Անտրէ Հալէմբա

Անտրէ Հալէմբա
Ծնած է	19 Նոյեմբեր 1954(1954-11-19) (69 տարեկան)
Ծննդավայր	Chełm Śląski, Gmina Chełm Śląski, Bieruń-Lędziny County, Սիլեզիայի վոյեվոդություն
Քաղաքացիութիւն	Լեհաստան
Կրօնք	Կաթոլիկութիւն
Մասնագիտութիւն	Կաթոլիկ քահանայ

Անտրէ Հալէմբա, ծնած է 19 Նոյեմբեր 1954-ին Լեհաստանի Chełm Śląski քաղաքը: Լեհաստանի Կաթողիկէ Եկեղեցւոյ երէց հովիւ: Fidei Donum-ի միսիօնարութեան աւետարանիչ (քարոզիչ) քահանայ: Թարգմանիչ Նոր Կտակարանի եւ հեղինակ Mambwe-Անգլերէն բառարանի, Վարշաուայի Միսիօնարական Կազմութեան Կեդրոնի նախկին տեսուչ եւ Քարտուղար Լեհաստանի Եպիսկոպոսական Առաքելութիւններու Յանձնաժողովի, Լեհաստանի եպիսկոպոսական Պատուիրակ՝ Միսիօնարական Աշխատանքներու Խորհրդաժողովի, հիմնադիր՝ Լեհաստանի Brzęczkowice-ի Միսիօնարական թանգարանին: 2006-էն սկսեալ կ՛աշխատակցի Գերմանիոյ մէջ տեղադրուած «Կարիքաւոր Եկեղեցիներու Օժանդակութիւն» միջազգային կազմակերպութեան: 2006-2010 պատասխանատուն էր անգլերէն եւ բօրդուկալերէն խօսող Ափրիկեան երկիրներու եկեղեցիներու օժանդակութիւն հայթայթելու: 2010-էն սկսեալ պատասխանատուութունը ստանձնած է օժանդակել Միջին Արեւելքի 23 երկիրներու եկեղեցիներուն:

Կենսագրութիւն'

Երիտասարդութիւն եւ Քահանայական Կոչում

Ծնած է 19 Նոյեմբեր 1954-ին Chełm Śląski-ի մէջ։ Զաւակն է Eric Halemba եւ Maria nee Ryszkaի: Ունի երկու եղբայր, Bernard եւ Venantius: Նախնական կրթութիւնը ստացած է ծննդավայրին մէջ եւ 1969-ին սկսած է իր ուսումնառութիւնը Mysłowice-ի Tadeusz Kosciuszko երկրորդական վարժարանէն ներս: Իր հետաքրքրութիւնները կեդրոնացած էին իմաստասիրութեան եւ մարդաբանութեան վրայ։ 1973-ին յաջողութեամբ աւարտելով քննութիւնները, միացաւ Cracow-ի Սիլիսիան Բարձրագոյն Դպրեվանքին: 1981-ին, Cracow-ի Պապական Աստուածաբանական Ակադեմիէն ստացաւ Աստուածաբանութեան Մաքիստրոսի տիտղոս, ուր 3 Ապրիլ 1980- ին քահանայ  ձեռնադրուեցաւ ձեռամբ Herbert Bendorz Եպիսկոպոսի, Katowice Աթոռանիստ եկեղեցւոյ մէջ։ Երբ Świętochłowice-ի St. Peter and Paul թեմի ժողովրդապետն էր մեծ յանձնառութեամբ աշխատեցաւ ի նպաստ Children for Mary-ի, հաւաքականութիւն մը, որ կ՛օժանդակէ միսիօնարութիւններուն: Այդ ժամանակ արդէն մեծ փափաք կը ցուցաբերէր մասնակցելու միսիօնարական առաքելութիւններու:

Միսիօնարական Կոչում եւ Աշխատանք Զամպիայի մէջ

Տաքարի Սենեկալ Կարտինալ Hyacinthe Thiandoum-ի հետ հանդիպումը, որ տեղի ունեցաւ Յովհաննէս Պօղոս II-ի առաջին ուխտագնացութեան ընթացքին, նշանակալից անդրադարձ ունեցաւ Հալիմպայի Միսիօնար ըլլալու որոշում կայացնելու ընթացքին վրայ։ Երիտասարդ դպրեվանքցին հմայուած էր Կարտինալի ուղղամտութեամբ, անկեղծութեամբ եւ զուարթախօսութեամբ: Մի քանի ամիսներու լեզուական պատրաստուածութենէ վերջ ան մեկնեցաւ Զամպիա 1983-ին, ուր ծառայեց 12 տարի, Mbala-ի թեմէն ներս: (ներկայիս՝ Kasama) «Fidei Donum» Mambwe Միսիօնարութեան ծառայութիւն, որպէս Միսիօնար՝ (1983-1993) եւ (2004-2005):

