Jump to content

Զոյգ (Իմաստասիրութիւն)

Զոյգ կամ Տիատ (Հին Յունարէն՝ Δυάδα, Δυάς), (Անգլերէն՝ Dyad), իմաստասիրութեան (փիլիսոփայութեան) մէջ, երկու տարրերէ կազմուած էութիւնն է։ Այս անուանումը կը գործածուի Պիւթագորականներուն (Փիւթակորականներուն) կողմէն թիւ «Երկու»-ին համար, ներկայացնելով «երկակիութեան» կամ «այլութեան» սկզբունքը, որ կը հակադրուի «Մենատարր»-ին հետ։[1]

Նումէնիոս Ապամեացին (յուն․՝ Νουμήνιος ὁ ἐξ Ἀπαμείας), Բ Դարու Նորպիւթագորեան իմաստասէրը, կ՛ըսէ թէ Պիւթագորասը Միատարր (Յունարէն՝ Մօնատ, Μονάδα) անունը տուաւ Աստուծոյ, իսկ Զոյգ անունը՝ նիւթին։[2]

Նորպղատոնականներն ու գաղափարապաշտները (ֆրանսերէն՝ Idéalistes, երբեմն ալ Տեսլապաշտ կը թարգմանուի) որոնցմէ էր «Պղոտին»-ը (Լատիներէն՝ Plotinus), «Զոյգ»-ը կը համարէին «Երկրորդ Պատճառ» (նաեւ կը կոչուի «Տիմուրկոս», Յունարէն՝ δημιουργός, ի սկզբանէ, հին Յունարէնով կը նշանակէր «արհեստաւոր», բայց ժամանակի ընթացքին կրեց «ծնող» ի վերջոյ «ստեղծող» իմաստը, բայց «Միաստուածական» կրօններու «Ստեղծարար Աստուած»-էն տարբեր է իմաստասիրութեան այս համաբնագիրին մէջ)։

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. « Dyade » [archive], Encyclopaedia Universalis.
  2. Chalcidius r.52, 5–24, as cited in Kahn, Charles N. (2001). Pythagoras and the Pythagoreans: a brief history. Indianapolis, IN: Hackett Pub. p. 172. ISBN 0-87220-575-4.