Ֆրիտրիխ Փարոթ

Ֆրիտրիխ Փարոթ; գերմաներէն՝ Johann Jakob Friedrich Wilhelm Parrot
Ծնած է	14 Հոկտեմբեր 1791
Ծննդավայր	Կարլսրուե, Margraviate of Baden, Սրբազան Հռոմէական կայսրութիւն
Մահացած է	15 (27) Յունուար 1841 (49 տարեկանին) կամ 15 Յունուար 1841 (49 տարեկանին)
Մահուան վայր	Թարթու, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն
Քաղաքացիութիւն	Ռուսական Կայսրութիւն
Մայրենի լեզու	գերմաներէն
Ուսումնավայր	Դորպատի կայսերական համալսարան?; Ռիգայի առաջին պետական գիմնազիա?
Մասնագիտութիւն	Ճանապարհորդ, հետազօտող, ֆիզիքոս, համալսարանի դասախօս, բժիշկ, լեռնագնաց, բուսաբան, կենսաբան, բնագէտ
Աշխատավայր	Դորպատի կայսերական համալսարան?
Վարած պաշտօններ	ռեկտոր?
Անդամութիւն	Փեթերսպուրկի Գիտութիւններու Ակադեմիա
Ծնողներ	հայր՝ Georg Friedrich Parrot?
Երեխաներ	Bertha Zoege von Manteuffel?, Moritz Friedrich von Parrot? եւ Piers Friedrich von Parrot?

Եոհան Եաքոպ Ֆրիտրիխ Վիլհելմ ֆոն Փարրոթ, (գերմաներէն՝ Johann Jakob Friedrich Wilhelm von Parrot, ծնած 14 Հոկտեմբեր, 1791^[3], Քարլսրուէ (գերմաներէն՝ Karlsruhe), Գերմանիա - 15 Յունուար, 1841, Տորփաթ, Ռուսիոյ Կայսրութիւն, ներկայիս՝ Թարթու, Էսթոնիա): Եոհան մասնագիտացած է բնագիտութեան եւ բժշկութեան մէջ, ինչպէս նաեւ եղած է առաջին անձը որ բարձրացած է Արարատին գագաթը (1829 թուականին)^[4]։

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ֆրիտրիխ ծնած է 14 Հոկտեմբեր, 1791 թուականին, Գերմանիոյ Քարլսրուէ քաղաքին մէջ։ Ուսանած է Տորփաթի համալսարանի բնագիտական բաժնին մէջ, ու այդ մէկը աւարտած է ոսկի մետալով։ 1811 թուականէն սկսեալ, ուսանող ըլլալով կ'ուղղուի բազմաթիւ ճանապարհորդութիւններու։

Աւարտելով իր աշխատանքը, Ֆրիտրիխ կրկին կը սկսի յաճախել համալսարան, այս անգամ բժշկութեան բաժնինը։ 1814 թուականին կը ստանայ բժկութեան համալսարանի աստիճանը ու կը ճամբորդէ Գերմանիա բժշկութիւնը ուսումնասիրելու եւ հետազօտելու նպատակով։ 1815 թուականէն սկսեալ աշխատած է ռուսական բանակին մէջ որպէս բժիշկ: Իսկ երբ զորքերը Ֆրանսայէն վերադարձան, Ֆրիտրիխ կրկին շարունակեց զբաղուիլ գիտական աշխատանքներով տարբեր քաղաքներու մէջ, օրինակ՝ Պերլինի, Փարիզի, Վիեննայի եւ Միլանի մէջ:

Ուղեւորութիւն Դէպի Արարատ Լեռը[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

1829-ին եւս չորս ուսանողներուն հետ, որոնցմէ մին Խաչատուր Աբովեանն էր, Ֆրիտրիխ Փարոթը բարձրացաւ Արարատ լեռը, Սեպտեմբեր 27-ին անոնք հասան Մեծ Մասիս գագաթը, որտեղ կատարեցին մի շարք օդերեւութաբանական եւ մագնիսաբանական դիտարկումներ^[5]

Յիշատակ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ֆրիտրիխ Փարոթը նկարագրած է որոշ բուսաբանական թաքսոններ: Անոր անունով կը կոչուի համամելազգիներուն ընտանիքի (լատ.՝ hamamelidaceae) Փարոթիա ցեղին բոյսերը (լատ.՝ Parrotia)ՙՙ որոնց պատկանող պարսկական երկաթածառի լատիներէն անունն է ՝ Parotia persica :
1935-ն Միջազգային աստղագիտական ընկերութիւնը Լուսինի տեսանելի մասի խառնարաններէն մեկուն կը շնորհէ Փարրոթին անունը:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ ^1,0 ^1,1 (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q106509962"></a>
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ (ռուս.) Паррот Иоганн Якоб Фридрих Вильгельм, Russian Academy of Sciences
↑ Joseph Thomas, Universal pronouncing dictionary of biography and mythology, Volume 2, 1901
↑ Turkey, Estonia mark first ascent to Mount Ararat (անգլերէն)

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524"_data-entity-id="Q106509962">''(unspecified_title)''<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q106509962"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q106509962"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb100415327_data.bnf.fr]:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-2] Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[3] (ռուս.) Паррот Иоганн Якоб Фридрих Вильгельм, Russian Academy of Sciences

[4] Joseph Thomas, Universal pronouncing dictionary of biography and mythology, Volume 2, 1901

[5] Turkey, Estonia mark first ascent to Mount Ararat (անգլերէն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]