Մանուէլ Մամիկոնեան

Մանուէլ Մամիկոնեան;
Ծնած է	4-րդ դար
Մահացած է	386
Ազգութիւն	հայ
Ամուսին	Վարդանույշ Մամիկոնյան?
Ծնողներ	Հայր՝ Վասակ Մամիկոնեան
Երեխաներ	Վարանդուխտ

Մանուէլ Մամիկոնեան (ծննդեան թուական անյայտ- 386^[3]), Մեծ Հայքի սպարապետ, զօրավար (377-386), Մամիկոնեան նախարարական տան աւագ: Եղած է Մուշեղ Մամիկոնեանի հօրեղբօր՝ Վաչէ Մամիկոնեան որդին: Երիտասարդ ժամանակ, պատերազմի ընթացքին իր եղբօր՝ Կոն (Մամիկոն) Մամիկոնեանի հետ միասին գերի եղած են պարսիկներուն:

Փաւստոս Բիւզանդը կը պատմէ, որ ան եւ Կոնը շատ պատերազմներու մասնակցած են պարսկական բանակի կազմին եւ բազմաթիւ յաղթանակներ տարած են: Քուշաններու դէմ տարած յաղթանակէն ետք՝ Սասանեան արքայ Շապուհ Բ․-ի համաձայնութեամբ, Մանուէլ Մամիկոնեան ազատուած է պարսից գերութենէն, վերադարձած է հայրենիք, ստանձնած է իր տոհմի նահապետութիւնը եւ հայոց սպարապետի պաշտօնը: Պարսկական 10 հազարնոց հեծելազօրի օգնութեամբ Կարնոյ դաշտը յաղթած է եւ տապալած է Հայոց թագաւոր Վարազդատ Արշակունին, ձերբակալած եւ սպաննուած է անոր սպարապետ Բատ Սահառունիին: Այնուհետեւ, հայ նախարարներուն համաձայնութեամբ թագաւոր հռչակուած է Պապ թագաւորի անչափահաս որդի Արշակ Գ․-ին (378-389)՝ արքայամայր Զարմանդուխտի հետ ստանձնելով անոր խնամակալութիւնը:

Յակոբ Մանանդեանի եւ ուրիշներու կարծիքով, Մանուէլ Մամիկոնեան ընդունած էր Սասանեաններուն գերիշխանութիւնը: Որոշ ուսումնասիրողներ հաւաստի համարած են Փաւստոս Բիւզանդի այն վկայութիւնը, ըստ որուն, Մանուէլ Մամիկոնեան օգտուելով Պարսկաստանի տիրող անկայուն ներքին իրադարձութենէն, կոտորած է պարսկական զօրքերը, 7 տարի ձեռք բերած է լիակատար անկախութիւն եւ զբաղած է խաղաղ շինարարական զործերով:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

↑ Toumanoff C. Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle: Tables généalogiques et chronologiques — Rome: 1990. — P. 329–330.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13409386"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q220"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1134707"></a>
↑ Settipani C. Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs: Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècle — Paris: 2006. — P. 132. — ISBN 978-2-7018-0226-8
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1081905"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13409396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a>
↑ Yovhannes Drasxanakertci, History of Armenia tran. by Kirkor H. Maksoudian, (Atlanta: Scholar Press, 1987) p. 162

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q386724"_data-entity-id="Q13409386"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Cyrille_Toumanoff|Toumanoff&nbsp;C.]]</i>_[[:d:Q13409386|Les_dynasties_de_la_Caucasie_chrétienne_de_l'Antiquité_jusqu'au_xixe_siècle]]:_Tables_généalogiques_et_chronologiques<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:Հռոմ|Rome]]:_1990._—_P.&nbsp;329–330.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13409386"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q220"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1134707"></a></div>-1] Toumanoff C. Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle: Tables généalogiques et chronologiques — Rome: 1990. — P. 329–330.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13409386"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q220"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1134707"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7725634"_data-entity-id="Q13409396"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Christian_Settipani|Settipani&nbsp;C.]]</i>_[[:fr:Référence:Continuité_des_élites_à_Byzance_durant_les_siècles_obscurs_(Christian_Settipani)|Continuité_des_élites_à_Byzance_durant_les_siècles_obscurs]]:_Les_princes_caucasiens_et_l'Empire_du_VIe_au_IXe_siècle<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:Փարիզ|Paris]]:_2006._—_P.&nbsp;132._—_ISBN_978-2-7018-0226-8</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1081905"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13409396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a></div>-2] Settipani C. Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs: Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècle — Paris: 2006. — P. 132. — ISBN 978-2-7018-0226-8
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1081905"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13409396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a>

[3] Yovhannes Drasxanakertci, History of Armenia tran. by Kirkor H. Maksoudian, (Atlanta: Scholar Press, 1987) p. 162

[1]

[2]

[3]