Աշտարակ

Բնակավայր
Աշտարակ
Զինանշան

Երկիր  Հայաստան
Առաջին յիշատակում 9 դար
Տարածութիւն 7,5 քմ²
ԲԾՄ 1110±1 մեթր
Պաշտօնական լեզու հայերէն
Բնակչութիւն 21 600 մարդ (2010)[1]
Կը գտնուի ափին Քասախ գետ
Ժամային գօտի UTC+4։00
Հեռախօսային ցուցանիշ (232)
Փոստային ցուցանիշ 0201–0205
Պաշտօնական կայքէջ ashtarak.am

Աշտարակ, քաղաք՝ Հայաստանի Արագածոտնի մարզին մէջ։ Արարատեան դաշտի մէջ։ Կը գտնուի Երեւանէն 20 քիլոմեթր հիւսիս-արեւմուտք, Քասաղ գետի ափերուն, 1130 մեթր բարձրութեան վրայ, պատմական հին ու շէն բնակավայր է:

Աշտարակի ընդարձակման եւ բարեկարգման համար 1949-ին յատակագիծ պատրաստուած է: 1955-ին շահագործման յանձնուեցուած է Քասաղի նոր, միաթռիչք մեծ կամուրջը, եւ աստիճանաբար քաղաքը տարածուած է նաեւ գետի ձախ ափին:

1960-ին քաղաքաշինութեան նոր նախագիծ պատրաստուած է եւ գործարաններ ու ձեռնարկութիւններ բացուած են:

1970-ին դարձած է հանրապետութեան ենթակայութեան քաղաք[2]:

Բնակչութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Աշտարակի ազգաբնակչութեան փոփոխութիւնը.[3]

Տարի 1831 1873 1914 1919 1931 1959 1972 1976 2001 2004 2015
Բնակիչ 826 2515 4867 6100 4782 7563 13900 16362 20636 21500 18300

Աւանդութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Աւանդութեան համաձայն երեք քոյրեր կը բնակէին Աշտարակի մէջ, եւ երեքն ալ նոյն անձը` իշխան Սարգիսը կը սիրէին: Երկու մեծ քոյրերը որոշած են անձնասպան ըլլալ իրենց փոքր քրոջը սիրոյն:

Անոնցմէ մէկը ծիրանագոյն հագուստ հագած, միւսն ալ` կարմիր հագուստ, եւ իրենք զիրենք ձորը նետած են: Փոքր քոյրը երբ իմացած է իր քոյրերուն անձնասպանութեան պատմութիւնը, իր կարգին սպիտակ հագուստ հագած եւ նոյն ձեւով ինքզինք ձորը նետելով անձնասպան եղած է:

Երեք քոյրերուն եղերական վախճանը ծանր ազդած է իշխան Սարգիսին վրայ, եւ ան աշխարհիկ կեանքն ու հարստութիւնը ձգելով ճգնաւոր դարձած է: Աւանդութիւնը կը շարունակէ ըսելով, որ իշխան Սարգիս ձորի ափին երեք մատուռներ կառուցած է եւ քոյրերուն հագած հագուստներուն գոյներուն անուններով կոչած է զանոնք:

Կառոյցներէն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ամէնէն հին ճարտարապետական յուշարձաններէն` Ծիրանաւոր եկեղեցին կառուցուած է Ե. դարուն, իսկ Է. դարու նշանաւոր կառոյցներէն է Կարմրաւոր եկեղեցին: Մարինէ կամ Մարիանէ եկեղեցին կառուցուած է ԺԳ. դարուն, քաղաքին հիւսիս-արեւելեան կողմը եւ անցեալին բարձր պարիսպներով շրջապատուած մենաստան եղած է: Սպիտակաւոր եկեղեցին կառուցուած է ԺԳ.-ԺԴ. դարերուն, քարաժայռի մը բարձունքին:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]