Հայաստանի Հանրապետութեան Ազգային Ժողով

Հայաստանի Հանրապետութեան Ազգային Ժողով, Հայաստանի բարձրագոյն օրէնսդիր մարմին։

Հայաստանի Հանրապետութեան Ազգային ժողովին շէնքը

Համառօտ պատմութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  • 28 Մայիս 1918-ին Հայաստան կը հռչակուի անկախ պետութիւն։ Կը ձեւաւորուի երկրին բարձրագոյն իշխանութեան մարմինը՝ Հայաստանի խորհրդարանը։
  • 1990-ին Հայաստանի Գերագոյն խորհուրդը (260 պատգամաւոր) կը ձեւաւորէ մեծամասնական ընտրակարգով՝ 2 հանգրուանով՝ 20 Մայիս-ին եւ 3 Յունիսին։ Նոր խորհրդարանին մէջ կը ներկայացուին երկու քաղաքական ուժեր՝ Հայոց Համազգային Շարժումը եւ Հայաստանի Համայնավար Կուսակցութիւնը: Պատգամաւոր խումբերն էին՝ «Հանրապետութիւն» (38 պատգամաւոր), «Արցախ» (11 պատգամաւոր), «Լիպերալ-դեմոկրատներ» (10 պատգամաւոր), «Ազգային առաջադիմութիւն» (10 պատգամաւոր),եւ ՀՅԴ-ն (12 պատգամաւոր)։
  • 4 Օգոստոս 1990-ին Հայկական ԽՍՀ Գերագոյն խորհուրդի նախագահ կ'ընտրուի Լեւոն Տէր Պետրոսեանը:
  • 21 Սեպտեմբեր 1991-ին Հայաստան կը հռչակուի անկախ հանրապետութիւն։
  • 16 Հոկտեմբեր 1991-ին Լեւոն Տէր Պետրոսեան նախագահ կ'ընտրուի, իսկ ԳԽ նախագահ կը դառնայ Բաբգէն Արարքցեան:
  • 5 Յուլիս 1995-ին կ'ընդունուի Հայաստանի Հանրապետութեան Սահմանադրութիւնը։ Նոյն օրը տեղի կ'ունենայ նաեւ Հայաստանի Հանրապետութեան Ազգային ժողովի առաջին գումարման ընտրութիւնները։

Ազգային ժողովը ըստ գումարումներու[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Առաջին գումարման խորհրդարան (1995)[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

190 պատգամաւոր, որոնցմէ 150-ը ընտրուած են մեծամասնական համակարգով, իսկ 40-ը՝ կուսակցական ցուցակներով[1]:

Կուսակցութիւն, խմբակցութիւն Քուէներ
«Հանրապետութիւն» միաւորում (Հայոց Համազգային Շարժում, ՀՔԴԿ, ՀՀԿ, ՍԴՀԿ, Մտաւորական Հայաստան, ՌԱԿ) (50 %, 20 պատգամաւոր)
Շամիրամ (20 %, 8 պատգամաւոր)
ՀԿԿ (15 %, 6 պատգամաւոր)
ԱԺՄ (7,5 %, 3 պատգամաւոր)
ԱԻՄ (7,5 %, 3 պատգամաւոր)
«Բարեփոխումներ» (պատգամավորական խումբ) (31 պատգամաւոր)

Երկրորդ գումարման խորհրդարան (1999)[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

131 պատգամաւոր, որոնցմէ 75-ը ընտրուած են մեծամասնական համակարգով, 56-ը՝ կուսակցական ցուցակներով[1]:

Կուսակցութիւն, խմբակցութիւն Քուէներ
«Միասնութիւն» դաշինք (ՀՀԿ, ԺԴԿ) (41,69 %, 29 պատգամաւոր)
ՀԿԿ (12,09 %, 8 պատգամաւոր)
«Իրաւունք եւ Միաբանութիւն» խմբակցութիւն («Ազգային միասնութիւն», «ՍԻՄ», «ԳիԱրՔՄ», «Արցախ-Հայաստան») (7,96 %, 6 պատգամաւոր)
ՀՅԴ (7,84 %, 5 պատգամաւոր)
Օրինաց Երկիր (5,28 %, 4 պատգամաւոր)
ԱԺՄ (5,17 %, 4 պատգամաւոր)
«Կայունութիւն» (պատգամաւոր խումբ) (11 պատգամաւոր)
«Հայաստան» (պատգամաւոր խումբ) (12 պատգամաւոր)
«ժողովրդական պատգամաւոր» (պատգամաւոր խումբ) (16 պատգամաւոր)

Երրորդ գումարման խորհրդարան (2003)[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

131 պատգամաւոր, որոնցմէ 56-ը ընտրուած են մեծամասնական համակարգով, 75-ը՝ կուսակցական ցուցակներով։

