«Նելսըն Մանտելա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Չ clean up, փոխարինվեց: ) - → ), oգտվելով ԱՎԲ
Տող 35. Տող 35.
2004-էն սկսած Երիտասարդութեան Տելֆիեան դեսպան (անգլ.՝ Delphic Ambassador for Youth) եւ միջազգային Տելֆիեան խորհուրդի յարգարժան անդամ։<ref>«Delphic Ambassadors and Delphic Honourable Members»։ // delphic-games.com։ Վերցուած է 2014 թ․ հոկտեմբերի 5</ref><ref>«Дельфийские послы»։ // delphic.de։ Վերցուած է 2014 թ․ հոկտեմբերի 5
2004-էն սկսած Երիտասարդութեան Տելֆիեան դեսպան (անգլ.՝ Delphic Ambassador for Youth) եւ միջազգային Տելֆիեան խորհուրդի յարգարժան անդամ։<ref>«Delphic Ambassadors and Delphic Honourable Members»։ // delphic-games.com։ Վերցուած է 2014 թ․ հոկտեմբերի 5</ref><ref>«Дельфийские послы»։ // delphic.de։ Վերցուած է 2014 թ․ հոկտեմբերի 5


</ref> Յուլիս 2014-ին Նելսոն Մանտելայի հայրենիքին մէջ, ինչպես նաեւ Իստ-Լոնտոնի<ref>«Фоторепортаж, июль 2014»։ // delphic-media.com։ Վերցուած է 2014 թ․ օգօստոսի 14–ին</ref> տեղի ունեցաւ յատուկ Տելֆիեան գագաթնաժողով, որ նուիրուած էր Հարաւ Ափրիկեան Հանրապետութեան մէջ ժողովրդավարութեան ընդունման եւ Միջազգային Տելֆիեան խորհուրդի 20-ամեակին։<ref>«20th celebration of the Delphics “Arts and Culture Championships”»։ // uhuruprinters.co.za։ July 2014։ </ref>
</ref> Յուլիս 2014-ին Նելսոն Մանտելայի հայրենիքին մէջ, ինչպես նաեւ Իստ-Լոնտոնի<ref>«Фоторепортаж, июль 2014»։ // delphic-media.com։ Վերցուած է 2014 թ․ օգօստոսի 14–ին</ref> տեղի ունեցաւ յատուկ Տելֆիեան գագաթնաժողով, որ նուիրուած էր Հարաւ Ափրիկեան Հանրապետութեան մէջ ժողովրդավարութեան ընդունման եւ Միջազգային Տելֆիեան խորհուրդի 20-ամեակին։<ref>«20th celebration of the Delphics “Arts and Culture Championships”»։ // uhuruprinters.co.za։ July 2014։</ref>


