Լեւոն Պարտիզպանեան
 | |
|---|---|
| Ծնած է | 1887 |
| Մահացած է | 1915 |
| Ազգութիւն | Հայ |
| Կրթութիւն | Սուլթանիէ վարժարան |
| Մասնագիտութիւն | բժիշկ |
| Կուսակցութիւն | Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն |
| Ծնողներ | Ղունկիանոս Պարտիզպանեան |
Լեւոն Ղունկիանոսի Պարտիզպանեան (1887 թուական, Խարբերդի նահանգի, Խարբերդի գաւառի՝ Մեզիրէ քաղաքին մէջ), հայ բժիշկ նաեւ հասարակական-քաղաքական գործիչ։
Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ծնած է 1887 թուականին, Խարբերդի նահանգի, Խարբերդի գաւառի՝ Մեզիրէ քաղաքին մէջ։ Հայրը՝ Ղունկիանոս Պարտիզպանեան, երկար տարիներ եղած է Պաքըր-Մատենի քաղաքապետութեան բժիշկը եւ 1907 թուականին մահացած խորհրդաւոր պայմաններու մէջ։ Նախնական կրթութիւնն ստացած է Մեզիրէի Կեդրոնական վարժարանէն ներս, այնուհետեւ՝ նոյն քաղաքի Սուլթանի՝ վարժարանէն ներս։ Բնակած է Կոստանդնուպոլսոյ Գատը Գիւղ թաղամասին մէջ։ Եղած է ՀՅԴ Գատը Գիւղի կոմիտէի եռանդուն անդամ։ 1912 թուականին, երբ Արտակարգ դատարանը դադրեցուցած է ՀՅԴ օրկան «Ազատամարտ»ի հրատարակութիւնը, ՀՅԴ տպագիր օրկանի դերը կատարած է «Ազդարարը», որուն արտօնատէրն էր Լեւոնը։ 1914 թուականին աւարտած է Կոստանդնուպոլոյ Օսմանեան կայսերական բժշկական վարժարանը եւ բժիշկի վկայական ստացած։ 1914 թուականին, Առաջին համաշխարհային պատերազմն սկսուելուն պէս, զօրակոչուած է Օսմանեան բանակ եւ որպէս զինուորական բժիշկ ծառայած` հարիւրապետի աստիճանով։ 1915 թուականի Ապրիլին, զինուորական համազգեստը հագին ձերբակալուած է եւ բանտարկուած Կոստանդնուպոլսոյ կեդրոնական բանտին մէջ, ապա աքսորուած Չանղըրը։ Այնուհետեւ շարք մը դաշնակցական մտաւորականներու հետ աքսորուած է Այաշ եւ պահուած տեղի բանտին մէջ։ Անունը փորագրուած է Չանղըրըի բանտին մէջ հաւաքուած համրիչի՝ 99 հատիկներէն մէկուն վրայ։ Թէոդիկի «Յուշարձան…» գիրքին մէջ ըսուած է, թէ՝ սպանուած է 1915 թուականին, Այաշի ճամբուն վրայ, ի թիւս խումբ մը հայ մտաւորականներու՝ 28 տարեկան հասակին։ Այլ աղբիւրու մէջ յիշատակուած է, որ սպանուած է Տէր Զօրի մէջ։ Մինչդեռ, Գրիգորիս ծ. վրդ. Պալաքեան, զինք կը յիշէ Չանղըրըի աքսորէն վերապրողներու շարքին մէջ։
Գրականութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Հայ բժշկութեան տուած զոհերը, ցուցակագրուած վաւերական փաստերով, Կոստանդնուպոլիս, 1919։
- Պալաքեան Գրիգորիս ծ. վրդ., Հայ գողգոթան, Վիեննա, 1922։
- Կարոյեան Գասպար, Մեծ Եղեռնի նահատակ հայ բժիշկները (անոնց պատ գամները),Պոսթըն, 1957։
- Թէոդիկ, Յուշարձան նահատակ մտաւորականութեան, Բ. տպագրութիւն, Երեւան, Ապրիլ 24, 1985։
- Պալաքեան Գրիգորիս ծ. վրդ., Հայ գողգոթան, Երեւան, 1991։
- Յուշամատեան Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան, Ալպոմ-ատլաս, Բ. հատոր, Գոյամարտ, 1914-1925, Լոս Անճելըս, 2001։
- Աւագեան Կարինէ, Եղեռնայուշ մասունք կամ խոստովանողք եւ վկայք խաչի, Երեւան, 2002։
- Խաչատրեան Լուսինէ եւ Բաբլումեան Արփինէ (կազմողներ), Ցուցակ Հայոց ցեղասպանութեան զոհերի (1915-1923 թուականներ), հ. 2, Խարբերդի նահանգ, Երեւան, 2004։
- Աւագեան Կարինէ, «Չանղըրըի 1915 թուական Ապրիլի 11, Յիշատակ»… Թանգարանային ցուցանմոյշը, «Հանդէս Ամսօրեայ», 2008, հ. 1-1։
Աղբիւրներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Յարութիւն Մինասեան, Օսմանեան կայսրութիւնում Թուրքիայի Հանրապետութիւնում բռնաճնշումների եւ ցեղասպանութեան ենթարկուած հայ բժիշկներ, Երեւան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։
Արտաքին յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Հայ Բժիշկներու Նահատակութիւնը Մեծ Եղեռնի Ընթացքին: Archived 2016-03-05 at the Wayback Machine.