Երժի Կրոթոֆսքի

Երժի Կրոթոֆսքի; լեհ.՝ Jerzy Grotowski
Ծնած է	11 Օգոստոս 1933
Ծննդավայր	Ժեշուվ, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն
Մահացած է	14 Յունուար 1999[…] (65 տարեկանին)
Մահուան վայր	Պոնտեդերա, Պիզա, Թոսքանա, Իտալիա
Քաղաքացիութիւն	Լեհաստան; Ֆրանսա
Կրօնք	Աթէիզմ
Ուսումնավայր	Ռուսաստանի թատերական արուեստի համալսարան; Ստանիսլավ Վիսպյանսկու անվան թատերական արվեստների ակադեմիա?
Ազդուած է	Wincenty Lutosławski?, Կարլ Յունգ? եւ Կոնստանտին Ստանիսլավսկի?
Մասնագիտութիւն	թատերական ռեժիսոր, փրոֆեսոր, ժապաւէնի բեմադրիչ, թատերական ուսուցիչ, բեմադրիչ
Աշխատավայր	Ֆրանսայի Քոլէճ
Անդամութիւն	Արուեստներու եւ գիտութիւններու ամերիկեան կաճառ
Կուսակցութիւն	Լեհաստանի միացեալ աշխատաւորներու կուսակցութիւն

Երժի Կրոթոֆսքի (Jerzy Grotowski,1933-99 ) Բեմադրիչ-տեսաբան:

Գործունէութիւն

1957-ին իր ծննդավայրի մէջ հիմնած է թատրոնի աշխատանոց:

1982-ին մեկնած է Միացեալ Նահանգներ, ապա` Իտալիա, ուր եւս 1985-ին հիմնած է աշխատանոց:

Վերջին բեմադրութիւնը կատարած է 1969-ին, սուրբգրային բներգով, ինչպէս` յաճախ: 1968-ին համահեղինակած է իր հիմնադրական երկը` «Դէպի աղքատ թատրոն» (Vers un théâtre pauvre):

«Աղքատ» կը նշանակէ, որ թատրոնը կը հիմնուի բացառապէս դերասանին վրայ: Կարիք չունի բեմայարդարումի, երաժշտութեան եւ լուսաւորումի, կարիք չունի նոյնիսկ բեմագրութեան:

Դերասանի «գործիքը» իր մարմինն է, հարկ է կատարելապէս տիրապետել այդ գործիքին: Աւելի՛ն. տիրապետել իւրաքանչիւր մկանի (640 մկան, որոնցմէ 43-ը` դէմքի վրայ, ՀՊ) այնքան լաւ, որ միևնոյն մարմնի տարբեր մասեր զուգահեռաբար արտայայտեն տարբեր, նոյնիսկ հակասական զգացումներ:

Կրոթոֆսքի կը հաւատար, որ մարմինի լեզուն հասկնալի է բոլոր մշակոյթներու համար: Կը պահանջէր, որ ինչպէս իւրաքանչիւր բանաստեղծ, այնպէս եւ իւրաքանչիւր դերասան ունեայ ի՛ր (մարմինի) լեզուն, թէ` խաղարկութիւնը սիրոյ արտայայտութիւն է, հետեւաբար դերասանէն կը պահանջէր անկեղծութիւն: Այս իմաստով ելոյթները որոշ նմանութիւն կ'ունենային հոգեբուժական հաւաքական նիստերու (group therapy):

Կրոթոֆսքի կը ջանար գործածել ծէսերու մէջ ծածկագրուած հաւաքական յիշողութիւն: Հետաքրքրուած էր բազմաթիւ մշակոյթներով եւ կրօններով:

70-ական թուականներուն (1973-78) կ'առաջադրէ «տարաթատերային» կամ «թատերանման» (paratheatrical) ելոյթներ, ուր ինքնահոգեվերլուծական տարրը աւելի եւս շեշտուած էր: Անոնք հիմնուած էին օրուան հոգեբանական եւ նշանագիտական (Semiotics ) տեսութիւններու վրայ, որոնց վաւերականութիւնը աներկբայ կերպով չէ ընդունուած:

Կրոթոֆսքի թելադրանքով դերասաններ կ'արտաբերէին անիմաստ երաժշտականման հնչիւններ, որոնք պէտք էր որ արտայայտէին իրենց հոգիներու զանազան բնոյթները: Հասկնալիօրէն տեղի ունեցան սակաւաթիւ ելոյթներ, որոնք ունէին… սակաւաթիւ հանդիսական: Նկատի առած այս բոլորը Կրոթոֆսքի կը հաւատար, թէ դերասաններու հետ երկխօսութեան մտնելու փորձը անիմաստ է:

Մահ

Վատ առողջութեան պատճառով վերադաձած է Լեհաստան եւ մահացած` հօրենական տան մէջ^[7]:

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 Person Profile // Internet Movie Database — 1990.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a>
↑ Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118542729 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Internet Broadway Database — 2000.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q31964"></a>
↑ Ֆրանսիայի քոլեջի պրոֆեսորների ցանկ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3253460"></a>
↑ Կրոթոֆսքի

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_data.bnf.fr:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3491832_citetype_Q55341040_citetype_Q847959_citetype_Q84863712_citetype_Q24579448_citetype_Q130735522_citetype_Q783794"_data-entity-id="Q37312">[http://www.imdb.com/name/nm4056486/_Person_Profile]_//_Internet_Movie_Database<span_class="wef_low_priority_links">_—_1990.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 Person Profile // Internet Movie Database — 1990.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q48204_citetype_Q166118"_data-entity-id="Q10855166">Կերպարվեստի_արխիվ<span_class="wef_low_priority_links">_—_2003.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a></div>-3] Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիոյ_Ազգային_Գրադարան|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/118542729/_Record_#118542729]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-4] Deutsche Nationalbibliothek Record #118542729 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q31964">Internet_Broadway_Database<span_class="wef_low_priority_links">_—_2000.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q31964"></a></div>-5] Internet Broadway Database — 2000.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q31964"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q19692233"_data-entity-id="Q3253460">[http://www.college-de-france.fr/media/chaires-et-professeurs/UPL3451746530003663772_LISTE_DES_PROFESSEURS.pdf_Ֆրանսիայի_քոլեջի_պրոֆեսորների_ցանկ]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3253460"></a></div>-6] Ֆրանսիայի քոլեջի պրոֆեսորների ցանկ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3253460"></a>

[7] Կրոթոֆսքի

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]