Վահանավանք (Սիւնիքի մարզ)
Վահանավանք, վանք Սիւնիքի մարզին մէջ։ Կապան քաղաքէն 7 կմ արեւմուտք, Ողջ գետի աջ կողմը, անտառապատ ձորի մը մէջ։
Երբեմն կը կոչուի Յովհաննավանք։
Վանքը կառուցուած է Վահան իշխանի կողմէն, 911 թուականին։ Վանքը կառուցուելէ ետք անոր կը տրուի հսկայական կալւածք մը, որ կը տարածուէր անոր շուրջը։ Աւելի ուշ՝ 11-րդ դարու երկրորդ կիսուն, Վահանավանքի մօտ կը կատարուին նոր կառուցումներ, մեծ եկեղեցիէն 25 մեթր հեռու կը կառուցուի աւելի փոքր եկեղեցի մը, որուն գեղեցկութեամբ գերազանցում էր մեծին։ Անոր արեւելեան պատի ներսի կողմին մէջ, հիմքին մօտ գտնուող քարերէն մէկուն վրայ պահպանուած է 1086 թուականին վերաբերուող արձանագրութիւն մը, ուր կը խօսուի այդ եկեղեցւոյ կառուցման մասին։
Վանքը ունեցած է շուրջ 100 միաբան, կից գործած է վանական դպրոցը, որու սաներէն է Վահան Ա. Սիւնեցին։ Վահանավանքին մէջ կը գտնուին Վահան իշխանի, Սահակ Սեւադա Բ.-ի, Սոփի թագուհիի, Իշխանաց իշխան Աշոտի, անոր թագակիր որդիներ Սմբատ Բ.-ի եւ Գրիգոր Ա.-ի, ինչպէս նաեւ Սիւնիքի թագաւորութեան մնացած չորս թագաւորներու, Վաչագան իշխանի մայր Խաշուշի գերեզմանները։[1]։
1966 թուականէն կը կատարուին պեղումներ, իսկ 1978 թուականից՝ վերականգնողական աշխատանքներ։
Գրականութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Վահանավանք, 10-րդ դար Գ.Մ. Գրիգորեան, Վահանավանք (պատմահնագիտական ուսումնասիրութիւն), Երեւան, «Զանգակ-97», 2007, 192 էջ (գորքին մէջ զետեղուած են ուսումնասիրութեան հայերէն, ռուսերէն եւ անգլերէն տարբերակները)։
- Ստ. Օրբելեան, Սիւնիքի պատմութիւն, Երեւան, 1986։
- Ս. Մնացականեան, Հայկական ճարտարապետութեան Սիւնիքի դպրոցը, Երեւան, 1960։
Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- ↑ Թ.Խ. Հակոբյան (1981)։ Հայաստանի պատմական աշխարհագրություն։ Երեւան: «Միտք»։ էջ էջ 202-203
Տե՛ս նաեւ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Աղբիւրներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Արտաքին Յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Վահանավանքի մասին Կապան քաղաքի պաշտոնական կայքում Archived 2011-05-10 at the Wayback Machine.
{{Հայկական եկեղեցիներ