Jump to content

Իլան Մասք

Խմբագրել յղումները
Իլան Մասք
անգլերէն՝ Elon Musk[1]
Ծննդեան անուն անգլերէն՝ Elon Reeve Musk[2]
Ծնած է 28 Յունիս 1971(1971-06-28)[3][4][5][…] (53 տարեկան)
Ծննդավայր Պրետորիա, Հարաւային Ափրիկէ
Քաղաքացիութիւն  Հարաւային Ափրիկէ
 Քանատա
 Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ[6]
Մայրենի լեզու անգլերէն
Կրօնք Անգիտականութիւն (փիլիսոփայութիւն)
Ուսումնավայր Smith School of Business?
Ուորթոնի դպրոց?
Փենսիլվանիոյ Համալսարան
Pretoria Boys High School?
Waterkloof House Preparatory School?
Քուինս համալսարան?
Սթենֆորտի Համալսարան
Bryanston High School?
Պրետորիայի համալսարան?
Մասնագիտութիւն ծրագրավորող, ճարտարագէտ, ձեռնարկատէր, ներդրող, գործարար, քաղաքական գործիչ, պետական ծառայող, technology entrepreneur
Աշխատավայր ՓեյՓալ?
SpaceX?
Տեսլա?[7]
ՍոլարՍիթի?
OpenAI?
The Boring Company?
Neuralink?
Department of Government Efficiency?
Վարած պաշտօններ գլխավոր գործադիր տնօրեն?, Նախարարութեանց խորհուրդի նախագահ, գլխավոր գործադիր տնօրեն?, co-president?, գլխավոր գործադիր տնօրեն? եւ Senior Advisor to the President of the United States?
Անդամութիւն The Planetary Society?, Լոնտոնի թագաւորական ընկերութիւն եւ PayPal մաֆիա?[8]
Ամուսին Justine Musk?[2], Թալուլա Ռայլի?[2] եւ Թալուլա Ռայլի?[2]
Ծնողներ հայր՝ Errol Musk?[9], մայր՝ Մայե Մասկ?[9]
Երեխաներ Nevada Musk?, Vivian Jenna Wilson?, Griffin Musk?, Damian Musk?, Saxon Musk?, Kai Musk?, X Æ A-Ⅻ Musk?, Strider Musk?, Azure Musk?, Exa Musk?, Tau Musk?, Seldon Musk? եւ Arcadia Musk?
Ստորագրութիւն

Իլան Ռիվ Մասք (անգլ.՝ Elon Reeve Musk (EE-lon), ծնած 28 Յունիս, 1971) առեւտրական եւ երկրաչափ է[10]: Ան հիմնադիրն ու տնօրէնն է SpaceX ընկերութեան, տնօրէնը՝ Tesla, Inc. ընկերութեան, հիմնադիրը՝ The Boring Company ընկերութեան, համահիմնադիրը Neuralink ընկերութեան եւ համահիմնադիրն ու առաջին համա-ատենապետը՝ OpenAI ընկերութեան: Միլիարատէր, Մասքը աշխարհի ամէնէն հարուստ մարդոցմէ մէկն է:[lower-alpha 1]

Մասք զաւակն է Գանատացի մօր մը եւ Հարաւային Ափրիկեցի հօր մը, եւ մեծցած է Փրէթորիա, Հարաւային Ափրիկէի մէջ: Ան կարճ ժամանակամիջոցի մը համար յաճախած է Փրէթորիոյ Համալսարանը, որմէ ետք փոխադրուած է Գանատա 17 տարեկանին եւ յաճախած է Քուինզ Համալսարանը: Հոնկէ կը փոխադրուի Փէնսիլվէնիոյ Համալսարանը երկու տարի ետք, ուրկէ կը ստանայ երկու պսակաւոր վկայականներ տնտեսագիտութեան ու բնագիտութեան ոլորտներուն մէջ: Կը փոխադրուի Քալիֆորնիա 1995 թուականին, յաճախելու Սթանֆըրտ Համալսարան, բայց կ'որոշէ առեւտրական ասպարէզ նետուիլ, համահիմնելով Zip2 ընկերութիւնը իր եղբօր Քիմպըլին հետ, որ կը ծախեն Compaq ընկերութեան $307 միլիոն ԱՄՆ տոլարի արժողութեամբ 1999 թուականին: Մասք նաեւ կը համահիմնէ առցանց X.com դրամատունը նոյն տարուան մէջ, որ կը միացուի Confinity ընկերութեան հետ 2000 թուականին, կազմելով հանրածանօթ PayPal ընկերութիւնը, որ 2002 թուականին կը ծախեն eBay ընկերութեան $1.5 միլիար ԱՄՆ տոլարի:

Քաղաքական դիրքորոշումներ[13]

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Մասքը ինքզինքը նկարագրած է որպէս «կիսով՝ հանրապետական, կիսով՝ դեմոկրատ»։ Մասքի խօսքերով ան սոցիալ լիպերալիզմի եւ ֆիսքալ պահպանողականութեան մէջտեղն է[14]։ 2016 թուականին Մասքը, Տոնալտ Թրամփի նախագահական խորհրդատուական յանձնաժողովներու անդամ էր[15][16][17][18], and Manufacturing Jobs Initiative)[19] բայց 2017 թուականին լքեց յանձնաժողովը, երբ որ ԱՄՆ-ն Թրամփի գլխաւորութեամբ լքեց Փարիզեան համաձայնութիւնը[20][21]։

Ըստ Մասքի, ԱՄն֊ը «անխուսափելիօրէն Երկրի վրա երբեւիցէ գոյութիւն ունեցած լաւագոյն պետութիւնն է» նկարագրելով զայն, որպէս մեծագոյն ուժը որեւէ երկրի բարօրութեան համար, որ երբեւէ եղած է։ Մասքը կը հաւատայ, որ «աշխարհի մէջ ժողովրդավարութիւն չըլլար, եթե ոչ ԱՄՆ-ի համար», պնդելով, որ «20-րդ դարուն երեք առանձին դէպքեր եղած են, երբ ժողովրդավարութիւնը կ'աւարտէր՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմ, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ եւ Պաղ պատերազմ, բայց ոչ՝ ԱՄՆի համար։ Մասքը նաեւ ըսած է որ, սխալ կ'ըլլայ համարել, որ ԱՄՆ֊ը կատարեալ է եւ ըրած է շատ անմիտ բաներ[22]։

Ինքնավար մեքենաներու եւ արհեստական բանականութեան առաջացման հետեւանքով, Մասքը աջակցութիւն յայտնած է համընդհանուր հիմնական եկամուտի ստեղծման[23]։

Մինչ Տոնալտ Թրամփի Միացեալ Նահանգնեու նախագահ ընտրուիլը, Մասքը քննադատած էր զինք՝ ըսելով. «Ես կը զգամ, որ ան ամենայն հաւանականութեամբ լաւ նախագահի թեկնածու չէ։ Ան կարծես չունի նման բնաւորութիւն, որ լաւ կ'արտացոլայ ԱՄՆ-ի վրայ[24]։ Տոնալտ Թրամփի երդմնակալութեան արարողութենէն յետոյ, Մասք համաձայնութիւն յայտնած է Թրամփի ընտրութեան՝ Ռեքս Թիլլերսոնը որպէս պետքարտուղար նշանակելը եւ ընդունած է հրաւէր, ըստ որու կը ներկայանայ նախագահ Թրամփի խորհրդատուական խորհուրդին։ Թրամփի հետ համագործակցելու կապակցութեամբ Մասքը յետագային ըսած է. «Որքան աւելի շատ ձայներ լսէ նախագահը, այնքան աւելի լաւ է»[25]։

Լոպպիինկ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ուաշինկթըն Փոստի հետ հարցազրոյցին, Մասքը յայտարարած էր, որ ան «կարեւոր տոնոր է դեմոկրատներուն համար, սակայն ան նաեւ հնարաւորութիւն կու տայ հանրապետականներուն»։ Մասքը նաեւ նշած է, «որպէսզի ձեր ձայնը լսելի ըլլայ Ուաշինկթընի մէջ, դուք պէտք է կատարէք քիչ մը ներդրում։»[26][27]