Հայր Հալէմբայի Միսիօնարական ծառայութիւնը չէր սահմանափակուած միայն հովուական ընթացիկ աշխատանքներու, այլ նաեւ ներառուած էին զանազան մարզեր: Բուժօգնութիւնը ծառայութիւններէ մէկն է, որ կրցաւ հայթայթել հակառակ սահմանափակ միջոցներուն: Ան ստիպուած էր պայքարիլ դժուարութիւններու դէմ ինչպիսին էին՝ անբաւարար սննդառութիւնը, մալարիայի համաճարակը, պատուաստներու եւ անդիպայօդիկի չգոյութիւնը, բարձր տոկոսային ծննդաբերական մահերը եւ այն իրողութիւնը, որ ամենամօտ հիւանդանոցը կը գտնուէր 80 քլմ. հեռաւորութեան վրայ եւ միշտ չէր որ կը յաջողուէր հիւանդը ժամանակին հասցնել հոն:

Մարդկային կեանքեր փրկելու արգելքները շրջանցելու համար միսիօնարութիւնները յանձն առին բարեսիրական հիւանդանոցի մը կառուցումը Mambweի մէջ, քաղաքի առաջնորդանիստ շրջակայքին։

Շնորհակալութիւն Եպիսկոպոս Adolf Furstenbergի յանձնառու եւ խնամակալ օժանդակութեան, բարերարներու նիւթական աջակցութեան եւ տեղացի բնակչութեան մասնակցութեան, որոնք նպաստեցին իրենց աշխատանքով հիւանդանոցի կառուցումը, որ իր աւարտին հասաւ երկու տարուան մէջ: Հայր Հալէմբա աշխատանք ծաւալեց նաեւ Mambwe Mission-ի առաջին մանկապարտէզի եւ առաջին երկրորդական վարժարանի յառաջացման համար:

Աւետարանական Թարգմանութիւններ

Mambwe-ի բնակչութիւնը առջինն էր 72 տեղական ցեղախումբերուն, որ ընդունեց Կաթողիկէ միսիօնարութիւնները: Առաջին հերթին, White Fathers-ը կանգ առին Mambwe Mwela-ի մէջ եւ արաբներէն գնեցին 200 գերի, որոնք կը փոխադրուէին հին «Գերիներու Ճանապարհ»ով, որ Հիւսիսային գաւառները կը միացնէր Ատլանտեան եւ Հնդկական ովկիանոսներուն, Stevenson-ի բացատրութեան համաձայն: Հոս այն տեղն է նաեւ, ուր առաջին քրիստոնեայ գաղութն ու դպրոցը հաստատուեցան:

Ամենայնդէպս, մինչեւ այդ ժամանակ Mambwe-ի բնակչութիւնը չունէր իր մայրենի լեզուով լաւ թարգմանուած Նոր Կտակարան: Անոնք ստիպուած էին օգտագործել 19-րդ դարու աւարտէն գոյութիւն ունեցող Բողոքականական թարգմանութիւնը, Swahili ծագում ունեցող անհամար փոխառութիւններով, ժամանակավրէպ լեզուական դարձուածքներով եւ բազմաթիւ քերականական անկայուն ձեւերով: Մեկնելով այս իրողութենէն անհրաժեշտ էր նոր եւ աւելի հասկնալի թարգմանութիւն մը ի մասնաւորի երիտասարդ սերունդին համար:

Հայր Հալէմբա, խումբ մը տեղացի խորհրդականներու օժանդակութեամբ, յանձն առաւ մարտահրաւէրը եւ երկու տարուան ժամանակի մէջ թարգմանեց Նոր Կտակարանը Mambwe-ի լեզուին: Fidei Donum-ի լեհական միսիօնարութիւնը տպագրեց եւ հրատարակեց զայն Zambia-ի մէջ 1991-ին, որպէս նուէր Կաթոլիկ Եկեղեցւոյ հիմնադրութեան հարիւրամեակի հանդիսութեան:

