Երկարութիւն
Ուիքիփետիայի՝ ազատ հանրագիտարանի կողմէն Ուշադրութի՛ւն, այս յօդուածը աղբիւրներու կարիք ունի։ |
Երկարութիւնը երկրաչափական իմաստով առարկայի ամէնաերկար չափն է։ Այլ ձեւով ըսուած՝ երկարութիւնը առարկայի արձանագրուող չափն է։
Երկարութիւնը կը զատորոշուի բարձրութենէն, որ ուղղահայեաց չափն է, եւ լայնքէն, որ մէկ ծայրէն միւսը երկարող չափն է։
Պատմութիւնը
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Չափելը մարդու կեանքին մէջ կարեւոր տեղ գտած է, երբ հետզհետէ մարդը դարձած է նստակեաց եւ սկսած է շէնքեր կառուցել։ Որքան կեանքը զարգացած է, այնքան մարդը պէտք ունեցած է չափելու տարբեր եւ ճշգրիտ միաւորներու, ամէնափոքր տարածքէն մինչեւ ներմոլորակային հեռաւորութինները։
Երկարութիւն չափելու ամէնահին միաւորը կանգունն է, որ կը համապատասխանէ բազուկի մը երկարութեան (68 սմ.). կայ նաեւ թիզը, որ բացուած բթամատէն մինչեւ բացուած ճկոյթ մատի երկարութիւնն է։
Չափի միաւորը
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Բնագիտութեան եւ երկրաչափութեան մէջ երկարութիւնը յաճախ կը համապատասխանէ հեռաւորութեան։ Երկարութեան հիմնական միաւորը մեթրն է, յաճախ նաեւ՝ սանթիմեթրն ու քիլօմեթրը։ Ներկայիս կ'օգտագործուի նաեւ լոյսի արագութիւնը՝ չափելու համար երկարութիւնը (հեռաւորութիւնը)։ Երկարութիւնը չափելու համար կը գործածուին նաեւ «ինչ»ը, ոտնաչափը, «եարտ»ը, մղոնը։