Նայքի (Nike)

Նայքի (Nike), Մարզական հագուստներ, տարբեր տեսակի կօշիկներ եւ այլ սարքեր արտադրող ամերիկեան ընկերութիւն ^[1]:

Նկարագրութիւն

Ընկերութեան վաճառանիշը կը գնահատուի 10.7 միլիառ տոլար եւ կը համարուի աշխարհի ամէնէն սուղ մարզական վաճառանիշը:^[2]^[3]20 Սեպտեմբեր 2013-ին, կը ներառուի Տաու ճոնսի ցուցակին մէջ:

2007-ին ընկերութեան եկամուտը կը գերազանցէ 16 միլիառ տոլարը, իսկ 2012-ի^[4] տուեալներով, «Նայքի»ն ամբողջ աշխարհի տարածքին կ'ունենայ աւելի քան 44 հազար աշխատող։

Պատմութիւնը

Ընկերութիւնը հիմնադրուած է Մարքօ Փարքըրի եւ Ֆիլ Նայթի կողմէ՝ 25 Յունուար 1964-ին «Blue Ribbon Sports» անուան տակ եւ պաշտօնապէս վերանուանուած է «Nike» 30 Մայիս 1978-ին։

Գրասենեակը կը գտնուի Օրեկոն նահանգի Պիվերթըն քաղաքին մէջ։

1971-ին Պաուըրմեն կ'օգտագործէ իր կնոջ`Ուէյֆըլին արդուկը՝ ռետինի վրա փորձարկելու համար: Ան կը ստեղծէ նոր ներբան մը, վազքի կօշիկներու համար, որ թեթեւ է եւ կ'օգնէ, որ մարզիկը արագ վազէ: Օրեկոնի Հայուըրտ Ֆիլտին (Hayward Field) փոխարէն Պաուըրմենի ներբանը կրնար բռնել խոտին կամ փոշիին վրայ:

1980-ականներուն, «Նայքի»ն կ'ընդլայնէ իր արտադրանքին գիծը՝ ներառելով բազմաթիւ մարզաձեւեր եւ տարածաշրջաններ ամբողջ աշխարհի տարածքին:

1985 թուականը ընկերութեան համար կը դառնայ ճգնաժամային, ընկերութիւնը կը կրճատէ աշխատողներուն ու արտադրանքի քանակը՝ ամբողջ ջանքն ու նիւթական հնարաւորութիւնները օգտագործելով գովազդներու համար^[5]:

Գնորդներուն ուշադրութիւնն ու մրցակիցներուն դէմ պայքարելու համար «Նայքի»ն կը ստեղծէ «AirMax» մարզական կօշիկները, որոնք մեծ յաջողութիւն կը բերեն ընկերութեան:

«Nike Vaporfly»ը առաջին անգամ կը յայտնուի 2017-ին, եւ հանրաճանաչ կը դառնայ իր կատարողականութեամբ: Ուսումնասիրութիւնները ցոյց կու տան, որ այս կօշիկները կրնան բարելաւել մարաթոնի մրցավազքի ժամանակը մինչեւ 4,2%^[6]:

Այսօր «Նայքի»ն կ'արտադրէ հագուստ ու կօշիկներ, բաճկոններ, գլխարկներ եւ այլ օգտակար իրեր՝ դառնալով մարզական ապրանքներ արտադրող լաւագոյն ընկերութիւններէն մէկը:

Նշանակը

Քարոլին Տէյվիտսըն «Նայքի»ի նշանակը յղացած է 1971-ին, երբ ան տիզայնի դասերուն կը հետեւէր Փորթլանտի համալսարանին մէջ, Միացեալ Նահանգներ: Այդ օրերուն մարզական ապրանքներ շինող նշանաւոր այս ընկերութիւնը անոր վճարած է 35 տոլար:

Սակայն 1983-ին ընկերութիւնը իր երախտագիտութիւնը յայտնելու համար Տէյվիտսընին նուիրած է խորհրդանիշի ձեւով ադամանդէ եւ ոսկիէ մատանի մը եւ պահարան մը, որուն պարունակած գումարը չէ հրապարակած ընկերութիւնը^[7]:

Հովանաւորութիւն

«Նայքի»ն կը հովանաւորէ բազմաթիւ մարզաձեւերու լաւագոյն մարզիկներուն զգեստաւորումը:

2015-ին, Հայաստանի կռփամարտի ֆետերասիոնը եւ ամերիկեան «Նայքի» հռչակաւոր ընկերութիւնը իրարու հետ հինգ տարուան պայմանագրութիւն մը կը ստորագրեն Մոսկուայի մէջ^[8]:

2016-ին, քաթալոնական Պարսելոնա, նոր համաձայնագիր մը կը կնքէ «Նայքի» ընկերութեան հետ, ըստ որուն՝ «Նայքի» ընկերութիւնը Պարսելոնային կը վճարէ տարեկան 100 միլիոն եւրօ, ինչ որ մրցանիշ մըն է ակումբներու հետ հովանաւոր ընկերութիւններու կնքած պայմանագիրներուն առումով: Երկու կողմերուն միջեւ այս համաձայնագիրը առաջին անգամ սկսած է 1998-ին^[9]:
2016-ին, «Նայքի»ն Ռէալ Մատրիտի փորթուկալցի յառաջապահ Քրիսթիանօ Ռոնալտոյին հետ անժամկէտ համաձայնագիր մը կնքէ, ըստ որուն Ռէալ Մատրիտին հետ ան կը ստանայ իր ստացած աշխատավարձին չափ, այսինքն` 24 միլիոն եւրօ: Կը նշուի, որ վերջին անգամ «Նայքի» այսպիսի հսկայական պայմանագրութիւն մը կնքած էր 1984-ին` Մայքըլ Ճորտընի հետ^[10]: Ռոնալտօ երրորդ մարզիկն է, որուն հետ Նայքի անժամկէտ պայմանագրութիւն մը կը ստորագրէ` Լեպրոն Ճէյմսէն եւ Մայքըլ Ճորտընէն ետք^[11]:
«Նայքի» ընկերութիւնը 26 Մարտ 2020-ին հրապարակ կ'իջեցնէ հանգուցեալ կողովագնդակ խաղացող Քոպի Պրայընթի պատիւին պատրաստած «Քոպի-5 Փրոնթօ» մարզակօշիկը: Մարզակօշիկը պատրաստուած է Պրայընթի ակումբին` Լոս Անճելըս Լէյքըրզի տարբերանշանին գոյներով: Պրայընթ «Քոպի 5-Փրոնթօ» մարզակօշիկներով խաղացած է 2010-ին: Ան իր արհեստավարժ ասպարէզը աւարտած է 2016-ին^[12]: