Լիտիա Ալեքսանտրա Դուռնովօ

Լիտիա Ալեքսանտրա Դուռնովօ;
Ծնած է	1 Մայիս 1885 կամ 1885
Ծննդավայր	Սմոլենսկ, Ռուսական Կայսրութիւն
Մահացած է	7 Յունուար 1963 կամ 1963
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն	Ռուսական Կայսրութիւն; Խորհրդային Միութիւն
Ուսումնավայր	Գեղարուեստի Բարձրագոյն Դպրոց
Մասնագիտութիւն	արուեստագէտ, արվեստի տեսաբան

Լիտիա Ալեքսանտրովնա Դուռնովօ1 Մայիս 1885(1885-05-01)^[1] կամ 1885^[2], Սմոլենսկ, Ռուսական Կայսրութիւն - 7 Յունուար 1963(1963-01-07)^[1] կամ 1963^[2], Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն, ռուս արուեստաբան, վերականգնող նկարիչ։

ՀԽՍՀ արուեստի վաստակաւոր գործիչ 1945-էն։

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է Սմոլենսկ, 1885-ին:

1915-ին աւարտած է Փեթերսպուրկի գեղարուեստը խրախուսող ընկերութեան դպրոցը։

1918-էն սկսեալ աշխատած է ռուսական թանգարաններու մէջ։

1936-էն Հայաստանի պետական պատկերասրահի հրաւէրով տեղափոխուած է Հայաստան։

Դուռնովոյի ղեկավարութեամբ թանգարանին մէջ սկսած է միջնադարեան հայկական որմնանկարներու եւ մանրանկարներու գիտական ուսումնասիրութիւնը եւ պատճէնահանումը։ Երիտասարդ նկարիչներէն կազմուած խումբը` Ե. Խաչատրեան, Մ. Չուբարեան, Ռ. Լորիս-Մելիքով, Վ. Պաղտասարեան, Գէորգ Խանաղեան, Հայկազ Ղարագիոզեան եւ ուրիշներ, սորված են պատճէնահանողներու եւ վերականգնողներու բարդ մասնագիտութիւնները։ Հայաստանի տարբեր շրջաններու մէջ կազմակերպուող արշաւներուն անոնք յայտնաբերած, հետազօտած, թուագրած եւ պատճէնահանած են հայկական կոթողային գեղանկաչութեան յուշարձանները^[3]։

Մահացած է Երեւան՝ 1963-ին։

Գործունէութիւնը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ուսումնասիրած է հայկական միջնադարեան կոթողային գեղանկարչութիւնը, քանդակագործութիւնը ու մանրանկարչութիւնը։ Վերականգած է Էջմիածինի եւ ընդօրինակած՝ Արուճի, Թալինի, Տաթեւի եւ Հաղբատի որմնանկարները։ Վերականգնած է աւելի քան 300 հայկական մանրանկարներ։

1953-ին հայկական գիտական աշխարհին մէջ մեծ իրադարձութիւն կը դառնայ Լիտիա Դուռնովոյի կողմէ տպագրուած «Հին հայկական մանրանկարչութիւնը» (ռուսերէն) ալպոմը, որ տպագրուած է նաեւ արտերկրի մէջ, գրաւելով տարբեր բնագաւառներու մարդոց ուշադրութիւնը՝ դէպի հայ միջնադարեան արուեստը^[4]:

Բազմաթիւ յօդուածներու եւ գիրքերու հեղինակ է^[5]։

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Deutsche Nationalbibliothek Record #106666010 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991) — СПб.: Петербургское Востоковедение, 2013. — 496 с. — (Социальная история отечественной науки о Востоке) — ISBN 978-5-85803-225-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17982241"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17982434"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17982386"></a>
↑ Յասմիկ Յարութիւնեան, «Հայ արուեստ» մշակութային հանդէս, 2005, Հայաստանի ազգային պատկերասրահ։
↑ «Լիտիա Ալեքսանտրովնա Դուռնովօ»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2023-04-29-ին։ արտագրուած է՝ 2023-04-29
↑ Հայկական Սովետական Հանրագիտարան

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիոյ_Ազգային_Գրադարան|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/106666010/_Record_#106666010]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Deutsche Nationalbibliothek Record #106666010 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q79244545"_data-entity-id="Q17982241">[https://bessmertnybarak.ru/books/repressirovanny_vostokovedi/page-1/_Люди_и_судьбы._Биобиблиографический_словарь_востоковедов_-_жертв_политического_террора_в_советский_период_(1917-1991)]<span_class="wef_low_priority_links">_—_<span_title="Санкт-Петербург"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">СПб.</span>:_[[:ru:Петербургское_востоковедение|Петербургское_Востоковедение]],_2013._—_496&nbsp;с._—_([[:d:Q17982434|Социальная_история_отечественной_науки_о_Востоке]])_—_ISBN_978-5-85803-225-0</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17982241"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17982434"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17982386"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991) — СПб.: Петербургское Востоковедение, 2013. — 496 с. — (Социальная история отечественной науки о Востоке) — ISBN 978-5-85803-225-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17982241"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17982434"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17982386"></a>

[3] Յասմիկ Յարութիւնեան, «Հայ արուեստ» մշակութային հանդէս, 2005, Հայաստանի ազգային պատկերասրահ։

[4] «Լիտիա Ալեքսանտրովնա Դուռնովօ»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2023-04-29-ին։ արտագրուած է՝ 2023-04-29

[5] Հայկական Սովետական Հանրագիտարան

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]