«ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Դաշնութիւն Յարաբերութիւններ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{ԱՀ}}
{{ԱՀ}}
[[Պատկեր:Location NATO Russia.svg|մինի|աջից|ՆԱԹՕ-Ռուսաստանի Դաշնութիւն յարաբերութիւններ]]
{{Կը խմբագրեմ|Կասիա}}

ՆԱՏՕ-Ռուսաստանի Դաշնութիւն յարաբերութիւններ, Հիւսիսատլանտեան ռազմական դաղինքի եւ Ռուսաստանի Դաշնութեան միջեւ յարաբերութիւնները սկզնաւորած է 1991 թուականին Հիւսիսատլանտեան Համագործակցութեան Խորհրդի շրջանակներուն<ref name=natorelations>{{cite web |url=http://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_50090.htm |title=NATO’s Relations With Russia
'''ՆԱԹՕ-Ռուսաստանի Դաշնութիւն Յարաբերութիւններ''', Հիւսիսատլանտեան ռազմական դաղինքի եւ [[Ռուսաստան]]ի Դաշնութեան միջեւ յարաբերութիւնները սկզնաւորած է 1991 թուականին Հիւսիսատլանտեան Համագործակցութեան Խորհրդի շրջանակներուն<ref name=natorelations>{{cite web |url=http://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_50090.htm |title=NATO’s Relations With Russia
|date=6 April 2017 |publisher=''NATO Public Diplomacy Division, Belgium'' |accessdate=26 May 2017}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.nato.int/nato_static/assets/pdf/pdf_publications/20120214_strategic-concept-2010-eng.pdf
|date=6 April 2017 |publisher=''NATO Public Diplomacy Division, Belgium'' |accessdate=26 May 2017}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.nato.int/nato_static/assets/pdf/pdf_publications/20120214_strategic-concept-2010-eng.pdf
|title=NATO Strategic Concept for the Defence and Security of the Members of the North Atlantic Treaty Organization
|title=NATO Strategic Concept for the Defence and Security of the Members of the North Atlantic Treaty Organization
|date=20 November 2010 |publisher=''NATO Public Diplomacy Division, Belgium'' |accessdate=26 May 2017}}</ref>: 1994 թուականին Ռուսաստանը միացաւ Համագործակցութիւն յանուն խաղաղութեան (անգլ. Partnership for Peace) ծրագրին եւ այդ պահէն սկսած ՆԱՏՕ-ն եւ Ռուսաստանը ստորագրած են համագործակցութեան վերաբերեալ շարք մը կարեւոր փաստաթղթեր<ref name='PfP Signatures'>{{cite web |url=http://www.nato.int/pfp/sig-date.htm |title=NATO PfP Signatures by Date |publisher=''NATO Public Diplomacy Division, Belgium'' |date=10 January 2012 |accessdate=22 April 2016}}</ref> : Ռուսաստան ՆԱՏՕ խորհուրդե ստեղծուած է 2002 թուականին անվտանգութեան եւ համատեղ ծրագրերու հարցերով զբաղուելու համար: Համագործակցութիւնը Ռուսաստանի եւ ՆԱՏՕ-ի միջեւ այժմ կը զարգանայ քանի մը գլխաւոր ուղղութիւններով. պայքար ահաբեկչութեան դէմ, ռազմական համագործակցութիւն, համատեղ գործողութիւններ եւ համագործակցութիւն Աֆղանիստան, արդիւնաբերական համագործակցութիւն եւ զենքերու չտարածման դէմ ծարագրեր<ref>{{cite web |url=http://www.militarytimes.com/articles/nato-the-worlds-biggest-military-alliance-explained |title=NATO: The World's Largest Military Alliance Explained |date=25 May 2017 |website=www.MilitaryTimes.com |publisher=''The Associated Press, US''
