հալէպի շուկաները
Հալէպի շուկաները, Հալէպը, որ կը համարուի Սուրիոյ երկրորդ մեծ քաղաքը Դամասկոսէն ետք՝ յայտնի է բազմաթիւ պատմական եւ զբօսաշրջային վայրերով, որոնցմէ ամէնէն նշանաւորը անոր հին շուկաներն են, որոնք շատ գրաւիչ են Սուրիա այցելողներուն համար:
Այս շուկաներու պատմութեան եւ անոնց առանձնայատկութիւններու մասին Հալէպի ժամանակակից պատմաբան Ամեր Ռաշիտ Մուպայէտը կ'ըսէ. Ան կը տարածուի Անտիոքի դարպասներու եւ Միջնաբերդի տաճարին միջեւ, ուր ուխտաւորները կու գային Հալէպ՝ այցելելու Հալէպի մեծ աստուած Հաթաթին, իսկ Հալէպի դրախտի դարպասը պատմութեան մէջ առաջին շուկան է Հալում: Այսօր գոյութԻւն ունեցող այս շուկաներու կառուցումը կը վերագրուի «Նուր ալ-Տին Զանգի»-ին: Այնուհետեւ ան ընդլայնուեր է Այյուպեաններու, ապա Մամլուքներու և Օսմանեան ժամանակաշրջաններու մէջ:
Օսմանեան ժամանակաշրջանին՝ 1516-1918 թուականներուն «Հալէպը» եղեր է Արեւելքի եւ Արեւմուտքի երկրներու միջեւ առեւտուրի հիմնական քաղաքը: Եթէ արեւմտեան դեսպանատուները կը գտնուէին Սթանպուլի մէջ, ապա հիմնական հիւպատոսական աշխատանքները կը կատարուէին «Հալէպի մէջ», եւ սկսած. յատկապէս տասնութերորդ դարէն եւրոպացի հիւպատոսներն ու վաճառականները սկսան փափաքիլ ապրիլ «Հալէպի մէջ» իրենց ընտանիքներով՝ այդպիսով հիմնելով ամուր հարստութիւններ։
Որպես վկայութիւն «Հալէպ»-ի եւ անոր առեւտրական շուկաներու կարեւորութեան մասին մինչեւ Սուէզի ջրանցքի բացումը, ճանապարհորդներէն մէկը կ'ըսէ. Մեկ օր/ «Հալեպ»-ի շուկաներուն մէջ ծախուած արանքը Գահիրէի շուկաներուն մէջ հազիւ մէկ ամիսէն կը ծախուէին: Առեւտրային, արդիւնաբերական, արհեստագործական եւ ձեռքի գործունէութիւնը Քաղաքի տարածքի 16 հեկտարը ծածկելու համար շուկայի երկարութիւնը իր մասնաճիւղերով աւելի քան 13 քմ է, եւ այսօր այդ շուկաներուն մէջ կան հազարաւոր խանութներ, եւ իւրաքանչիւրը մասնագիտացած է որոշ մասնագիտութեան մէջ:Իսկ «Բաբ Անտիոքէն» մինչեւ «Ալ-Զարբ շուկան» բաժնուած է 39 շուկայի եւ մեծ թիւով խաներու ու կայսարիաթներու։
Իւրաքանչիւր շուկայ կը կրէ իր անունը օրինակ Ալ Ֆարաին շուկայ, Ալ Աթթարին շուկայ եւ այլն:
Հագուստները, կօշիկները, գլխարկներն ու զարդարանքները հիմնական ապրանքներն են, որոնք կը վաճառուին այնտեղ, ինչպէս նաեւ համեմունքներն ու գորգերը կարեւոր տեղ կը գրաւեն առաւել դափնիի օճառը, որ ունի իր իւրայատուկ շուկան եւ օճառի շուկայ կոչուած է:
Ան կը համարուի աշխարհի ամենամեծ եւ ամենաերկար ծածկուած շուկաներէն մէկը, որուն տարածութիւնը 160 քիլոմեթր, իսկ հասակը 15 քիլոմեթր է, արձանագրուած է Կինէսի համաշխարհային գիրքին մէջ:
Այս շուկաները կարեւոր դեր խաղացած են քաղաքի տնտեսական, առեւտրական, զբօսաշրջային եւ վարչական պատմութեան մէջ[1]:
2012-ի Սուրիոյ պատերազմի հետեւանք այս շուկաներու մեծ մասը քանդուեցաւ, սակայն կրկին վերանորոգոուեցաւ:
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ «"أسواق حلب القديمة" وتاريخ يرقى إلى خمسة آلاف سنة»։ www.esyria.sy (արաբերէն)։ արտագրուած է՝ 2022-03-25