1994-ին, ան հրատարակեց Mambwe-Անգլերէն բառարանը, որու պատրաստութեան համար աշխատեցաւ 10 տարի (1984-1994): Բառարանը կը պարունակէ 17.500 բառամուտք եւ գոյութիւն ունեցող ամենածաւալուն բառարանն է Zambia-ի Bantu լեզուի:

2007-ին հրատարակեց կարեւոր երկու հրատարակութիւններ, Անգլերէն-Mambwe բառարանը, հիմք ունենալով Oxford Advanced Dictionary-ն, եւ որ կը պարունակէ 21.300 բառամուտք, ինչպէս նաեւ Mambwe լեզուի քերականութիւն: Հայր Հալէմբա խմբագրեց եւ հրատարակեց նաեւ Ափրիկեան Միսիօնարութեան աշխատանքները, Սպիտակ հայր Marcel Petitclair, the Roman Missal, Mambwe-ի լեզուով: 2009-ին Հայր Հալէմբա սատարեց Mambwe-ի փոքրիկներու «Աստված խոսում է իր զավակների հետ» Սուրբ Գիրքի հրատարակութիւնը՝ ինչպէս նաեէւ համադրեց, խմբագրեց եւ ամբողջացուց եռահատոր արարողական եւ պաշտամունքային պատրաստուածութեան հարց-պատասխան ուղղեցոյց («Mambwe Liturgical Lectionaries A, B, C») ընդունուած հայր Marcel Petitclair-ի կողմէ:

Գիտական Աշխատանքներ

1993-1994 տարիներուն Վարշաուայի նախկին Կաթոլիկ Աստուածաբանութեան Ակադէմիայէն ներս, ներկայիս՝ (Կարտինալ Stefan Wyszyński Համալսարան) Միսիօնարական Գիտութիւն ուսանեցաւ եւ ուսումը աւարտեց Արտօնեալ Աստուածաբանութեան աւարտաճառով վերնագրուած՝ Mambwe-ի բնակչութեան զարգացման կարգ մը երեւոյթներ Paul VI-ի յորդորներու լոյսին տակ, «Africae Terrarum». 2004-ին ստացաւ Աստուածաբանական Գիտութիւններու Տոքթորական տիտղոս իր ներկայացուցած աւարտաճառով «Mambwe, Zambia-ի առակներու եւ ասացուծքներու Կրօնական եւ բարոյական արժէքները»: 2005-ին հրատարակեց Mambwe-ի ժողովուրդի ասացուածքներն ու ժողովրդային պատմուածքները անգլերէն եւ տեղական լեզուներով: Ասոնք նպաստեցին մոռացութենէ փրկելու կարգ մը Mambwe-ական աւանդութիւններու երեւոյթներ: Ներկայիս երկու հրատարակութիւններ ընթացքի մէջ են, Ափրիկեան ժողովրդային պատմուածքներու երկրորդ հատորը (Անգլերէն-Mambwe) եւ «Mambwe-Zambia-ի ժողովուրդի պատմութիւնն ու սովորութիւնները»:

Միսիօնարական Աշխատանքներ

1996-ին նշանակուեցաւ Վարշաուայի Միսիօնարութեան Կազմութեան Կեդրոնի տնօրէն եւ քարտուղար Լեհ Եպիսկոպոսական Միսիօնարական Յանձնաժողովի: 1999-ին ան նաեւ նշանակուեցաւ որպէս՝ Միսիօնարական Գործառնութեանց Լեհ Եպիսկոպոսաց Խորհրդաժողովի Պատուիրակ: Նոյն շրջանին ան կազմակերպեց կարգ մը գործնական ձեռնարկութիւններ եւ մրցաշարքեր մանուկներու համար, ինչպիսին են. «Ափրիկէի դպրոցական ընկերս» եւ «Միսիօնարական Օլօմբիատ»:

Լեհ Եպիսկոպոսական Յանձնաժողովի եւ Միսիօնարութեան Կազմութեան Կեդրոնի ծառայելու իր լիազօրութիւնները աւարտին հասաւ 2003-ին:

Իր Միսիօնարական եւ հովուական ճամբորդութիւններու ընթացքին հաւաքած էր բազմաթիւ յուշանուէրներ ինչպիսին են.- ամենօրեայ գործածաթութեան առարկաներ, արուեստի գործեր, (ընդհանրապէս Ափրիկեան, բայց նաեւ Հնդկական եւ Papuan) եւ պաշտամունքային առարկաներ: Իր ունեցած բազմազան եւ բազմաթիւ հաւաքածոյով ան հիմնեց Cardinal August Hlond-ի Միսիօնարական Թանգարանը, որու բացումը տեղի ունեցաւ 12 Յունուար 2004-ին, Brzeczkowice-ի Our Lady Of Sorrows-ի թեմէն ներս:

Իր աշխատանքով ան նպաստեց միսիօնարական շարժումի ժողովրդականացման, յառաջացուց գիտակցութիւնը անոր կարեւորութեան, ինչպէս նաեւ Եկեղեցւոյ դերակատարութեան եւ միսիօնարական կոչումի անհրաժեշտութեան: Ան ամէն տարի կը վերադառնայ Zambia եւ կը կազմակերպէ Lusaka-ի մէջ Լեհ միսիօնարական տարեկան ընդհանուր հաւաքները, ինչպէս նաեւ Mambwe-ի Մշակութային Մրցումը՝ աւանդական լեզուի փառատօն.- ճառտասանութիւն, ժողովրդային հեքիաթներ պատմել, բանաստեղծութիւն, երգ եւ պար:

Միջազգային Կարիքաւոր Եկեղեցիներու Օժանդակութիւն /Kirche in Need

Ներկայիս Հայր Հալէմբա կ՛աշխատակցի «Aid to the Church in Need» (ACN Intl) միջազգային կազմակերպութեան, որ տեղադրուած է Գերմանիոյ Königstein im Taunus-ի մէջ։ 2006-2010 ստանձնած էր պատասխանատուութիւնը օժանդակելու անգլերէն եւ բօրդուկալերէն խօսող երկիրներու: 2010-էն սկսեալ ստանձնեց պատասխանատուութիւնը օգնելու այն եկեղեցիներուն, որոնք կը գտնուին Միջին Արեւելքի մէջ (Սուրբ Հողը՝ Իսրայէլ եւ Պաղեստին, Լիբանան, Յորդանան, Սուրիա, Իրաք, Իրան, Աֆղանիստան, Թուրքիա, Կիպրոս, Ատրպէյճան, Վրաստան, Հայաստան, Եգիպտոս, Եթովպիա, Էրիթրէա,) նաեւ Արաբական Թերակղզիի (Սուետական Արաբիա, Եէմէն, Օման, Քուէյթ, Քաթար, Պահրէյն, Միացեալ Էմիրութիւններ):

Ան գործակցեցաւ «Reunion of Aid Agencies for the Oriental Churches» (R.O.A.C.O. Archived 2019-07-12 at the Wayback Machine.)-ի նպաստ Արեւելեան Եկեղեցիներու Համախմբումին: Յանձնաժողով մը, ուր կը միանան աշխարհի տարածքին գտնուող զանազան երկիրներու բարեսիրական ընկերութիւնները ի շահ լաւագոյն օժանդակութիւնը հայթայթելու քրիստոնեաներուն:

Միջին Արեւելքի քրիստոնեաներու ցեղասպանութեան ընթացքին, ան անյապաղ շտապեց փրկելու այն եկեղեցիները, որոնք վնասուեցան որպէս հալածանքի եւ պատերազմի արդիւնք, մասնաւորապէս Սուրիոյ եւ Իրաքի մէջ: Ան հեղինակն է «Վերադարձ Դէպի Արմատներ» ծրագիրին (Marshal Plan for the Nineveh Plains), որ ստացաւ միջազգային նիւթական օժանդակութիւն, որու միջոցաւ կարելի եղաւ վերաշինել անձնական բնակարաններ եւ Իրաքի Եկեղեցւոյ ենթակառոյցը: Շնորհակալութիւն նախաձեռնողներուն, որոնց աշխատանքով կարելի եղաւ իրենց տուներէն վտարուած քրիստոնեայ ընտանիքներու կէսը վերադարձնել իրենց բնակարանները: Նոյնպէս Սուրիոյ մէջ, իր բարեսիրական եւ համամարդկային մօտեցումները օգտակար դարձան, որ քրիստոնեաներ դիմանան ամենադժուար պայմաններուն եւ չկորսնցնեն իրենց յոյսն ու հաւատքը: (Մոմեր՝ Սիրիայում խաղաղության համար Archived 2019-07-26 at the Wayback Machine., վարդարանով յանուն խաղաղության Archived 2019-10-07 at the Wayback Machine., Մխիթարէք իմ ժողովրդին, Ուխտագնացութիւն Սըր-բու-հի Մա-րի-ամ վշտերու, սիրիացիներու համախոհն Archived 2020-01-30 at the Wayback Machine.):

Իր գործնական համամարդկային ընդհանրական մօտեցումները արդիւնաւորուեցան տեղական համագործակցութեամբ եւ Քրիստոնեայ Ընկերակցութեան հզօրացմամբ: Այս բոլոր մարդասիրական աշխատանքները, դիւանագիտական նախաձեռնութիւնները, խաղաղութեան նպաստող դատապաշտպանութիւնները օգնեցին, որ քրիստոնեաները շարունակեն գոյատեւել իրենց ծննդավայրին մէջ, քրիստոնէական հաւատքի բնօրրանը Միջին Արեւելքի մէջ:

Իր նախաձեռնութիւններու շրջագիծէն ներս, Հայր Հալէմբա հաստատեց տեղեկատուական զանազան կայքէջեր (հիմնական «Նինուէի վերակառուցման յանձնաժողով Archived 2020-04-15 at the Wayback Machine.» եւ «Սիրիայի քրիստոնեաներ Archived 2019-06-04 at the Wayback Machine.»): Ան նաեւ յառաջացնողն է «ACN aid»ի, զարգացած թուայնացած դրութիւն վարչական եւ հաշուական ծրագիրներու համար:

Որպէս գիտնական, Հայր Հալէմբան ղեկավարեց Միջին Արեւելքի մէջ քրիստոնեաներու հալածանքի եւ բնաջնջման առնչուած փաստաթուղթերու հետազօտման աշխատաքը, ինչպէս նաեւ ընկերային եւ ցեղային հետազօտութիւն: Հայր Հալէմբայի Միսիօնարական քարոզչութիւնը արդիւնաւորուեցաւ «Our Way to God»ի յառաջացմամբ, որ սուրբ գրային հարց-պատասխանի շարք մըն է, հիմնուած Եկեղեցւոյ աւանդութիւններուն վրայ, ուղղուած արաբախօս մկրտուած թեկնածուներու: Հարց-պատասխանի այս շարքը հեղինակուած հայր Michel Sakr եւ հայր Antoine Assaf-ի կողմէ հրատարակուեցաւ գիրքի ձեւով, լսողական՝ գիրք, կայքէջ եւ համացանցային տարբերակներով: Ունի նաեւ երկլեզու թարգմանութիւն (Արաբերէն-Անգլերէն, Արաբերէն-Ֆրանսերէն, Արաբերէն-Գերմաներէն եւ պատրաստութեան ընթացքի մէջ են.- Արաբերէն-Իտալերէն, Արաբերէն-Սպաներէն թարգմանութիւնները):

Պարգեւատրումներ եւ Յիշատակումներ

2015-ին Վարպետ պատւոյ տիտղոս շնորհուած Զահլէ, Լիբանանի S.F. Issam John Darwish, Յոյն Կաթողիկէ Արքեպիսկոպոսի կողմէ:

2019-ին Պատւոյ Յիշատակութիւն Վատիկանի Պարբերաթերթին մէջ: Շնորհուած 10 անհատներու, որոնք իրենց գործով ու խօսքով, վկաներն են յոյսի, որ Աստուած գոյութիւն ունի եւ կը փութայ պաշտպանել իր ժողովուրդը: Այս մէկը կը շնորհուի ամէն տարի Inside the Vatican magazine-ի կողմէ նպատակ ունենալով մօտէն ծանօթացնել աշխարհի մէջ տեղի ունեցող գործերը եւ եկեղեցւոյ սիրտը:

2019-ին Արժանեաց Ոսկեայ Խաչ (Golden Cross of Merit) շնորհուած Լեհաստանի Հանրապետութեան Նախագահին կողմէ:(Կարօտեալներու մատուցուած ծառայութիւններու եւ օգնութեան համար)

2019-ին Ոսկեայ Մետալ- Gold Medal of the Cardinal Stefan Wyszynski University: Առ ի գնահատանք Վարշաուայի Cardinal Stefan Wyszynski University-ի հետ արդիւնաւէտ  համագործակցութեան:

2019-ին Պատւոյ Գիր «Pro Redemptione»: Առ ի գնահատանք իր ծառայութեան ի նպաստ կարիքաւոր եւ հալածուած քրիստոնեաներու: Այս պարգեւը կը շնորհուի քառամսեայ «Homo Dei»ի կողմէ այն կղերականներուն, որոնք արտասահման կը ծառայեն:

Հրատարակութիւններ

1. Andrzej Halemba (2005). Religious and ethical values in the proverbs of the Mambwe people, Zambia PART I. Warsaw: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna "Adam". ISBN 83-7232-627-4.

