Միհրան Տամատեան
| Միհրան Տամատեան | |
|---|---|
 | |
| Ծնած է | 1863[1][2] |
| Ծննդավայր | Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն |
| Մահացած է | 1945[1][2] |
| Մահուան վայր | Գահիրէ, Եգիպտոս |
| Քաղաքացիութիւն |
.svg){kind=small} Օսմանեան Կայսրութիւն |
| Ուսումնավայր | Ս. Ղազար կղզի |
| Մասնագիտութիւն | գրագէտ, հասարակական գործիչ, մանկավարժ |
| Կուսակցութիւն | Սոցեալ Դեմոկրատ Հնչակեան Կուսակցութիւն |
Միհրան Տամատեան (1863[1][2], Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն - 1945[1][2], Գահիրէ, Եգիպտոս) հայ ազատամարտիկ, քաղաքականութեամբ զբաղող, գրող եւ մանկավարժ։
Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Նախնական կրթութիւնը ստացած է ծննդավայրին մէջ։ Աւարտած է Վենետիկի Մուրատ-Ռափայէլեան վարժարանը։ Եղած է ուսուցիչ՝ Կոստանդնուպոլիսի, Ատանայի, Մուշի եւ հայկական դպրոցներու տեսուչ՝ Տուրուբերանի ու Վասպուրականի մէջ։ 1890 թուականին Գում Գափուի ցոյցին մասնակցելու համար հալածուած է եւ Պոլիսէն տեղափոխուած Աթէնք։ 1891 թուականին վերադարձած է Սասուն եւ տեղի հայերուն նախապատրաստած է ինքնապաշտպանութեան։ 1893 թուականին ձերբակալուած եւ բանտ տարուած է, ուր զինք ձեռբակալողները կոտրած են անոր ոտքը արգիլելու համար անոր փախուստը։ Միհրան ղրկուած է Կոստանդնուպոլիս եւ հոն՝ բանտարկուած է որոշ ժամանակի մը համար։
1897 թուականին հեռացած է հնչակեան կուսակցութենէն, յետագային մասնակցած է սահմանադրական ռամկավար կուսակցութեան ստեղծման։ Իբրեւ Կիլիկիոյ լիազօր ներկայացուցիչ ընդգրկուած է Պօղոս Նուպարին գլխաւորած ազգային պատուիրակութեան կազմին մէջ։ Փորձած է Կիլիկիոյ մէջ ստեղծել հայկական ինքնավար պետութիւն։
1920 թուականի Օգոստոս 4-ին Ատանայի մէջ ազգային գերագոյն խորհուրդը, Տամատեանին նախագահութեամբ, հռչակուած է անկախ հանրապետութիւնն՝ Ինքնավար Հայաստան Ֆրանսայի հովանավորութեան ներքոյ։ Սակայն անգլո-Ֆրանսական հակասութիւններու սրման պատճառով դէպի Թուրքիա հակուած ֆրանսական զինուորական իշխանութիւնները կը ցրեն Տամատեանին գլխաւորած կառավարութիւնը։
Տամատեան զբաղած է նաեւ գրական գործունէութեամբ՝ գրած է բանաստեղծութիւններ եւ թարգմանութիւններ։
Աղբիւրներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
- Տէփոյեան Պ. «Միհրան Տամատեան (1863-1945)», Գահիրէ, 1956։
- Չելեպեան Անդրանիկ «Յեղափոխական դէմքեր», Միշիկըն, 1991, 464 էջ, 2-րդ հրտ., Սաութֆիլդ, 1994, էջ 13–78: