Հալէպի Արձանագրութիւնները (գիրք)

Հալէպի Արձանագրութիւնները (գիրք)
Հեղինակ Ռաֆֆի Քորթոշեան
Երկիր Հայաստան
Շարք «ՀՃՈՒ գիտական ուսումնասիրություններ»
Էջ 656

«Հալէպի Արձանագրութիւնները» (անգլ.՝ The inscriptions of Aleppo, ռուս.՝ Надписи Алеппо), Հայկական ճարտարապետութիւնը ուսումնասիրող հիմնադրամին կողմէ, 2013 թուականին հրատարակուած «ՀՃՈՒ գիտական ուսումնասիրութիւններ» շարքի, թիւով 16-րդ գիրքը (ԺԶ)։ Գիրքը հեղինակած է Ռաֆֆի Քորթոշեանը։ Տպագրուած է հայերէն։ Գիրքը կը ներկայացնէ Սուրիոյ Հալէպի մարզի համանուն քաղաքի հայութեան համառօտ պատմութիւնը (ինչպէս՝ դարերու ընթացքին անոնց թուաքանակի, զբաղմունքներու, քաղաքին մէջ հիմնած դպրոցներու, կառուցուած եկեղեցիներու եւ գերեզմանատուներու մասին), ինչպէս նաեւ 2006-2008 թուականներուն հաւաքագրած շուրջ 2500 հայկական վիմագրերու եւ եկեղեցական իրերու արձանագրութիւնները։ Ներկայացուած են նաեւ պատմական եւ ժամանակակից լուսանկարներ, ինչպէս նաեւ գծապատկերներ։ Աշխատութիւնը հրատարակուած է Հայկական ճարտարապետութիւնը ուսումնասիրող հիմնադրամի գիտական խորհուրդի երաշխաւորութեամբ։ Գիրքի նախահրատարակչական աշխատանքները հովանաւորած է Հայաստանի Հանրապետութեան մշակոյթի նախարարութիւնը, իսկ տպագրութիւնը՝ Գալուստ Կիւլպէնկեան հիմնադրամը[1][2][3]։

Աշխատութեան հեղինակ՝ Ռաֆֆի Քորթոշեանի մօտ գիրքը գրելու գաղափարը ծնած է 2004 թուականին, երբ տակաւին Հալէպ էր։ Ան ըսած է, որ երբ գերեզմանոց կ'այցելէր, զինք կը հետաքրքրէին տապանագրերու վրայ գրուած ազգանունները, հանգուցեալներու ծննդավայրերը, որոնք կը ներկայացնեն Արեւմտեան Հայաստանը։ Գիրքին մէջ տեղ գտած են Արեւմտեան Հայաստանի տարբեր անկիւններէ` Խարբերդէն, Վանէն, Էրզրումէն, Կիլիկիայէն Մեծ եղեռնի արհաւիրքները վերապրելով Հալէպի մէջ հանգրուանածներու տապանաքարերու արձանագրութիւնները։ Հեղինակը տարուան ընթացքին մէկ ամիս կ'անցընէր Հալէպի մէջ, որպէսզի իրականացնէ տեղեկութիւններու հաւաքագրման աշխատանքները։ Անոր խօսքով Հալէպի հայկական գերեզմանոցները կը պատկանին տարբեր համայնքներու` առաքելական, կաթողիկէ եւ աւետարանական, ուր ամփոփուած են Հայոց Ցեղասպանութիւնը վերապրածները[3]։

«Հալէպի Արձանագրութիւնները» գիրքի մասին խօսելու ժամանակ հայկական ճարտարապետութիւնը ուսումնասիրող հիմնադրամի նախագահ, յուշարձանագէտ, բանահաւաք՝ Սամուէլ Կարապետեանը ըսած է, որ Հալէպի հայկական գերեզմանատան տապանաքարերու գրառումները կը վկայեն այն մասին, որ տեղի հայ բնակչութիւնը ժամանակին գաղթած է Արեւմտեան Հայաստանէն, փրկուելով թրքական հալածանքներէն։ Անոր խօսքով այդ տապանաքարերը կրնան ծառայել որպէս Արեւմտեան Հայաստանի տեղանուններու բառարան եւ կը հանդիսանան Հայոց Ցեղասպանութեան վկայութիւններ[2]։

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. «Հալեպի արձանագրությունները» գրքի մասին տեղեկություններ Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամի կայքում Archived 2020-01-25 at the Wayback Machine. (արխիվացված)։
  2. 2,0 2,1 «Ներկայացվել է «Հալեպի արձանագրությունները» գիրքը» (արխիվացված)։
  3. 3,0 3,1 ««Հալեպի արձանագրությունները» գրքում տեղ են գտել 2500 հայկական արձանագրություններ» Archived 2020-01-25 at the Wayback Machine. (արխիվացված)։