Կարմիր Գիւղ (Ասկերանի շրջան)

Կարմիր Գիւղ
Գիւղ
	Կարմիր Գիւղ
Երկիր	Արցախ
Շրջան	Ասկերանի
ԲԾՄ	1211 մեթր
Բնակչութիւն	174 մարդ (2005)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրօնական կազմ	Հայ Առաքելական Եկեղեցի
Ժամային գօտի	UTC+4։00

Կարմիր գիւղ, գիւղ՝ Արցախի Հանրապետութեան Ասկերանի շրջանի մէջ։

Աշխարհագրական Տեղեկութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ասկերանի կեդրոնէն 43 քմ դէպի հարաւ կը գտնուի, իսկ Արցախի մայրաքաղաք Ստեփանակերտէն` 23 քմ հեռաւորութեան վրայ։ Հին ժամանակ գիւղը Տռնավարզ կը կոչուէր, եւ այս անունը առաջացած է «Տէր Ավեզ» անունէն, որ այս բնակավայրի հիմնադիրը եղած է: Նախկին բնակավայրը կը գտնուի 1,5 քմ հեռաւորութեան վրայ`«Կալերահող» տեղամասին մէջ։ Լեռնային գիւղ է, տեղադրուած է Բովուրխան լերան հարաւային լանջին, բարձրութիւնը ծովու մակերեւոյթէն 1400 մ է: Կլիմայական պայմանները համեմատաբար ցամաքային են^[2]:

Ընդհանուր Տեղեկութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

1920-ին, գիւղին մէջ, ինչպէս եւ Շուշիի մէջ, թրքական մուսաւաթական խումբերը համատարած արիւնահեղութիւն կը կազմակերպեն: Գիւղը աւերելէ եւ թալանելէ, կանանց, երեխաներու նկատմամբ վայրագութիւններ կատարելէ ետք, անոնք 80 տղամարդու ծեծելով Շուշի կը հասցնեն, ուր անոնցմէ 73-ին գազանաբար կը սպաննեն, իսկ 7-ն հրաշքով ողջ կը մնան: 1921-ին գիւղը Կարմիր գիւղ վերանուանուած է: 1920-ին այստեղ եղած է 1800 բնակիչ: 1987-ին կար 72 տուն, 198 բնակիչ:Կոլտնտեսութիւնը կազմակերպուած է 1929-ին: Բնակչութեան հիմնական զբաղմունքը անասնապահութիւնն է, հացահատիկի մշակութիւնը եւ այգեգործութիւնը: Ելեկտրականացուած է 1963-ին: 1840-ական թուականներուն գործած է ծխական դպրոց: 1894-ին այստեղի դպրոցին մէջ կ՛ուսանէին 65 աշակերտներ: 1987-ին դպրոցին մէջ կար 62 աշակերտ եւ 19 ուսուցիչ: Այս գիւծին մէջ ծնած են բժշկական գիտ. տոքթոր, դասախոս Քրիստափոր Պետրոսեանը, դիւանագէտ Վալենտին Իսրայէլեանը, մարքսիստ-փիլիսոփայ Արմէն Տէր-Մանուէլեանը: Հայրենական մեծ պատերազմին մասնակցած է 160 մարդ, զոհուած է 102-ը, որոնց յիշատակին կառուցուած է յուշարձան^[3]:

Պատմական Յուշարձաններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Գիւղին մէջ նշանաւոր են Վալադանց, Մեծ ջուր, Թղկէ աղբիւրները: Նշանաւոր են նաեւ «Սուրբ Աղին» նահատակը, «Բովուրխանա վանքը»: Վերջինս մեծ հետաքրքրութիւն ներկայացնող ճարտարապետական համալիր է, բաղկացած է եկեղեցական, բնակելի, օժանդակ շէնքերէ եւ պարիսպներէ: Կառուցուած է խիտ անտառապատ, գեղատեսիլ լերան վրայ։ Գիւղի եկեղեցին կառուցուած է 1941-ին: Անխնամ վիճակի մէջ է: