Հնչակ

Հնչակ
Հնչակ, Hentchak եւ Huntchag
Տեսակ պաշտօնական թերթ
Լեզու հայերեն
Խմբագիր Աւետիս Նազարբեկեան
Ռուբէն Խանազատ
Գաբրիէլ Կաֆեան
Ստեփանոս Սապահ-Գիւլեան
Հիմնադրուած է Նոյեմբեր 1887
Հիմնադիր Ավետիս Նազարբեկյան?
Երկիր  Զուիցերիա
 Յունաստան
 Միացեալ Թագաւորութիւն
 Ֆրանսա
 Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Հրատարակման վայր Ժընեւ, Աթէնք, Լոնտոն, Փարիզ եւ Փրովիդենս?

Հնչակ, հասարակական-քաղաքական ամսաթերթ, կիսամսեայ, տասնօրեայ թերթ, սոցիալ դեմոկրատական հնչակեան կուսակցութեան կեդրոնական օրգան։ Լոյս տեսած է Ժընեւի (1887-92), Աթէնքի (1892-94), Լոնտոնի (1894-1904), Փարիզի (1904-15), Փրովիդէնսի (ԱՄՆ, 1935-40)։ Խմբագիրներ՝ Աւետիս Նազարբեկեան (Նազարբեկ), Ռուբէն Խանազատ, Գաբրիէլ Կաֆեան, Ս. Հովեան, Ստեփանոս Սապահ-Գիւլեան եւ ուրիշներ։ Ի սկզբանէ պարբերականի անուանումը կ՜առաջարկուէր «Զանգ» կամ «Ահազանգ», բայց ի վերջոյ ընտրուեցաւ «Հնչակը»[1]։

Քաղաքական գաղափարներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Թերթի հիմնադրման նպատակն էր հայ ժողովուրդի ազգային-ազատագրման պայքարի, հնչակեան կուսակցութեան գաղափարներու տարածումը։ Ծաւալուն տեղ յատկացուցած է արեւմտահայութեան տնտեսական եւ քաղաքական կացութեան լուսաբանման, անդրադարձած Օսմանեան կայսրութեան հայաջինջ քաղաքականութեան։ Հաւասար կարեւորութիւն տրուած է ոչ միայն օսմանահպատակ Արեւմտեան Հայաստանի, այլեւ ռուսահպատակ Արեւելեան Հայաստանի ու Ղաջարական Իրանի կազմին մէջ մնացած Պարսկահայքի ազատագրութեան[2]։

«Հնչակի» շնորհիւ միջազգային հասարակայնութիւնը տեղեկացուցած է Կարինի ու Կոստանդնուպոլիսի հակակառաւարական ցոյցերու (Գում Գաբու, 1890), Սասունի (1894), Զէյթունի (1895) ու Վանի (1896) ինքնապաշտպանութեան եւ, ընդհանրապէս, հայդուկային շարժման մասին։

Գործունէութեան երկրորդ շրջանին (1935-40) թերթի հիմնական հարցը կրկին եղած է հայ ժողովուրդի ազգային ազատագրական շարժումը, միաժամանակ քարոզած է բոլոր հայերուն համախմբել Հայաստանի շուրջ։

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. Ռուբեն Խուրշուդյան, Հնչակյան պարբերական մամուլը. սկզբնավորման շրջան
  2. Հայկական ուսումնասիրությունների Անի կենտրոն, «Հնչակ»-ի առաջին խմբագրականը. 1887

Արտաքին յղումներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

ԵՊՀ իջևանի մասնաճիւղ, Թուայնացուած հայկական պարբերականները համացանցին մէջ Archived 2020-07-28 at the Wayback Machine.

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մասը վերցուած է Հայկական համառօտ հանրագիտարանէն, որու նիւթերը թողարկուած են` Քրիեյթիւ Քոմմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի մէջ։
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։