Jump to content

Ռուհոլլա Խոմէյնի

Ռուհոլլա Խոմէյնի
պարս․՝ سید روح‌الله موسوی خمینی
Ծննդեան անուն պարս․՝ سید روح‌الله مصطفوی
Ծնած է 17 Մայիս 1902 կամ 1898
Ծննդավայր Խոմէյն
Մահացած է 3 Յունիս 1989
Մահուան վայր Թեհրան, Իրան
Քաղաքացիութիւն  Իրան Իրան
Կրօնք Շիա իսլամ
Երկեր/Գլխաւոր գործ Forty Hadith?, Kashf al-Asrar?, Islamic Government? եւ Q5948537?
Մասնագիտութիւն քաղաքական գործիչ, բանաստեղծ, կրոնական առաջնորդ, ախուն, աստուածաբան, Միստիկա
Վարած պաշտօններ Իրանի բարձրագույն ղեկավար?
Կուսակցութիւն Իսլամական հանրապետական կուսակցություն?
Ամուսին Խադիջա Սաղաֆի?
Ծնողներ հայր՝ Seyyed Mostafa Khomeini?
Երեխաներ Մուստաֆա Խոմեինի?, Ահմադ Խոմեինի?, Zahra Mostafavi Khomeini? եւ Farideh Mostafavi?
Կայքէջ Lua–ի սխալ՝ expandTemplate: template "ref-fa" does not exist։
Ստորագրութիւն

Ռուհոլլա Մուսաւի Խոմէյնի (պարս․՝ روح الله موسوی خمینی ː 17 Մայիս 1902 կամ 18983 Յունիս 1989), 1979 թուականի իսլամական յեղափոխութեան առաջնորդ (ռահպար):

50-ականներուն ստացած է այեաթոլլա տիտղոսը։ 1963 թուականին ընդդիմադիր գործունէութիւն ծաւալած շահի ռեժիմին դէմ։ 1963 թուականին անոր ձերբակալութիւնը խոշոր յուզումներ յառաջացուցած է, որոնց 1000-էն աւելի զոհ եղած է։ 1964 թուականին արտաքսուած է Թուրքիա, այնուհետեւ տեղափոխուած է Իրաք, 1978 թուականին` Փարիզ:

1979 Յունուարին ղեկավարած է Իրանին մէջ իսլամական յեղափոխութիւնը։ 1979 թուականի Փետրուար 1-ին` Մոհամմատ Ռէզա Փահլաւիի փախուստէն 2 ամիս անց, վերադարձած է Իրան։ 1979-ին իր միջազգային ազդեցութեան շնորհիւ ան տարուան մարդ ճանչուած է ամերիկեան «Թայմ» հանդէսին կողմէն[1] եւ նկարագրուած է որպէս «շիա իսլամի պատկերը Արեւմուտքին մէջ»:[2] 1982-ին վերապրած է զինուած յեղաշրջումի մը փորձը:[3] Խոմէյնին յայտնի է պատանդառուներուն աջակցութեամբ,[4] բրիտանացի հնդիկ գրող Սալման Ռուշտիին սպաննելու կոչ ընող իր ֆաթուայով,[1][5] եւ բնութագրումով Միացեալ նահանգները որպէս «Մեծ Սատանա» եւ Խորհրդային միութիւնը որպէս՝ «Կրտսեր Սատանա»[6] Նոր սահմանադրութեան համաձայն 1979 թուականի Դեկտեմբերին զբաղեցրած է Իրանի իսլամական հանրապետութեան գերագոյն ղեկավարի պաշտօնը։ Բնակած է Ղում քաղաքը, սակայն գործուն մասնակցութիւն ունեցած է երկրի քաղաքական կեանքին։

Իր կառավարման ընթացքին աջակցած է իսլամական յեղափոխութեան արտահանմանը տարածաշրջանի երկիրներ՝ որպէս ատոր հնարաւորութիւն դիտելով Իրան-իրաքեան պատերազմը։

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. 1,0 1,1 «TIME Person of the Year 1979: Ayatullah Khomeini»։ Time։ 7 January 1980։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 23 November 2008-ին։ արտագրուած է՝ 22 November 2008 
  2. Nasr, Vali, The Shia Revival, Norton, (2006), p.138
  3. «IRAN SAYS AN ATTEMPTED COUP BY ARMY GROUP WAS FOILED»։ The New York Times։ 28 June 1982 
  4. «The Mystic Who Lit The Fires of Hatred. 7 January 1980»։ Time։ 7 January 1980։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 20 September 2010-ին։ արտագրուած է՝ 19 March 2010 
  5. Marzorati, Gerald, "Salman Rushdie: Fiction's Embattled Infidel". Named Man of the Year in 1979 by American newsmagazine TIME
  6. Katz, Mark N. (2010)։ «Iran and Russia»։ in Wright, Robin B.։ The Iran Primer: Power, Politics, and U.S. Policy։ United States Institute of Peace։ էջ 186։ ISBN 978-1-60127-084-9