Մոնրէալի Հայերը

Մոնրեալի դրոշը

Մոնրեալի զինանշանը

Մոնրեալ (քաղաք)

Մոնրէալի մէջ հայերը սկսած են հաստատուիլ 19-րդ դարու վերջաւորութեան։

Համայնքի ձեւաւորումը

1910-1913 թուականներուն այստեղ եկած 16 երիտասարդ հայերը (սկսբունքով՝ Բալուէն), համարուած են քաղաքի առաջին մնայուն հայ բնակիչները, որոնց շառավիղներն կ'ապրին այսօր։ Համայնքը ձեւաւորվել է 20-րդ դարու կիսուն։ 1961 թուականին Մոնրեալի մէջ բնակուած էր 900, 1982 թուականին՝ 20 հազար հայ։

Մոնրեալի բնակիչները

Ներկայիս (2003) հայերու թիւը Մոնրեալի մէջ շուրջ 30 հազար է։ Անոնք սկսբունքով աշխատած են արդիւնաբերութեան, առեւտուրի, կենցաղսպասարկման բնակաւարին մէջ, զգալի թիւ կը կազմեն մտաւորականները։ Կը գործեն Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչ եւ Սուրբ Հակոբ հայ առաքելական եկեղեցիները, հայ քաթոլիկ աւետարանական եկեղեցիներ, որոնց կողքը՝ մեկօրեայ դպրոցներ։

Համայնքի ամենօրեայ հայկական դպրոցները

Համայնքին մէջ կայ ամենօրեայ երեք հայկական դպրոց։ Մոնրեալի հայերու ազգային կեանքը կը կազմակերպեն Կ-ի թեմի առաջնորդարանը, ՀՀԴ «Միհրան Փավապեան» կոմիտեն (1956 թուականին), ՀՀԴ երիտասարդական միութեան «Լեւոն Շանթ» մասնաճիւղը, ՌԱԿ-ի «Էոժեն Փափազեան» ակումբը (1963 թուականին), Հնչակեան կուսակցութեան «Վանիկ» մասնաճիւղը (1986 թուականին), ՀԲԸՄ Մոնրեալի մասնաճիւղը (1956 թուականին) եւ Ալեք Մանուկեան մարզամշակութային կեդրոնը, ՀՕՄ-ի «Սոսէ» մասնաճիւղը (1957 թուականին), Թեքէեան 1965 թուականին, ունեցել է «Հայ բեմ» թատերախումբ (1975-1983) և «Նայիրի» պարախումբ (1981-1990), 1978 թուականին՝ «Սեւան» պատանեկան ամառային ճամբար], Համազգային (1963 թուականին, ունի «Պետրոս Դուրեան» թատերախումբ, «Քնար» երգչախումբ, «Անի» պարախումբ), Նոր Սերունդ (1989 թուականին) մշակութային միութիւններու, «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի (1993 թուականին) Մոնրեալի մասնաճիւղերը, Պոլսահայ մշակութային միութիւնը (1967 թուականին, ունի «Մնակյան» թատերախումբ, «Շիրակ» պարախումբ, «Արարատ» մարզական թիմ եւ երիտասարդական բաժին), Մոնրեալի եգիպտահայերի ընկերակցութիւնը (1997 թուականին), Մալխասեան հիմնարկը, Մամիկոնեան մշակութային հանձնախումբը, Հայ դատի հանձնախումբը, Հայ ուսանողական միութիւնը, գանատահայ բժիշկներու միութիւնը, Հայ քաթոլիկ միութեան «Ալիշան» թատերախումբը, «Արմենիա» ֆուտպոլի թիմը, հայկական ռատիոժամ (1968 թուականին)։ Լույս են տեսնում «Ապագայ», «Հորիզոն» շաբաթաթերթերը, «Բուրաստան» հանդեսը, «Գեղարդ» եռամսեան, Հայ քաթոլիկ միութեան «Նոր աեղեկատու» ամսաթերթը։ Մոնրեալի քաղաքապետարանի խորհրդի անդամներ են Նուշիկ Էլոեանը (գործադիր վարչութեան նախագահ), Հասմիկ Վասիեան-Բելելին, Ժակ Չաթրջեանը

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցուած է «Հայ Սփյուռք» հանրագիտարանէն, որի նիւթերը թողարկուած են` Քրիեյթիւ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։