2. Andrzej Halemba (2005). Religious and ethical values in the proverbs of the Mambwe people, Zambia PART II. Warsaw: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna "Adam". ISBN 83-7232-628-2.

3. Andrzej Halemba (2011). Amapepo pa Wanda wakwe Leza na manda akulu. Mwaka A. Warsaw: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna "Adam". ISBN 978-83-7232-985-1.

4. Andrzej Halemba (2011). Amapepo pa Wanda wakwe Leza na manda akulu. Mwaka B. Warsaw: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna "Adam". ISBN 978-83-7232-990-5.

5.    Andrzej Halemba (2011). Amapepo pa Wanda wakwe Leza na manda akulu. Mwaka C. Warsaw: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna "Adam". ISBN 978-83-7232-991-2.

6. Andrzej Halemba (2011). Umulungu Utakatifu Uwanda ukulu wlpasaka Myaka A,B,C. Warsaw: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna "Adam". ISBN 978-83-7232-996-7.

7. Andrzej Halemba (2007). English-Mambwe Dictionary and Mambwe Grammar. Warsaw: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna "Adam". ISBN 978-83-7232756-7.

8. Andrzej Halemba (2006). Amapepo ya Cîta ca Minsa, Mu Cimambwe (Zambia). Mysłowice-Brzęczkowice: [mps].

9. Andrzej Halemba (2005). Mambwe Folk-tales (English version). Warsaw: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna "Adam". ISBN 83-7232-625-8.

10. Andrzej Halemba (2005). Mambwe Folk-tales (Mambwe version). Warsaw: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna "Adam". ISBN 83-7232-626-6.

11. Halemba Andrzej, Różański Jarosław (eds) (2003). Wybrane problemy szkolnictwa w Afryce Subsaharyjskiej. Warszawa: Komisja Episkopatu Polski ds. Misji. ISBN 83-7232-421-2.

12. Halemba Andrzej, Różański Jarosław (eds) (2003). Historia i znaczenie przekładu Nowego Testamentu na język Mambwe, w: J. Różański – A. Halemba, Między przekładem biblijnym a teologią afrykańską,. Warszawa: Komisja Episkopatu Polski ds. Misji. ISBN 83-7232-420-4.

13. Andrzej Halemba (ed. & transl.) (1997). Kościół misyjny, Podstawowe stadium misjologii (original: Following Christ in Mission. A foundational Course in Missiology, Sebastian Karotempler). Warsaw: Missio-Polonia. ISBN 83-8627-115-9.

14. Andrzej Halemba (1997). Wkład polskich misjonarzy i misjonarek w dzieło misyjne Kościoła powszechnego, w: J. Guzowski, Misyjne zadania Kościoła w Polsce. Olsztyn.

15. Andrzej Halemba (1996). Oczekiwania Kościoła w Afryce u progu roku 2000 w świetle Synodu Afryki i Adhortacji Apostolskiej "Ecclesia in Africa", Nurt SVD 30(1996), s. 3-32; Warszawa: Verbinum. ISSN 1233-9717.

16. Andrzej Halemba (1995). Diecezjalne dzieło misyjne a udział diecezji katowickiej w misji ad gentes Kościoła powszechnego, w: W. Świątkiewicz, Kościół śląski wspólnotą misyjną. Katowice: Societas Scientiis Favendis Silesiae Superioris - Instytut Górnośląski.

17. Andrzej Halemba (1994). Mambwe-English Dictionary. Ndola: Franciscan Mission Press Ndola. ISBN 9982-07-047-9.

18. Andrzej Halemba. Zagadnienia inkulturacji w Afryce w okresie powstania orędzia "Africae terrarum" Pawła VI, SSHT 25/26(1992/93).

19. Andrzej Halemba (1993). Niektóre aspekty inkulturacji ludu Mambwe w świetle adhortacji Pawła VI "Africae terrarum". mps.

20. Andrzej Halemba (1991). Icipangano Cipya (New Testament in Mambwe). Ndola: Mission Franciscan, Mission Press Ndola.