Դիմակաւոր Խոլահաւ

Դիմակաւոր Խոլահաւ

Կապտադէմ Խոլահաւ, դիմակաւոր խոլահաւ (լատ.՝ Sula dactylatra) թռչուն մըն է խոլահաւերու ընտանիքէն, կ'ապրի արեւադարձային ծովերուն մէջ։

Նկարագրութիւն

Դիմակաւոր խոլահաւը սպիտակ թռչուն մըն է՝ թեւերու սեւ ծայրերով, սեւ պոչով եւ դէմքին մութ գոյնի դիմակով։ Էգը եւ արուն կը տարբերին անով, որ արուին կտուցը դեղին է, իսկ էգինը` կանաչադեղնաւուն։ Երիտասարդ թռչուններուն գլուխը եւ ստորին մասը նարնջագոյն են, իսկ անոնց մարմինն ու վիզը ճերմակ են։ Դիմակաւոր խոլահաւին մարմինին երկայնքը 75-էն 85 սմ է, թեւերուն բացուածքը՝ 160-էն 170 սմ, կշիռքը՝ 1,2-էն 2,2 քկ։ Խոլահաւերու (Sula) ընտանիքին ամէնէն մեծ տեսակն է։ Ծովուն մէջ թռչունը լռակեաց է, բոյնին մէջ անիկա սուր է եւ ողջոյնի սուլիչ կոչ մը կ'արձակէ։

Դիմակաւոր խոլահաւին թռիչքը կը բնութագրուի թեւերու ուժեղ, համաչափ թափահարումներով. անիկա անընդհատ կը սաւառնի։ Սովորաբար կը թռչին 7 մեթրէն աւելի բարձրութեան վրայ, թռիչքը արագ է եւ կրնայ հասնիլ մինչեւ 70 քմ/ժ արագութեան։

Տարածութիւն

Դիմակաւոր խոլահաւը տարածուած է աշխարհի արեւադարձային ովկիանոսներուն մէջ: Տարածագօտին կը տարածուի հարաւի մէջ՝ մինչեւ Աւստրալիա, Հարաւային Ափրիկէ եւ Հարաւային Ամերիկա, հիւսիսի մէջ՝ մինչեւ Մեքսիքական ծոց եւ Միացեալ Նահանգներու հարաւ-արեւելք: Տարածագօտին, հաւանաբար, կապուած է թռչող ձուկերու տարածագօտիին հետ։ Այս տեսակին հազուադէպօրէն կարելի է հանդիպիլ Արեւմտեան Եւրոպայի մէջ:

Թռչնաբաններու միջազգային միութիւնը կ'առանձնացնէ չորս ենթատեսակ.

• Sula dactylatra personata, կը բազմանայ Կեդրոնական եւ Արեւմտեան Խաղաղական Ովկիանոսին մէջ:
• Sula dactylatra dactylatra, կը բազմանայ Քարիպեան ծովուն մէջ եւ Ատլանտեան Ովկիանոսին քանի մը կղզիներուն մէջ, ինչպիսիք են Համբարձման կղզին եւ Թոպաքօն:
• Sula dactylatra melanops, կը բազմանան Հնդկական Ովկիանոսին արեւմտեան հատուածին մէջ:
• Sula dactylatra tasmani (հոմանիշներ՝ Sula tasmani, Sula dactylatra fullagari), կը բազմանայ Լորտ Հաու եւ Կերմաթեկ կղզիներուն մէջ:

Թռչուններ բնադրող գաղութները կը գտնուին արեւադարձային կղզիներու մէջ՝ օղակղզիներուն մէջ, որոնք սովորաբար կը գտնուին ցամաքամասին ափերէն հեռու։ Ամէնէն շատ կ'ապրին Լորտ Հաու կղզիին մէջ։

Վարքագիծ

Դիմակաւոր խոլահաւը հիանալի սուզորդ մըն է, որ մեծ արագութեամբ կը սուզուի ջուրին տակ։ Կը սնանի գլխաւորաբար փոքր ձուկերով, ինչպէս՝ թռչող ձուկերով։ Իբրեւ կանոն, անոնք իրենց որսը կուլ կու տան դեռ ջուրին տակ գտնուած ատեն։

Բազմացում

Դիմակաւոր խոլահաւը բոյն կը շինէ փոքր գաղութներու մէջ։ Ան 1-2 ճերմակ ձու կը դնէ մերկ աւազոտ գետին վրայ։ Երկու ծնող թռչուններն ալ ձուերուն վրայ թուխսի կը նստին 45 օր՝ զանոնք ծածկելով իրենց ոտքերուն թաղանթներով։ Դրուած երկու ձուերէն սովորաբար միայն մէկը կ'աճի։ Եթէ երկուքն ալ աճին, ապա քանի մը օր առաջ դուրս եկած ճուտիկը բոյնէն դուրս կը մղէ միւս ձուն։

• 
  Դիմակաւոր խոլահաւը Միտուէյ կղզիին մէջ, Հաուայեան կղզիներ
• 
  Դիմակաւոր խոլահաւին dactylatra ենթատեսակը, Աբրոլհոս կղզին
• 
  Դիմակաւոր խոլահաւին dactylatra ենթատեսակը ճուտիկի մը հետ
• 
  Դիմակաւոր խոլահաւը ճուտիկի հետ
• 
  Դիմակաւոր խոլահաւի ձուն (Թուլուզի թանգարան)

Գրականութիւն

• Marchant, S.; Higgins, P.G., eds. (1990). "Sula dactylatra Masked booby". Handbook of Australian, New Zealand & Antarctic Birds. Volume 1: Ratites to ducks; Part B, Australian pelican to ducks. Melbourne, Victoria: Oxford University Press. pp. 763–72. ISBN 0-19-553068-3