Թովմայականութիւն

Սուրբ Թովմա Աքուինացի, (1225–1274)

Թովմայականութիւն, փիլիսոփայական ուղղութիւն մը, որ առաջացած է Թովմա Աքուինացի (1225-1274, փիլիսոփայ, աստուածաբան եւ եկեղեցական դոկտոր) աշխատութիւններու եւ մտքերու ժառանգութեան արդիւնքով[1][2]: Փիլիսոփայութեան մէջ անոր վիճահարոյց հարցերը եւ մեկնաբանութիւնները Արիստոտելի վերաբերեալ թերեւս անոր ամենայայտի աշխատանքներն են[3]:

Աստուածաբանութեան մէջ անոր "Ամենաբարձր աստուածաբանութիւնը" (Summa Theologica) կը համարուի ամենաազդեցիկ փաստաթուղթերէն մէկը միջին դարերու աստուածաբանութեան մէջ[3]: Փիոս 10-րդ պապը իր աշխատութեան մէջ (encyclical Doctoris Angelici)[4] կը զգուշացնէ, որ եկեղեցական ուսմունքները չեն կրնար ընկալուիլ առանց Թովմայի գլխաւոր թեզերու փիլիսոփայական հիմունքներուն։

Թովմայի փիլիսոփայութեան հիմնական դրոյթները չեն սահմանուիր կարծիքներու բաժանմունքին մէջ, որոնք ենթակայ են քննարկման, բայց կը համարուին հիմունքներ, որոնց վրայ հիմնուած են բնութեան ամբողջ գիտութիւնը եւ աստուածային երեւոյթները[5]:

Վաթիքանի երկրորդ խորհուրդը Թովմայի համակարգը կը նկարագրէ որպէս "Յաւիտենական փիլիսոփայութիւն":[6]

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. «De Ente et Essentia, 18»։ Op-stjoseph.org։ արտագրուած է՝ 20 November 2011 
  2. Summa, I, Q.75, art.5. The meaning of this sentence can be altered depending on how the Latin word used in this sentence, "materiæ", is translated into English. An alternate rendering of this sentence is "The form causes matter to be what it is.
  3. 3,0 3,1 Postquam sanctissimus Archived 2007-08-10 at the Wayback Machine., Latin with English translation
    See also P. Lumbreras's commentary on the 24 Thomistic Theses.
  4. http://maritain.nd.edu/jmc/etext/doctoris.htm Archived 2009-08-31 at the Wayback Machine. Accessed 25 October 2012
  5. E.g., Summa Theologiæ, Q.84, art.7., where the sed contra is only a quote from Aristotle's De anima.
  6. Second Vatican Council, Optatam Totius (28 October 1965) 15.