Ֆրանսեսք Մասիա

Ֆրանսեսք Մասիա; կատ.՝ Francesc Macià
Ծննդեան անուն	կատ.՝ Francesc Macià i Llussà
Ծնած է	21 Սեպտեմբեր 1859 կամ 21 Հոկտեմբեր 1859
Ծննդավայր	Վիլյանուևա ի Խելտրու, Garraf
Մահացած է	25 Դեկտեմբեր 1933[…] (74 տարեկանին)
Մահուան վայր	Պարսելոնա, Սպանիա
Քաղաքացիութիւն	Սպանիա
Մասնագիտութիւն	քաղաքական գործիչ, զինուորական
Վարած պաշտօններ	President of the Generalitat of Catalonia?, Member of the Parliament of Catalonia?, member of the Congress of Deputies?, Հանրապետական Կորտեսի դեպուտատ?, Հանրապետական Կորտեսի դեպուտատ?, Հանրապետական Կորտեսի դեպուտատ? եւ Chairman of Republican Left of Catalonia?
Կուսակցութիւն	Estat Català?, Կատալոնիայի հանրապետական ձախեր? եւ Catalan Solidarity?
Ամուսին	Eugènia Lamarca i de Mier?
Երեխաներ	Josefina Macià i Lamarca? եւ Мария Масия-и-Ламарка?
	Ստորագրութիւն;

Ֆրանսեսք Մասիա (21 Սեպտեմբեր 1859(1859-09-21)^[1] կամ 21 Հոկտեմբեր 1859(1859-10-21)^[2]^[3], Վիլյանուևա ի Խելտրու, Garraf^[2]^[3] - 25 Դեկտեմբեր 1933(1933-12-25)^[1]^[4]^[5]^[…], Պարսելոնա, Սպանիա^[2]^[3]), սպանական բանակի գնդապետ, քաթալան կառավարութեան ղեկավար։

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Մասիա ծնածէ 1859-ին, Պարսելոնայի նահանգի ծովափնեայ Վիլանովա ի լա Կելթրու քաղաքը։ Ան սպանական բանակի գնդապետ էր: Պարսելոնայի մէջ քաթալան լեզուով լոյս տեսնող «Քուքութ» պարբերաթերթին մէջ ստորագրած յօդուածի մը համար 1905-ին կը դատապարտուի եւ բանակէն կ'արձակուի: Իսկ «Քուքութ» 1905 Դեկտեմբերէն մինչեւ 1906 Ապրիլ, վեց ամիսով կը փակուի:

«Քուքութ»-ի փակման պայմաններուն տակ քաթալան քաղաքական կուսակցութիւններ 1906-ին կը միանան եւ կը կազմեն Քաթալան համերաշխութիւնը «Սոլիթարիթաթ Քաթալանա»:

Ֆրանսեսք Մասիա քաթալան համերաշխութեան ցանկէն 1907-ին` Պարսելոնայէն եւ 1923-ին ալ Լէս Պորկէս Պլանքէսէն երեսփոխան կը ընտրուի:

Մասիա 1922-ին կը հիմնէ Էսթաթ Քաթալա կուսակցութիւնը: Ան հետեւողական պայքար կը մղէ Փրիմօ տէ Ռիվերայի եւ թագաւորութեան դէմ:

Էսթաթ Քաթալա զինուորական բաժանմունքներ կ'ունենայ Էքսերսիթ Քաթալա (քաթալան բանակ) անունով, որուն հրամանատարը Մասիան էր: Կը կազմակերպուի նաեւ Կերմանտաթ Քաթալանա տէ լա Պանտերա Նեկրա (Սուրբ Քաթալան եղբայրութիւն սեւ դրօշակի) յատուկ ջոկատը:

Փրիմօ տէ Ռիվերա կ'արգիլէ քաղաքական կուսակցութիւններու գործունէութիւնը, Էսթաթ Քաթալա կ'անցնի ընդյատակեայ գործունէութեան: Ֆրանսեսք Մասիա հալածուելով Սպանիայէն կը հեռանայ եւ ֆրանսական Քաթալոնիոյ Փրաթս տէ Մոլլօ աւանը կ'ապաստանի, ուր կը բռնուի եւ կը բանտարկուի: 1927 Մարտին ան Պրիւքսէլ կ'անցնի, իսկ 1930 Ապրիլին Սպանիա կը վերադառնայ: Շատ չանցած կրկին կ'աքսորուի եւ 1931-ի Փետրուարին կը վերադառնայ:

Ֆրանսեսք Մասիա 14 Ապրիլ 1931-ին, Ալֆոնսօ ԺԳ. թագաւորի հրաժարումէն ետք, եւ Մատրիտի մէջ սպանական երկրորդ հանրապետութեան հռչակումէն քանի մը ժամ առաջ Պարսելոնայի մէջ Իպերիական դաշնակցութեան կազմէն ներս Քաթալոնիոյ անկախութիւնը կը հռչակէ:

Երեք օր ետք, 17 Ապրիլին, հանրապետական կառավարութիւնը երեք նախարարներ կ'ուղարկէ Պարսելոնա, որոնք բանակցութեան մէջ կը մտնեն Մասիայի հետ: Մասիա կ'ընդառաջէ: Քաթալան հանրապետութիւնը ջնջուած կը հռչակուի եւ կը փոխարինուի ինքնավար մարմիններու կազմաւորումով:

Կեներալեթաթ տէ Քաթալունիա (քաթալան կառավարութիւնը), որ 18-րդ դարու սկիզբը ջնջուած էր արքայական Նուէվա Փլաթա հրովարտակով, կը վերահաստատուի: Մասիա կը դառնայ քաթալան կառավարութեան ղեկավարը:

Ֆրանսեսք Մասիա մահացաւ 25 Դեկտեմբեր 1933-ին, Պարսելոնայի մէջ:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=11-11&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%2865070%29.NDIP.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 ^3,8 http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=10-10&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%2865070%29.NDIP.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=9-9&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%2865070%29.NDIP.

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12028724q_data.bnf.fr]:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[[http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=11-11&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%252865070%2529.NDIP._http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=11-11&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%252865070%2529.NDIP.]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=11-11&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%2865070%29.NDIP.

[[http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=10-10&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%252865070%2529.NDIP._http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=10-10&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%252865070%2529.NDIP.]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 ^3,8 http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=10-10&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%2865070%29.NDIP.

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Francesc-Macia_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|Բրոքհաուզի_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_Hrsg.:_[[:de:Bibliographisches_Institut_&_F._A._Brockhaus|Bibliographisches_Institut_&_F._A._Brockhaus]],_[[:de:Wissen_Media_Verlag|Wissen_Media_Verlag]]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[[http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=9-9&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%252865070%2529.NDIP._http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=9-9&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%252865070%2529.NDIP.]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-6] ttp://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=9-9&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%2865070%29.NDIP.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]