Հարաւ Ափրիկեան Հանրապետութեան մէջ Նելսոն Մանտելան յայտնի էր նաեւ Մատիբա<ref>{{Cite web|url=https://myhero.com/nelsonMandela|title=Nelson Mandela|website=The MY HERO Project|accessdate=2018-07-18}}</ref> անունով (կոսա ժողովուրդի տոհմական անուններէն մեկն էր)<ref>https://www.nelsonmandela.org/index.php/memory/views/names/</ref>։ Հանրապետութեան ամենատարեց եւ երկարակեաց նախագահն էր․ ապրած է 95 տարի (նախագահութեան սկիզբը՝ 76 տարեկան էր, իսկ աւարտ՝ 81)։
Հարաւ Ափրիկեան Հանրապետութեան մէջ Նելսոն Մանտելան յայտնի էր նաեւ Մատիբա<ref>{{Cite web|url=https://myhero.com/nelsonMandela|title=Nelson Mandela|website=The MY HERO Project|accessdate=2018-07-18}}</ref> անունով (կոսա ժողովուրդի տոհմական անուններէն մեկն էր)<ref>https://www.nelsonmandela.org/index.php/memory/views/names/</ref>։ Հանրապետութեան ամենատարեց եւ երկարակեաց նախագահն էր․ ապրած է 95 տարի (նախագահութեան սկիզբը՝ 76 տարեկան էր, իսկ աւարտ՝ 81)։
Տող 56. Տող 56.
Սակայն Մատանզիման, իշխանութեան գալէ ետք, աջակցեցաւ Բանտուստանի քաղաքականութեան, որ անոր եւ Մանտելայի միջեւ լուրջ տարաձայնութիւններ առաջացուց։ Առաջին ուսումնական տարուան աւարտին Մանտելան մասնակցեցաւ Գործադիր խորհուրդի ուսանողներու կազմակերպած պայքարին՝ ընդդէմ համալսարանի ղեկավարութեան վարած քաղաքականութեան<ref>[[Նելսոն Մանդելա#mandela1996|Mandela 1996]], pp. 18-19.</ref>։ Չնայած ղեկավարութեան ներկայացուցած վերջնագրին՝ զբաղեցնել Խորհուրդի ուսանողական ներկայացուցչի դիրքը, Նելսոնը յայտնեց իր անհամաձայնութիւնը ընտրութիւններու արդիւնքի մասին եւ որոշեց հեռանալ Ֆորտ Հերէն<ref>{{Cite web|url=http://www.webcitation.org/63jWHqfe5|title=WebCite query result|website=www.webcitation.org|language=en|accessdate=2018-07-18}}</ref>։
Սակայն Մատանզիման, իշխանութեան գալէ ետք, աջակցեցաւ Բանտուստանի քաղաքականութեան, որ անոր եւ Մանտելայի միջեւ լուրջ տարաձայնութիւններ առաջացուց։ Առաջին ուսումնական տարուան աւարտին Մանտելան մասնակցեցաւ Գործադիր խորհուրդի ուսանողներու կազմակերպած պայքարին՝ ընդդէմ համալսարանի ղեկավարութեան վարած քաղաքականութեան<ref>[[Նելսոն Մանդելա#mandela1996|Mandela 1996]], pp. 18-19.</ref>։ Չնայած ղեկավարութեան ներկայացուցած վերջնագրին՝ զբաղեցնել Խորհուրդի ուսանողական ներկայացուցչի դիրքը, Նելսոնը յայտնեց իր անհամաձայնութիւնը ընտրութիւններու արդիւնքի մասին եւ որոշեց հեռանալ Ֆորտ Հերէն<ref>{{Cite web|url=http://www.webcitation.org/63jWHqfe5|title=WebCite query result|website=www.webcitation.org|language=en|accessdate=2018-07-18}}</ref>։


Համալսարանէն հեռանալէն ետք Մանտելան իր խնամակալին յայտնեց իր առաջիկայ կայանալիք ամուսնութեան մասին։ Դժգոհ ըլլալով իրադարձութիւններւկ շրջադարձներէն՝ 1941-ին Մանտելան, իր զարմիկի հետ միասին, որոշեց փախչիլ Եոհանեսպուրկ<ref>[[Նելսոն Մանդելա#mandela1996|Mandela 1996]], pp. 10, 20.</ref>, որտեղ ան աշխատանքի անցած էր տեղական ոսկու արդիւնահանման հանքերէն մէկում<ref>{{Cite web|url=http://web.archive.org/web/20110104172226/http://www.nelsonmandela.org/index.php/memory/views/biography/|title=Nelson Mandela Foundation – Memory - Biography|date=2011-01-04|accessdate=2018-07-18}}</ref>։ Սակայն, երբ անոր պետը տեղեկանալով Նելսոնի՝ խնամակալէն փախչելու մասին, ազատեց անոր աշխատանքէն։ Եոհանեսպուրկի արուարձաններուն տեղաւորուեէ յետոյ Մանտելան, այնուամէնայնիւ, կապ հաստատեց իր խնամակալի հետ եւ յայտնեց, որ կը զղջայ իր արարքի համար։ Յետագային անոր յաջողուեցաւ ստանալ ոչ միայն խնամակալի համաձայնութիւնը, այլեւ դրամական օգնութիւն՝ ուսումը շարունակելու համար։ Որոշ ժամանակ անց Նելսոն Մանտելան տեղաւորուեցաւ իրաւաբանական միութենէն ներս՝ որպէս ստաժոր-գործավար՝ ի շնորհիւ իր ընկերոջ եւ դաստիարակի՝ Ուոլթեր Սիսուլուի, որու հետ հանդիպած էր Եոհանեսպուրկում<ref>{{Cite web|url=http://web.archive.org/web/20110104172226/http://www.nelsonmandela.org/index.php/memory/views/biography/|title=Nelson Mandela Foundation – Memory - Biography|date=2011-01-04|accessdate=2018-07-18}}</ref
Համալսարանէն հեռանալէն ետք Մանտելան իր խնամակալին յայտնեց իր առաջիկայ կայանալիք ամուսնութեան մասին։ Դժգոհ ըլլալով իրադարձութիւններւկ շրջադարձներէն՝ 1941-ին Մանտելան, իր զարմիկի հետ միասին, որոշեց փախչիլ Եոհանեսպուրկ<ref>[[Նելսոն Մանդելա#mandela1996|Mandela 1996]], pp. 10, 20.</ref>, որտեղ ան աշխատանքի անցած էր տեղական ոսկու արդիւնահանման հանքերէն մէկում<ref name="web.archive.org">{{Cite web|url=http://web.archive.org/web/20110104172226/http://www.nelsonmandela.org/index.php/memory/views/biography/|title=Nelson Mandela Foundation – Memory - Biography|date=2011-01-04|accessdate=2018-07-18}}</ref>։ Սակայն, երբ անոր պետը տեղեկանալով Նելսոնի՝ խնամակալէն փախչելու մասին, ազատեց անոր աշխատանքէն։ Եոհանեսպուրկի արուարձաններուն տեղաւորուեէ յետոյ Մանտելան, այնուամէնայնիւ, կապ հաստատեց իր խնամակալի հետ եւ յայտնեց, որ կը զղջայ իր արարքի համար։ Յետագային անոր յաջողուեցաւ ստանալ ոչ միայն խնամակալի համաձայնութիւնը, այլեւ դրամական օգնութիւն՝ ուսումը շարունակելու համար։ Որոշ ժամանակ անց Նելսոն Մանտելան տեղաւորուեցաւ իրաւաբանական միութենէն ներս՝ որպէս ստաժոր-գործավար՝ ի շնորհիւ իր ընկերոջ եւ դաստիարակի՝ Ուոլթեր Սիսուլուի, որու հետ հանդիպած էր Եոհանեսպուրկում<ref name="web.archive.org"/>։


