Կորիւն


Ծնած է 380
Մահացած է 450
Տեսակ Սրբախոսություն?
Մասնագիտութիւն Պատմաբան

Կորիւն (380 - 450), հայ պատմիչ, վարդապետ, թարգմանչացի ժամանակի գործիչ։ Մեսրոպ Մաշտոցի առաջին աշակերտներէն։

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Մեսրոպ Մաշտոցի եւ Սահակ Պարթեւի հանձնարարութեամբ դասաուանդելու համար մեկնած է Հայաստանի գաւառները։ Ապա՝ իր միւս աշակերտներէն միքանիին հետ ուղարկուած է Ասորիք եւ Կ.Պոլիս՝ ասորերենի եւ յունարէնի մեջ հմտանալու համար։ Կորիւնը եւ միւսները հայրենիք վերադարձած են 431–էն յետոյ՝ իրենց հետ բերելով Ս.Գրքի յունական լաւագոյն օրինակները, ինչպես եւ Նիկիայի առաջին ու Եփեսոսի տիեզերական ժողովներու կանոնները։ Ատկէ վէրջ Կորիւնը զբաղուած է եկեղեցական եւ թարգմանչական գործունեութեամբ, մասնակցած է Աստուածաշունչի հայերէն թարգմանութեան մասը։ Կ'ենթադրուի, որ թարգմանած է «Նար Մակաբայեցոց» գիրքը եւ այլ երկեր։ Բայց Կորիւնի հեղինակութեամբ մեզ հասած միակ վավերական գործը Մեսրոպ Մաշտոցի կենսագրութիւնն է, որ շուրջ 442–ին Հայոց կաթողիկոս Հովսէփ Ա. Վայոցձորցի պատուերով գրած է եւ աուարտած է 443-450–ին։

«Վարք Մաշտոցի»–ն[1] հայ ազգային մատենագրութեան առաջին երկերէն է, որուն մէջ Կորիւնը վարքաբանական ձեւի տակ կարեւոր տեղեկութիւններ հաղորդած է հայերուն, վրաց եւ աղվանից գրերու գիւտի ու անոնց հանգամանքներուն մասին։

Աշխատութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • Կորիւն, Վարք Մաշտոցի բնագիրը ձեռագրական այլ ընթերցուածներով, թարգմանութեամբ, առաջաբանով եւ ծանոթագրութիւններով ի ձեռն պրոֆ. Մանուկ Աբեղեանի, Հայպետհրատ, Երեւան, 1941
  • Կորիւն, Վարք Մեսրոպ Մաշտոցի, աշխատութեամբ Ա. Մաթեւոսեանի, Երեւան, 1994 (Կորիւնի երկի ձեռագրերի ու տպագրերի ցանկը տե՛ս էջ 9-19)։
  • Կորիւն, Վարք Մաշտոցի. Յառաջաբան, բնագրի վերակազմութիւն եւ ծանօթագրութիւններ, աշխատասիրեց Հ. Պօղոս Անանեան, Վենետիկ-Ս. Ղազար, 1998 (Հայկական մատենադարան, 4), (մատենագիտութիւնը տե՛ս էջ Ը-ԺԴ)
  • Կորիւն, Վարք Մաշտոցի. Ուղղեալ եւ լուսաբանեալ ի Գառնիկ Ֆնտգլեանէ, Երուսաղէմ, տպ. Սրբ. Յակոբեանց, 1930։
  • Կորիւն, Վարք Մաշտոցի,- «Մատենագիրք Հայոց», հատոր Ա, Ե դար, էջ 229-272։

Գրականութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծանոթագրութւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Արտաքին յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]