Վերջերս հրապարակած Սանլայթ հիմնադրամի (վերկուսակցական խումբ, որ կը հետեւի կառավարութեան ծախսերուն) զեկոյցին մէջ, յայտնաբերուած է, որ «ՍփեյսԷքսը ծախսած է աւելի քան՝ 4 միլիոն ԱՄՆ տոլար Քոնկրէսը լոպպիինկաւորելու համար, քանի որ հիմնադրուած է 2002 թուականին եւ յատկացուցած է աւելի քան 800,000 ԱՄՆ տոլարի քաղաքական աջակցութիւն» դեմոկրատներուն եւ հանրապետականներուն։ Նոյն զեկոյցը նշած է, որ «ՍփեյսԷքսի քարոզարշաւը եղած է համակարգուած եւ կատարելագործուած, քաղաքական աջակցութիւն ձեռք բերելու համար», եւ «ի տարբերութիւն շատ արհեստագիտական նորաստեղծութիւննու, ՍփեյսԷքսը Ուաշինկթընի մէջ պահպանած է զգալի լոպպիիստական ներկայութիւն, գրեթէ առաջին օրէն»։ Զեկոյցը նշած է, որ «Մասքը ինքը նուիրաբերած է մօտաւորապէս 725.000 ԱՄՆ տոլար տարբեր արշաւներու, 2002 թուականէն։ 2004 թուականին, ան յատկացուցած է 2,000 ԱՄՆ տոլար նախագահ Ճորճ Պուշի վերընտրութեան քարոզարշաւին համար, աւելի քան 100,000 ԱՄՆ տոլար[28] Օպամայի նախընտրական քարոզարշաւին համար եւ 5000 ԱՄՆ տոլար հանրապետական սենաթոր Մարքօ Ռուպիօյի համար, որ կը ներկայացնէ Ֆլորիտան: Մասքը եւ ՍփեյսԷքսը միասին նուիրաբերած են մօտաւորապէս 250,000 ԱՄՆ տոլար 2012 թուականի ընտրական քարոզարշաւներուն ժամանակ։»[26][29] Բացի ատկէ, Սփեյսէքսը վարձած է նախկին հանրապետական Սենաթի մեծամասնութեան առաջնորդ Թրենթ Լոթթին, որպէսզի ներկայացնեն ընկերութիւնը Ուաշինկթընի մէջ գործող լոպպիիստական խումբի Patton Boggs LLP միջոցով։ Բացի Patton Boggs LLP-էն, ՍփեյսԷքսը կ'օգտագործէ շարք մը այլ լոպպիիստական ընկերութիւններ, որոնք զուգահեռ կ'աշխատին ՍփեյսԷքսի սեփական լոպպիիստներու հետ[30]։

Մասքը եղած է ԱՄՆ-ի քաղաքական գործողութիւններու կոմիտէի (PAC) FWD.us- ի կողմնակից, որ սկիզբ առած է բարձրակարգ գործարար Մարք Եուքերպըրկի կողմէ եւ կ'աջակցի ներգաղթի բարեփոխումներուն։ Սակայն 2013 թուականի Մայիսին Մասքը հրապարակայնօրէն մերժեց իր աջակցութիւնը, բողոքելով PAC-ի գովազդին դէմ, քանի որ անոնք կ'աջակցին այնպիսի խնդիրներուն, ինչպիսիք են Կիպրոսեան խողովակաշարը։ Մասքը եւ այլ անդամներ, սկսան քննադատել ռազմավարութիւնը՝ որպէս «ցինիկութիւն»[31]։ Մասքը յետագային յայտարարեց, որ «մենք պէտք չէ զիջինք քաղաքականութեան, եթէ այդպէս վարուինք, կը ստանանք այն քաղաքական համակարգը, որուն մենք արժանի ենք»[32]։

2013 թուականի Դեկտեմբերին Շեյն Բեքկերը ԶԼՄ-ներու եւ քաղաքական կայքէջերու միջոցով Մասքը անուանեց «լիակատար կեղծաւոր», նշելով, որ «2014 թուականի ընտրական փուլին համար Մասքը աջակցած է Longhorn PAC-ին եւ Ազգային Քոնկրէսական կոմիտէին, որոնք երկուքն ալ Ֆինանսաւորուած են հակագիտական եւ շրջակայ միջավայրի չբարելաւելու քաղաքականութիւն վարող թեկնածուներուն, ինչպիսին է օրինակ` Միշել Պահմանի (R-Minn.) քարոզարշաւները»[32]։ Մասքը ուղղակիօրէն աջակցած է հանրապետական սենաթոր Մարքօ Ռուպոյոյին, որ կը մեղադրուի կլիմայի փոփոխութեան վերաբերեալ նման դիրքորոշում ունենալու մէջ[29]։