Աշխատանքի ընթացքին Մանտելային, հեռակայ կարգով, 1942-ին յաջողեց ստանալ հասարակագիտական գիտութիւններու վկայեալի աստիճան ՀԱՀ համալսարանէն, ապա 1943-ին ան սկսաւ ուսումնասիրել օրէնքը [[Վատուատէրսրանտ]]ի համալսարանէն ներս։ Այնտեղ ան ծանօթացաւ յետագային ռասայական խտրականութեան դէմ պայքարող այնպիսի զինեալներու հետ, ինչպէս՝ Ճոյ Սլովօն ու Հարրի Շուարցը (յետագային Մանտելայի կառավարութեան տարիներուն, Ճոն դարձաւ Բնակարանային շինարարութեան նախարար, իսկ Հարրին՝ ԱՄՆ-իի ՀԱՀ դեսպան)<ref>{{Cite web|url=http://www.webcitation.org/63SpDcfCv|title=WebCite query result|website=www.webcitation.org|language=en|accessdate=2018-07-18}}</ref>։
Աշխատանքի ընթացքին Մանտելային, հեռակայ կարգով, 1942-ին յաջողեց ստանալ հասարակագիտական գիտութիւններու վկայեալի աստիճան ՀԱՀ համալսարանէն, ապա 1943-ին ան սկսաւ ուսումնասիրել օրէնքը [[Վատուատէրսրանտ]]ի համալսարանէն ներս։ Այնտեղ ան ծանօթացաւ յետագային ռասայական խտրականութեան դէմ պայքարող այնպիսի զինեալներու հետ, ինչպէս՝ Ճոյ Սլովօն ու Հարրի Շուարցը (յետագային Մանտելայի կառավարութեան տարիներուն, Ճոն դարձաւ Բնակարանային շինարարութեան նախարար, իսկ Հարրին՝ ԱՄՆ-իի ՀԱՀ դեսպան)<ref>{{Cite web|url=http://www.webcitation.org/63SpDcfCv|title=WebCite query result|website=www.webcitation.org|language=en|accessdate=2018-07-18}}</ref>։

