Եոկա

Շիվա աստուծոյ արձանը Պադմասանա (լոթոսի դիրք) դիրքին մէջ Եոկայական խորհրդածութեան ժամանակ, Քառնադաքա, Պանկալոր

Եոկան (Սանսքրիթ՝ योग yóga, կապ) ֆիզիքական, մտաւոր, հոգեւոր աւանդական կանոններու միասնութիւն, կազմաւորուած է հին արիական քաղաքակրթութիւն կոչուող հնդեւրոպական նախահայրենիքի ծաղկման շրջանին մէջ[1][2], մեր մոլորակի տարբեր հատուածներուն մէջ՝ զուգահեռաբար, ապա, վերոնշեալ քաղաքակրթութեան անկումէն ետք, պահպանուած է գերազանցապէս Հնդկաստանի մէջ եւ արեւելքի քանի մը այլ երկիրներու մէջ։ Աշխարհի մէջ աւելի լայն ճանաչում ունի Հաթհա Եոկան եւ Ռաջա Եոկան[3]: Եոկա բառը յաճախ կը կպչի հինտուիզմի, պուտտիզմի եւ չայնիզմի մէջ հանդիպող ֆիզիքական եւ մտախոհական վարժանքներու հետ[4]:

Ստուգաբանութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Եոկան (योग) սանսքրիթերէնէն թարգմանաբար ունի բազմաթիւ նշանակութիւններ։ Կազմուած ըլլալով սանսքրիթ յուճ արմատէն, որ կը նշանակէ կառավարել, լծել կամ միաւորել, Եոկան նաեւ կը թարգմանուի որպէս միութիւն, միաւորում, կապ, իմաստ եւ ներլուծում։ Սակայն հիմնական իմաստներէն մէկը՝ կապ, կապ քու ներաշխարհիդ հետ, շուրջդ գտնուող մարդոց, այլ կենդանի էակներու ու բնութեան հետ։

Եոկա կիրարկողները, Եոկայի փիլիսոփայութեան հետեւորդները, որոնք ձեռք կը բերեն բարձր կարգի կարողութիւններ՝ կ'անուանուին եոկինի (կանանց դէպք) եւ եոկի (նաեւ եոկին) (տղամարդկանց դէպք)։

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. D. W. Anthony, The Horse, the Wheel and the Language, Princeton — Oxford, «Princeton University Press», ISBN 978-0-691-05887-0
  2. J. P. Mallory,Douglas Q. Adams., Encyclopedia of Indo-European culture, London, «Fitzroy Dearborn Publishers», ISBN 9781884964985։
  3. [Kimberly Lau (2000), New Age Capitalism, University of Pennsylvania Press, ISBN 978-0812217292, page 100]
  4. David Gordon Yoga, Brief History of an Idea (Chapter 1 of «Yoga in practice») (2011), (PDF), Princeton University Press