Կուսակցութիւն, խմբակցութիւն Քուէներ
Հայաստանի Հանրապետական Կուսակցութիւն (23,66 %, 23 պատգամաւոր)
Օրինաց Երկիր (12,60 %, 12 պատգամաւոր)
ՀՅԴ (11,45 %, 11 պատգամաւոր)
«Արդարութիւն» խմբակցութիւն (Հայաստանի Ժողովրդական Կուսակցութիւն, «Հանրապետութիւն» կուսակցութիւն, ՍԻՄ, ԱԺՄ, «Ազգային Ժողովրդավարներու Դաշինք» կուսակցութիւն, Հայաստանի Դեմոկրատական Կուսակցութիւն, Ազգային Ժողովրդավարական Կուսակցութիւն[2]) (13,71 %, 14 պատգամաւոր)
«Ազգային Միաբանութիւն» կուսակցութիւն (8,91 %, 9 պատգամաւոր)
Միաւորուած Աշխատանքային Կուսակցութիւն (5,67 %, 6 պատգամաւոր)
«Ժողովրդական Պատգամաւոր» (պատգամաւորական խումբ)

Չորրորդ գումարման խորհրդարան (2007)[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

131 պատգամաւոր, որոնցմէ 41-ը ընտրուած են մեծամասնական համակարգով, 90-ը՝ կուսակցական ցուցակներով։ Ընտրութիւններու արդիւքներով 131 պատգամաւոր մանդատներէն 65-ը տեղ կը ստանայ Հայաստանի Հանրապետական Կուսակցութիւնը, «Բարգաւաճ Հայաստան» կուսակցութիւնը՝ 25 տեղ, ՀՅԴ-ն՝ 16 տեղ, «Օրինաց Երկիր» կուսակցութիւնը՝ 8 տեղ, «Ժառանգութիւն» կուսակցութիւնը՝ 7 տեղ, «Դաշինք» կուսակցութիւնը՝ 1 տեղ (մեծամասնական ընտրակարգով ընտրուած), անկախ պատգամաւորները՝ 10 տեղ[3]:

10 Յունիս 2011-ի տուեալներով խորհրդարանին մէջ կը գործէին հետեւեալ խմբակցութիւնները՝

Կուսակցութիւն Քուէներ
Հայաստանի Հանրապետական Կուսակցութիւն 63 պատգամաւոր
««Բարգաւաճ Հայաստան» կուսակցութիւն 26 պատգամաւոր
«ՀՅԴ» 16 պատգամաւոր
«Օրինաց Երկիր» կուսակցութիւն 8 պատգամաւոր
«Ժառանգութիւն» կուսակցութիւն 7 պատգամաւոր
Բոլոր խմբակցութիւնները եւ խումբերը 11 պատգամաւոր

Հինգերորդ գումարման խորհրդարան (2012)[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

6 Մայիս 2012-ի խորհրդարանական ընտրութիւններուն կը մասնակցէր 8 կուսակցութիւն եւ կուսակցական խմբակցութիւն, որոնք կը պայքարէին Ազգային ժողովին մէջ համամասնական ընտրակարգով բաշխուող 90 մանդատներու համար: Մեծամասնական ընտրակարգով բաշխուող 41 մանդատներու համար կը պայքարէր 137 թեկնածու[1]:

Խորհրդարանական ընտրութիւններուն մէջ քուէարկութեան կը մասնակցին 1,572,858 ընտրող կամ ընտրելու իրաւունք ունեցողներու 62,33 %-ը: Համապետական խորհրդարանական ընտրութիւններուն կրնար մասնակցիլ 2,594 միլիոն ընտրող[4]:

Կուսակցութիւն Քուէներ
Հայաստանի Հանրապետական Կուսակցութիւն 69
«Բարգաւաճ Հայաստան» կուսակցութիւն 37
«Հայ Ազգային Քոնկրես» կուսակցութիւններու դաշինք 7
«Օրինաց Երկիր» կուսակցութիւն 6
ՀՅԴ 5
«Ժառանգութիւն» կուսակցութիւն 5
Անկախ պատգամաւորներ 2

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. 1,0 1,1 1,2 «National Assembly of the Republic of Armenia | Official Web Site | parliament.am»։ www.parliament.am։ արտագրուած է՝ 2016-01-25 
  2. «National Assembly of RA»։ www.parliament.am։ արտագրուած է՝ 2016-01-29 
  3. «Trend - новости Азербайджана, Грузии, Казахстана, Туркменистана, Узбекистана, Ирана, Турции.»։ news.trendaz.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2007-10-14-ին։ արտագրուած է՝ 2016-01-22 
  4. «Հայաստանի Հանրապետութեան կեդրոնական ընտրական յանձնաժողով»։ Elections.am։ արտագրուած է՝ 2016-01-31 

Աղբիւրներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Արտաքին յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]