16:21, 21 Յուլիս 2018-ի տարբերակ

Կաղապար:ԱՀ

Կաղապար:Տեղեկաքարտ Անձ (արեւմտահայերէն) Նելսոն Մանդելա (18 Յուլիս 1918[1][2][3][4][5], Մվեզօ, King Sabata Dalindyebo Local Municipality, OR Tambo District Municipality, Eastern Cape, Հարաւ Ափրիկեան Հանրապետութիւն[6][7][8] - 5 Դեկտեմբեր 2013[9][10], Հոութոն Ըսթէյտ, City of Johannesburg Metropolitan Municipality, Գաուտենկ, Հարաւ Ափրիկեան Հանրապետութիւն), Հարաւ Ափրիկեան Հանրապետութեան առաջին սեւամորթ նախագահը, մարդու իրավունքներու համար պայքարի ամենայայտնի աշխուժակ մէկը, Նոբելեան մրցանակի դափնեկիր (1993)։

2004-էն սկսած Երիտասարդութեան Տելֆիեան դեսպան (անգլ.՝ Delphic Ambassador for Youth) եւ միջազգային Տելֆիեան խորհուրդի յարգարժան անդամ։[11][12] Յուլիս 2014-ին Նելսոն Մանտելայի հայրենիքին մէջ, ինչպես նաեւ Իստ-Լոնտոնի[13] տեղի ունեցաւ յատուկ Տելֆիեան գագաթնաժողով, որ նուիրուած էր Հարաւ Ափրիկեան Հանրապետութեան մէջ ժողովրդավարութեան ընդունման եւ Միջազգային Տելֆիեան խորհուրդի 20-ամեակին։[14]

Հարաւ Ափրիկեան Հանրապետութեան մէջ Նելսոն Մանտելան յայտնի էր նաեւ Մատիբա[15] անունով (կոսա ժողովուրդի տոհմական անուններէն մեկն էր)[16]։ Հանրապետութեան ամենատարեց եւ երկարակեաց նախագահն էր․ ապրած է 95 տարի (նախագահութեան սկիզբը՝ 76 տարեկան էր, իսկ աւարտ՝ 81)։

Վաղ տարիներ եւ երիտասարդութիւն

Նելսոն Մանտելան ծնած է 18 Յուլիս 1918-ին Ումտատա քաղաքէն ոչ հեռու գտնուող Կումուեզօ գիւղը[17]։ Անոր ընտանիքը կը պատկանի տեմբու տոհմի կրտսեր ճիւղին (Քհոսա ենթաէթնիկ խումբ, թարգմանաբար կը նշանակէ «անախորժութիւն»), որ այդ ժամանակին կը կառավարէր ՀԱՀ-ի Արեւելեան Քեյփ նահանգի Թրանսքէյ շրջանը[24]։ Մայրը արմատներով Քհոսա խումբին կը պատկանի[18]։ Մանտելայի մեծ հայրը (հօր կողմէ)՝ Նկուպենկցուկան, Տեմպուի առաջնորդն էր[19]։ Անոր տղաներէն մէկը՝ Մանտելան, Նելսոն Մանտելայի մեծ հայրն էր, որմէ կը յառաջանայ անոր ազգանունը։

Մանտելայի հայրը՝ Կադլա Յենրի Մփականիսուան, Կումուեզօ գիւղի առաջնորդն էր[20]։ Ան նշանակուած էր այդ պաշտօնին 1915-ին, այդկէ ետք, երբ նախորդ առաջնորդը, կառավարող ոչ սեւամորթ դատաւորի կողմէ, մեղադրուեցաւ կաշառակերութեան մէջ եւ հեռացուեցաւ պաշտօնէն, սակայն Մանտելային տեղեկացուցին, որ նախորդին հեռացուցած են իշխանութեան անհիմն պահանջներուն չենթարկուելու համար։ Այդուհանդերձ գաղութային իշխանութիւններու հետ յարաբերութիւններու վատթարացումէն ետք Մանտելային ազատեցին իր պաշտօնէն, եւ ան ստիպուած եղաւ ընտանիքի հետ միասին տեղափոխուիլ Քունու՝ մնալով Տեմպուի գաղտնի խորհուրդի կազմի անդամ[21]։

Մանտելայի հայրը ունէր չորս կին, ովքեր իրեն պարգեւած էին տասներեք զաւակ (4 տղայ, 9 աղջիկ) եւ Մանտելան Գատլայի երրորդ կնոջ՝ Մոնկապի Նոսեկէնիի զաւակն էր, եւ անոր կ՛անուանէին Ռոլիհլահլա[22][23] (խոշերէնէն թարգմանաբար կը նշանակէ «ծառի ճիւղ պոկող» կամ խօսակցական՝ «ծառ մագլցող»)[24]։ Ռոլիհլահլա Մանտելան առաջինն էր ընտանիքի մէջ, որ դպրոց գնաց։ Այնտեղ ալ ուսուցչուհին տուաւ անոր անգլիական անուն՝ «Նելսոն»։ Մանտելան յիշում էր.

