Իսրայէլ Ասլան

Իսրայէլ Ասլան
Ծնած է	15 Օգոստոս 1870(1870-08-15)
Ծննդավայր	Մունճուսուն (Կեսարիա)
Մահացած է	անհայտ
Մասնագիտութիւն	ճարտարապետ

Ասլան (Արսլան) Իսրայէլ (15 Օգոստոս 1870, Մունճուսուն (Կեսարիա) - ․․․), հայ ճարտարապետ։

Կենսագրութիւն

Մանկութիւն

Նախնական ուսումը կը ստանայ ծննդավայրին Մծբնեան վարժարանին մէջ, ուրկէ կ՛անցնի Կեսարիա Ս. Կարապետ վանքին Ժառանգաւորաց վարժարանը եւ շրջանաւարտ ըլլալէ ըտք 5 տարի ուսուցիչ-տնօրէնի պաշտօնը կը վարէ Կեսարիոյ Հայկեան վարժարանին մէջ ու յետոյ 4 տարի ընդ. Տնօրէնի պաշտօն կը վարէ Մէրզուֆունի (Մարզուան) եւ Օրտուի Ազգային երկսեռ վարժարաններու մէջ։

Ուսում եւ գործունէութիւն

Ի. Ասլան 1905-ին կը մտնէ Փարիզի ճարտարապետական վարժարանը եւ 1909-ին վկայականը ստանալով Պուէնոս Այրէս կը մեկնի, նեցուկ ու պաշտպան հանդիսանալով վերջերս հոն գաղթող աղգայնոց։ Ի. Արսլան իր ճարտարապետական ասպարէզին մէջ անտեսած չէ ազգային կեանքը եւ իր մտահոգութեան գլխաւոր առարկան ըրած է Արժանթինի եւ մանաւանդ Պ. Այրէսի հայ գաղութին ազգապահպանման կարեւոր հարցը ու ջանացած է անոր մէջ ազգային ոգին վառպահելու միջոցներ ձեռք առնուլ։

1918-ին, ընդհանուր պատերազմի ընթացքին, Պ. Այրէսի մէջ հիմնած է «Հայ Ազգային Միութիւն» մը (Union Nacional Armenia), զոր տեղական կառավարութեան եւ Դաշնակից պետութեանց ներկայացուցիչներուն պաշտօնապէս ճանչցնել տալէ ետք, հայ գաղութի մէջ հիւպատոսարանի պակասը լրացուցած է անցագիրներ, ինքնութեան վկայագրեր եւ այլ պաշտօնական գրութիւններ յանձնելով։

1920-ին Պուէնոս Այրէսի մէջ հաստատած է «Հայ Գաղութային կեդրոն» անուան տակ (Centro Colonial Armenia) նոր կազմակերպութիւն մը, որ յաջողապէս ի գլուխ հանած է՛ Պոլիսէն, Սուրիայէն եւ Յունաստանէն այդտեղ հասնող հազարաւոր գաղթական հայերու տեղաւորման դժուարին հարցը, առանց տեղական իշխանութեանց եւ օտար գաղութներու աջակցութեան դիմելու։ Սոյն կազմակերպութիւնը նոյնպէս նախաձեռնութիւնը ունեցած է կարգ մը դպրոցներ եւ մատուռ մը բանալու։

Ի. Արսլան 1930-ին նոր ծրագիր-կանոնագիր մը պատրաստելով տեղական կառավարութեան վաւերացնել տուած է «Հայ Առաքելական Եկեղեցւոյ Հոգաբարձութիւն» (Institucion Administrativa Iglesia Armenia) անուան տակ եւ ի՛ր իսկ նախաձեռնութեամբ ի գլուխ հանած է Հայ Կեղրոնի շինութիւնը, թատրոն — սրահով եւ յարակից բաժիններով, որոնք յատկացուած են Արսլանեան երկսեռ վարժարանի, գրադարանի եւ հաստատութեան գրասենեակի։ Ներկայիս Հ. Ա. Եկեղեցւոյ հոգաբարձութեան գանձապահն եղած է։

Ի. Արսլան 1932 Հոկտեմբերին հիմնած է Հայ կեդրոն ամսաթերթը եւ զայն կը խմբագած մինչեւ 1938 թուական։ Ի. Ասլան իբր անհատականութիւն մը կը գրաւած է Հարաւային Ամերիկայի գաղութին մէջ պատուաւոր դիրք մը եւ իբրեւ արժանաւոր զաւակը իր հայրենիքին։

Աղբիւրներ

• Հայ Հանրագիտակ, Հ․ Մկրտիչ Վարդ․ Պոտուրեան, 1938 Պուքրէշ, Բ․ հատոր, էջ 223-224։