Ճենէ (Մալի)

Ճենէ
Եունեսքոյի Համաշխարհային ժառանգութեան Յուշարձան
	Ճենէ
	Djenné
	Ճենէ, նկարուած Մեծ Մզկիթին տանիքէն
Երկիր	Մալի
Շրջան	արեւմտեան Ափրիկէ
Տարածութիւն	302 քմ²
ԲԾՄ	278 մեթր

Ճենէ (պամպարա՝ ߘߖߋߣߣߋ թարգմ․՝Djenne)․ քաղաք եւ քաղաքային համայնք, Մալի, արեւմտեան Ափրիկէ։ Ենթասահարա Ափրիկէի հնագոյն քաղաքներէն է։ 1988-ին յայտարարուած է Եունեսքոյի Համաշխարհային ժառանգութեան Յուշարձան։

Ընդհանուր տեղեկութիւններ

Ճենէ կը գտնուի կեդրոնական Մալի եւ համանուն նահանգին վարչական կեդրոնն է։ 2009-ին բնակչութեան թիւը կ՛ենթադրուի եղած ըլլայ 32 944։ Կը գտնուի Մալիի մայրաքաղաք Պամաքոյէն 570քլ․ հիւսիս-արեւելք։ Շրջանը բնակուած է Ք․Ա․250-ին եւ ենթասահարա Ափրիկէի հնագոյն քաղաքներէն է։

Պատմական ակնարկ

Հնաբանական պեղումները յայտնաբերած են թէ Ճենէ բնակուած է Ք․Ա․250-ին։ Հիմնուած է առեւտրականներէ։ Քաղաքը Թիպուքթուին հետ զարգացած է ԺԵ․ եւ ԺԷ․ դարերուն միջեւ։ Սահարայի շրջանին մէջ աղի, ոսկիի եւ ստրուկներու առեւտուրի մեծ մասը Ճենէէն կ՛անցնէր։ Սակայն երբ Փորթուկալացիները Ափրիկէի արեւմտեան ափերուն առեւտրական կայաններ կը հիմնեն, քաղաքը կը դադրի վաճառականութեան կարեւոր կեդրոն ըլլալէ։ 1893-ին Ճենէն ֆրանսացիները կը գրաւեն եւ Մոպթին Մալիի մայրաքաղաք կը հռչակեն։

Քաղաքին ճարտարապետութիւնը կը նկարագրուի իբրեւ նախաիսլամական եւ իսլամական-ափրիկեան․ ցեխը շինութեան գլխաւոր նիւթն է։

Տեսարժան վայրեր

Ճենէի Մեծ Մզկիթը աշխարհի մեծագոյն շէնքն է որ ցեխով կառուցուած է։ Կառուցուած է 1906-1907։ Ուրիշ տեսարժան վայրեր են՝ Չենէի հնաբանական վայրը, Հապարկեթոլօ, Թոնոպա եւ Քանիանա։