Դպրոցի առաջին օրը ուսուցչուհի Տիկին Մտինկանէն բոլոր աշակերտներուն տուաւ անգլիական անուններ։ Այդ ժամանակ այդ աւանդոյթ էր ափրիկեցիներու շրջանին մէջ, եւ, անկասկած, կրթութեան մէջ առկայ էր բրիտանական ձեռագիրը։


Մանտելան ինը տարեկան էր, երբ մահացաւ հայրը, եւ անոր խնամակալ դարձաւ Ճոնգինտաբան։ Երիտասարդ հասակին Նելսոնը կը յաճախէր խնամակալի տունէն ոչ հեռու գտնուող մեթոտաբանութեան հիմնական դպրոց։ Տասնուեց տարեկան հասակին, ըստ Տեմպուի աւանդոյթներու, անյաղթահարեց «յարութեան» արարողակարգը։ Աւելի ուշ ան ուսում ստացաւ Կլարկպերի գիշերօթիկ հաստատութենէն ներս, որտեղ, երեք տարուայ փոխարէն, ան երկու տարիէն ստացաւ միջնակարգ կրթութեան հաւաստագիր (անգլ.՝ Junior Certificate)[25]։ 1937-ին Նելսոնը, որպէս Գաղտնի ժողվում իր հօր՝ Կատլայի ժառանգորդ, տեղափոխուեցաւ Պորտ Պոֆորտ, որտեղ ալ ընդունուեցաւ այն մեթոտիստական ճեմարաններէն մէկը, որ նախկին աւարտած էին Տեմպու գերդաստանի իշխող անդամներու մեծամասնութիւնը[26]։ Տասնինը տարեկանին ազատ ժամանակ կը մարզուէր մարզանքով։

1939-ին ընդունուեցաւ Ֆորտ Հերի համալսարանի (այն ժամանակներու միակ համալսարանը, ուր կրնային յաճախել սեւամորթ, հնդկացիական ու խառը ծագում ունեցող բնակիչները) հասարակագէտ գիտութիւններու վկայեալ։ Համալսարանին մէջ Մանտելան ծանօթացաւ Օլիւեր Տամպոյի հետ, որ դարձաւ անոր յետագայ կեանքի ընկերն ու գործակիցը։ Բացի անորմէ Նելսոնը բարեկամական յարաբերութիւններ հաստատեց իր զարմիկ Կայզեր Մատանզիմայի հետ, ով Ճոնգինտապիի որդին եւ ժառանգորդն էր։

Սակայն Մատանզիման, իշխանութեան գալէ ետք, աջակցեցաւ Բանտուստանի քաղաքականութեան, որ անոր եւ Մանտելայի միջեւ լուրջ տարաձայնութիւններ առաջացուց։ Առաջին ուսումնական տարուան աւարտին Մանտելան մասնակցեցաւ Գործադիր խորհուրդի ուսանողներու կազմակերպած պայքարին՝ ընդդէմ համալսարանի ղեկավարութեան վարած քաղաքականութեան[27]։ Չնայած ղեկավարութեան ներկայացուցած վերջնագրին՝ զբաղեցնել Խորհուրդի ուսանողական ներկայացուցչի դիրքը, Նելսոնը յայտնեց իր անհամաձայնութիւնը ընտրութիւններու արդիւնքի մասին եւ որոշեց հեռանալ Ֆորտ Հերէն[28]։

Համալսարանէն հեռանալէն ետք Մանտելան իր խնամակալին յայտնեց իր առաջիկայ կայանալիք ամուսնութեան մասին։ Դժգոհ ըլլալով իրադարձութիւններւկ շրջադարձներէն՝ 1941-ին Մանտելան, իր զարմիկի հետ միասին, որոշեց փախչիլ Եոհանեսպուրկ[29], որտեղ ան աշխատանքի անցած էր տեղական ոսկու արդիւնահանման հանքերէն մէկում[30]։ Սակայն, երբ անոր պետը տեղեկանալով Նելսոնի՝ խնամակալէն փախչելու մասին, ազատեց անոր աշխատանքէն։ Եոհանեսպուրկի արուարձաններուն տեղաւորուեէ յետոյ Մանտելան, այնուամէնայնիւ, կապ հաստատեց իր խնամակալի հետ եւ յայտնեց, որ կը զղջայ իր արարքի համար։ Յետագային անոր յաջողուեցաւ ստանալ ոչ միայն խնամակալի համաձայնութիւնը, այլեւ դրամական օգնութիւն՝ ուսումը շարունակելու համար։ Որոշ ժամանակ անց Նելսոն Մանտելան տեղաւորուեցաւ իրաւաբանական միութենէն ներս՝ որպէս ստաժոր-գործավար՝ ի շնորհիւ իր ընկերոջ եւ դաստիարակի՝ Ուոլթեր Սիսուլուի, որու հետ հանդիպած էր Եոհանեսպուրկում[30]։

Աշխատանքի ընթացքին Մանտելային, հեռակայ կարգով, 1942-ին յաջողեց ստանալ հասարակագիտական գիտութիւններու վկայեալի աստիճան ՀԱՀ համալսարանէն, ապա 1943-ին ան սկսաւ ուսումնասիրել օրէնքը Վատուատէրսրանտի համալսարանէն ներս։ Այնտեղ ան ծանօթացաւ յետագային ռասայական խտրականութեան դէմ պայքարող այնպիսի զինեալներու հետ, ինչպէս՝ Ճոյ Սլովօն ու Հարրի Շուարցը (յետագային Մանտելայի կառավարութեան տարիներուն, Ճոն դարձաւ Բնակարանային շինարարութեան նախարար, իսկ Հարրին՝ ԱՄՆ-իի ՀԱՀ դեսպան)[31]։

Հարաւային Ափրիկէի նախագահութիւնը `1994-1999

Նորընտիր Ազգային Ժողովի առաջին ակտը պաշտօնապէս ընտրեց Մանտելային որպէս Հարաւային Ափրիկէի առաջին սեւմորթ գործադիր տնօրէն: Անոր երդմնակալութիւնը տեղի ունեցած է Պրետորիայի մէջ, 10 Մայիս 1994-ին: Միջոցառման ներկայ էին չորս հազար հիւրեր, ներառեալ աշխարհագրական եւ գաղափարախօսական ծագման լայն շրջանակի համաշխարհային առաջնորդներ[32]:

76 տարեկանին ան տարբեր հիւանդութիւններ կը կրէր, եւ թէեւ կը շարունակէր աշխուժօրէն աշխատել, սակայն կը զգացուէր, որ ան մէկուսացած եւ միայնակ է [33]: Ան յաճախակի կը հիւրընկալէր յայտնի մարդկանց, ինչպիսին էին Մայքլ Ճեքսոնը, Ուոպի Կոլտպերկը եւ Spice Girls- ը եւ կ՛ընկերակին ծայրահեղ հարուստ գործարարներուն, ինչպէս Անգլիացի Հարրի Օփենյայմերին, ինչպէս նաեւ թագուհի Եղիսաբէթ Երկրորդը: Չնայած իր հարուստ շրջապատին, Մանտելան ապրած է շատ պարզ, նուիրաբերելով իր R 552,000 տարեկան եկամտի երրորդ մասը Նելսոն Մանտելայի մանկական հիմնադրամին, որ հիմնադրուած է 1995-ին:

Դեկտեմբեր 1994-ին Մանտելան հրապարակեց «Long Walk to Freedom»-ը, ինքնագրաքննութիւնը, որ հիմնուած էր բանտին մէջ գրուած ձեռագիրի մը վրայ, որ ամփոփեց ամերիկացի լրագրող Ռիչարտ Ստենկելի հետ հարցազրոյցներու միջոցով: 1994-ի վերջը ան մասնակցած է Bloemfontein-ի ՀԱԿ-ի 49-րդ համաժողովին, որուն ընտրուած է աւելի ռազմատենչ ազգային գործիչ, այդ ժամանակ`Վիննի Մանտելան, Նելսոնը կը նախաձեռնէր ամուսնալուծութեան վարոյթ Օգոստոս 1995-ի : 1995-էն ան կը շփուի Մոզմպիկեան քաղաքական աշխուժակ Կրաչա Մաքհելի հետ, որ 27 տարի իրմէ տարիքով փոքր էր եւ նախկին նախագահ Սամորա Մահարլի այրին էր: Անոնք նախ հանդիպած էին Յուլիս 1990-ին, երբ ան դեռ կը սգար, բայց անոնց բարեկամութիւնը դարձաւ գործընկերութիւն, եւ Մաքհելը անոր կ՛ուղեկցէր բազմաթիւ արտասահմանեան այցելութիւններու ժամանակ: Ան հրաժարուեցաւ Մանտելայի առաջին ամուսնութեան առաջարկէն `ցանկանալով պահպանել որոշակի անկախութիւն եւ ժամանակ տրամադրել Մոզամպիկի եւ Եոհանեսպուրկի բաժանման միջեւ[34]:

Ծանօթագրութիւններ

  1. Mandela N. Long Walk to Freedom: The Autobiography of Nelson Mandela — 1 — Little, Brown and Company, 1995. — P. 3. — ISBN 978-0-316-54818-2
  2. Smith D. R. Nelson Mandela, South Africa's first black president, dies aged 95 — The Guardian, 2013.
  3. data.bnf.fr: տվեալների բաց շտեմարան — 2011
  4. http://global.britannica.com/biography/Nelson-Mandela
  5. SNAC
  6. Ex-wife challenges Nelson Mandela's will, demands homestead — Los Angeles Times,
  7. Andrew Harding։ «BBC - Andrew Harding on Africa: Mourning Mandela joins World Cup 'in spirit'» (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  8. «Nelson Mandela exhibition opens»։ BBC News (en-GB)։ 2013-11-18։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  9. «Nelson Mandela - Bio, Facts, Family | Famous Birthdays»։ Famous Birthdays։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  10. «Nelson Mandela (1918-2013) - Author - Resources from the BnF»։ data.bnf.fr (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  11. «Delphic Ambassadors and Delphic Honourable Members»։ // delphic-games.com։ Վերցուած է 2014 թ․ հոկտեմբերի 5
  12. «Дельфийские послы»։ // delphic.de։ Վերցուած է 2014 թ․ հոկտեմբերի 5
  13. «Фоторепортаж, июль 2014»։ // delphic-media.com։ Վերցուած է 2014 թ․ օգօստոսի 14–ին
  14. «20th celebration of the Delphics “Arts and Culture Championships”»։ // uhuruprinters.co.za։ July 2014։
  15. «Nelson Mandela»։ The MY HERO Project։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  16. https://www.nelsonmandela.org/index.php/memory/views/names/
  17. «allAfrica.com: South Africa: Celebrating Mandela At 90 (Page 1 of 1)»։ 2008-08-20։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  18. «Carte Blanche > M-Net»։ 2011-07-23։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  19. «Higher Than Hope | Books | EW.com»։ 2009-12-22։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  20. Guiloineau Jean (2002)։ Nelson Mandela: The Early Life of Rolihlahla Mandiba (անգլերեն)։ North Atlantic Books։ ISBN 9781556434174 
  21. Aikman (2003), pp 70-71
  22. http://www.nextreads.com/display2.aspx?recid=126238&FC=1
  23. «Nelson Mandela - Biography»։ www.mandela.gov.za։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  24. Mandela 1996, p.7
  25. «BBC NEWS | Special Reports | Timeline: The Nelson Mandela story»։ 2010-02-11։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  26. «WebCite query result»։ www.webcitation.org (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  27. Mandela 1996, pp. 18-19.
  28. «WebCite query result»։ www.webcitation.org (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  29. Mandela 1996, pp. 10, 20.
  30. 30,0 30,1 «Nelson Mandela Foundation – Memory - Biography»։ 2011-01-04։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  31. «WebCite query result»։ www.webcitation.org (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2018-07-18 
  32. Meredith Martin (2010)։ Mandela: A Biography։ New York: PublicAffairs։ էջ 514։ ISBN 978-1-58648-832-1
  33. Sampson Anthony (2011)։ Mandela: The Authorised Biography։ London: HarperCollins։ ISBN 978-0-00-743797-9
  34. odge Tom (2006)։ Mandela: A Critical Life։ Oxford: Oxford University Press։ ISBN 978-0-19-921935-3

Արտաքին յղումներ