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. ↑ datos.bne.es: El portal de datos bibliográficos de la Biblioteca Nacional de España — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Elon Musk Fast Facts
  3. ↑ https://www.biography.com/people/elon-musk-20837159
  4. ↑ Բրոքհաուզի հանրագիտարան
  5. ↑ GeneaStar
  6. ↑ https://www.esquire.com/news-politics/a16681/elon-musk-interview-1212/
  7. ↑ http://uk.businessinsider.com/tesla-the-origin-story-2014-10
  8. ↑ https://web.archive.org/web/20130829173209/http://money.cnn.com/2007/11/13/magazines/fortune/paypal_mafia.fortune/
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 https://buffalonews.com/news/local/business/exploring-the-otherworldly-ambitions-of-elon-musk/article_2fc57479-93eb-5016-b724-016b48a4f4f3.html
  10. ↑ * «Inside Elon Musk's Humanitarian Efforts»։ March 15, 2018 
  11. ↑ Մէջբերման սխալ՝ Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named net
  12. ↑ «The Real-time Billionares List»։ Forbes։ արտագրուած է՝ February 16, 2021 
  13. ↑ (հայերեն) Իլոն Մասկ, 2025-02-07, https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D5%AC%D5%B8%D5%B6_%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%AF, վերցված է 2025-02-14 
  14. ↑ «Elon Musk: The Way Of The Future»։ YouTube։ արտագրուած է՝ 2015 թ․ նոյեմբերի 4 
  15. ↑ Team The Transition (2016 թ․ դեկտեմբերի 14)։ «President-Elect Trump Announces Additional Members of President’s Strategic and Policy Forum»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2017 թ․ սեպտեմբերի 5-ին։ արտագրուած է՝ 2016 թ․ դեկտեմբերի 20 
  16. ↑ «Elon Musk and the chief executive of Uber are now advising Donald Trump»։ արտագրուած է՝ 2016 թ․ դեկտեմբերի 20 
  17. ↑ «Donald Trump Adds Elon Musk, Travis Kalanick, and Indra Nooyi to His Team of Advisers»։ 2016 թ․ դեկտեմբերի 14։ արտագրուած է՝ 2016 թ․ դեկտեմբերի 20 
  18. ↑ OConnell Justin (2016 թ․ դեկտեմբերի 23)։ «Elon Musk, Appointed to Trump's Team of Advisories, Thinks Bitcoin Is a "Good Thing" - CryptoCoinsNews»։ CryptoCoinsNews։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2017 թ․ օգոստոսի 15-ին։ արտագրուած է՝ 2017 թ․ ապրիլի 16 
  19. ↑ «Elon Musk just got more involved with Trump's administration»։ businessinsider.com։ արտագրուած է՝ 2017 թ․ հունվարի 29 
  20. ↑ «US quits Paris climate pact: Reaction from around the world following the US president's decision on the Paris accord»։ արտագրուած է՝ 2017 թ․ հունիսի 1 
  21. ↑ «Elon Musk anouncing departing presidential councils on Twitter»։ արտագրուած է՝ 2017 թ․ հունիսի 1 
  22. ↑ Wattenberg Ben։ «Elon Musk and the frontier of Technology»։ Think Tank։ PBS.org։ արտագրուած է՝ 2015 թ․ հունիսի 12 
  23. ↑ Strange Adario (2016 թ․ նոյեմբերի 5)։ «Elon Musk thinks universal income is answer to automation taking human jobs»։ mashable.com։ արտագրուած է՝ 2017 թ․ փետրվարի 6 
  24. ↑ «Elon Musk on Trump presidency: 'I don't think he's the right guy'»։ businessinsider.in։ արտագրուած է՝ 2017 թ․ մարտի 21 
  25. ↑ Lee Dave (2017 թ․ հունվարի 26)։ «Elon Musk: I'm Trump's voice of reason»։ BBC News։ արտագրուած է՝ 2017 թ․ հունվարի 29 
  26. ↑ 26,0 26,1 «Elon Musk, SpaceX Founder, Battles Entrenched Rivals Over NASA Contracts»։ The Huffington Post։ 2013 թ․ փետրվարի 20։ արտագրուած է՝ 2015 թ․ մայիսի 30 
  27. ↑ «Obama and Congress at odds over Elon Musk»։ fightforvotes.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015 թ․ մայիսի 30-ին։ արտագրուած է՝ 2015 թ․ մայիսի 30 
  28. ↑ Timothy P. Carney, "Carney: Green stimulus profiteer comes under IRS scrutiny", WashingtonExaminer.com, October 14, 2012.
  29. ↑ 29,0 29,1 «SpaceX blasts off literally and politically»։ Sunlight Foundation։ արտագրուած է՝ 2015 թ․ մայիսի 30 
  30. ↑ Salant Jonathan D. (2013 թ․ սեպտեմբերի 27)։ «Billionaires Battle as Bezos-Musk Companies Vie for Launch Pad»։ Bloomberg.com (Bloomberg Business)։ արտագրուած է՝ 2015 թ․ հուլիսի 1 
  31. ↑ Steven Kovach, "Elon Musk Says He Quit Mark Zuckerberg's PAC Because It Was Too Cynical", BusinessInsider.com, May 31, 2013.
  32. ↑ 32,0 32,1 Becker Sean (2013 թ․ դեկտեմբերի 11)։ «Elon Musk Donated to Anti-Science Republicans»։ Mic։ Policy.Mic։ արտագրուած է՝ 2015 թ․ հունիսի 10 


Մէջբերման սխալ՝ <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Իլան_Մասք&oldid=237601» էջէն