|date=20 November 2010 |publisher=''NATO Public Diplomacy Division, Belgium'' |accessdate=26 May 2017}}</ref>: 1994 թուականին Ռուսաստանը միացաւ Համագործակցութիւն յանուն խաղաղութեան (անգլ. Partnership for Peace) ծրագրին եւ այդ պահէն սկսած ՆԱԹՕ-ն եւ Ռուսաստանը ստորագրած են համագործակցութեան վերաբերեալ շարք մը կարեւոր փաստաթղթեր<ref name='PfP Signatures'>{{cite web |url=http://www.nato.int/pfp/sig-date.htm |title=NATO PfP Signatures by Date |publisher=''NATO Public Diplomacy Division, Belgium'' |date=10 January 2012 |accessdate=22 April 2016}}</ref> : Ռուսաստան ՆԱԹՕ խորհուրդը ստեղծուած է [[2002]] թուականին անվտանգութեան եւ համատեղ ծրագրերու հարցերով զբաղուելու համար: Համագործակցութիւնը Ռուսաստանի եւ ՆԱԹՕ-ի միջեւ այժմ կը զարգանայ քանի մը գլխաւոր ուղղութիւններով. պայքար ահաբեկչութեան դէմ, ռազմական համագործակցութիւն, համատեղ գործողութիւններ եւ համագործակցութիւն [[Աֆղանիստան]], արդիւնաբերական համագործակցութիւն եւ զենքերու չտարածման դէմ ծարագրեր<ref>{{cite web |url=http://www.militarytimes.com/articles/nato-the-worlds-biggest-military-alliance-explained |title=NATO: The World's Largest Military Alliance Explained |date=25 May 2017 |website=www.MilitaryTimes.com |publisher=''The Associated Press, US''
|first1=Lorne |last1=Cook |accessdate=26 May 2017}}</ref>: 2014 թուականին Ապրիլ 1-ին ՆԱՏՕ-ն միակողմանիորէն որոշեց դադարեցնել համագործակցութիւնե Ռուսաստանի Դաշնութեան հետ՝ ի պատասխան Ուկրանիական ճգնաժամուն Ռուսաստանի դերակատարութեան<ref name="end coop">{{cite web | title = Ukraine Crisis: NATO Suspends Russia Co-operation |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-26838894 |publisher=''BBC News, UK'' |date= 2 April 2014 |accessdate = 2 April 2014}}</ref>:: 2017 թուականին Փետրուարի 18-ի Ռուսաստանի Դաշնութեան արտաքին գործերու նախարար Սերգեյ Լաւրովը ըսաւ, որ ՌԴ-ն կողմանկից է ՆԱՏՕ-ի հետ ռազմական համագործացկութեան վերսկսմանը<ref>{{cite web |url=https://www.rt.com/news/377794-lavrov-russia-munich-speech/
|first1=Lorne |last1=Cook |accessdate=26 May 2017}}</ref>: [[2014]] թուականին [[Ապրիլ 1]]-ին ՆԱԹՕ-ն միակողմանիորէն որոշեց դադարեցնել համագործակցութիւնը Ռուսաստանի Դաշնութեան հետ՝ ի պատասխան [[Ուքրանիա|Ուքրանիական]] ճգնաժամուն Ռուսաստանի դերակատարութեան<ref name="end coop">{{cite web | title = Ukraine Crisis: NATO Suspends Russia Co-operation |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-26838894 |publisher=''BBC News, UK'' |date= 2 April 2014 |accessdate = 2 April 2014}}</ref>: [[2017]] թուականին [[Փետրուարի 18]]-ի Ռուսաստանի Դաշնութեան արտաքին գործերու նախարար Սերգեյ Լաւրովը ըսաւ, որ ՌԴ-ն կողմանկից է ՆԱԹՕ-ի հետ ռազմական համագործացկութեան վերսկսմանը<ref>{{cite web |url=https://www.rt.com/news/377794-lavrov-russia-munich-speech/
|title=Russian Foreign Minister Lavrov: NATO Expansion Led to Tension in Europe Unprecedented in Last 30 Years |date=18 February 2017 |publisher=''Russia Today'' |accessdate=26 May 2017}}</ref>: 2017 թուականի մարտի վերջերուն խորհուրդե ՆԱՏՕ-ի անդամ պետութիւններու արտագործնախարարներու ժողովի հրաւիրեց Պրիւսելում<ref>Barnes, Julian E., [https://www.wsj.com/articles/russian-nato-diplomats-discuss-military-deployments-in-baltic-sea-region-1490893510 "Russian, NATO Diplomats Discuss Military Deployments in Baltic Sea Region"] {{subscription required}}, ''The Wall Street Journal, US'', 30 March 2017. Retrieved 2017-03-30.</ref>:
|title=Russian Foreign Minister Lavrov: NATO Expansion Led to Tension in Europe Unprecedented in Last 30 Years |date=18 February 2017 |publisher=''Russia Today'' |accessdate=26 May 2017}}</ref>: 2017 թուականի մարտի վերջերուն խորհուրդե ՆԱՏՕ-ի անդամ պետութիւններու արտագործնախարարներու ժողովի հրաւիրեց Պրիւսելում<ref>Barnes, Julian E., [https://www.wsj.com/articles/russian-nato-diplomats-discuss-military-deployments-in-baltic-sea-region-1490893510 "Russian, NATO Diplomats Discuss Military Deployments in Baltic Sea Region"] {{subscription required}}, ''The Wall Street Journal, US'', 30 March 2017. Retrieved 2017-03-30.</ref>:


== Հետսառըպատերազմեան համագործակցութիւն ==
== Հետսառըպատերազմեան համագործակցութիւն ==
[[Պատկեր:Russia-NATO permanent mission logo.png|մինի|աջից|ՆԱԹՕ-ում Ռուսաստանի մշտական ներկայացուցչութեան զինանշան<ref>{{cite web|url=http://www.natomission.ru/ |title=The Permanent Mission of Russia to NATO |publisher=Natomission.ru |date= |accessdate=2011-12-04}}</ref>]]
Պերլինի պատի անկումէն յետոյ ՆԱՏՕ-ն եւ ԽՍՀՄ-ը սկսան բանակսութիւններ վարել տարբեր մակարդակներով, այդ փուին՝ գենքի եւ զինամթերքի վերահսկողութեան պայմանագրերի վերաբերեալ: ՎՍՀՄ արտագործնախարա Էտուարտ Շեւարդնաձենն 1989 թուականի Դեկտեմբեր 19-ին կատարեց առաջին այցելութիւնը ՆԱՏՕ-ի կենդրոնակայան: Այցին յաջորդեցին բանակցութիւններ ՆԱՏՕ-ի եւ ԽՍՀՄ-ի ռազմական ղեկաւարութեան միջեւ<ref>[http://nato.int/cps/en/natohq/declassified_136603.htm NATO Declassified - Old adversaries become new partners]</ref>: Պաշտոնական յարաբերութիւնները եւ համագործակցութիւնը Ռուսաստանի եւ ՆԱՏՕ-ի միջեւ սկիզբ առած է 1991 թուականին Հիւսիսատլանտեան Համագործակցութեան խորհրդի շրջանակին: Յարաբերութիւնները աւելի խորացան, երբ 1994 թուականին Յունիսի 22-ին Ռուսաստանը միացաւ Համագործացկութիւն հանուն խաղաղութեան ծրագրին<ref name='Early relations'>{{cite web |url=http://www.bits.de/NRANEU/relations.htm |title=The NATO-Russia Archive - Formal NATO-Russia Relations |publisher=''Berlin Information-Center For Translantic Security (BITS), Germany'' |accessdate=22 April 2016}}</ref>: 1997 թուականի Մայիս 27-ին՝ ՆԱՏՕ-ի Փարիզեան գագաթնաժողովի ժամանակ, ՆԱՏՕ-ն եւ Ռուսաստանը ստորագրեցին «Փոխադարձ յարաբերութիւններու, համագործացկութեան եւ անվտանգութեան հիմնարար ակտը»<ref name='Early cooperation Act'>{{cite web|url=http://www.nato.int/cps/en/natolive/official_texts_25468.htm|title=NATO - Official text: Founding Act on Mutual Relations, Cooperation and Security between NATO and the Russian Federation signed in Paris, France, 27-May.-1997|author=NATO|work=NATO|accessdate=22 April 2016}}</ref>, որ յարաբերութիւններու հետագայ զարգացման ամուր հիմք կը հանդիսանայ: Կողմերը յայտարարեցին, որ միմիանց չեն դիտարկէր որպէս հակառակորդներ, եւ հենուելով քաղաքական յարաբերութիւններու բարձրագոյն մակարդակի վրայ պատրաստ են կառուցել երկարատեւ խաղաղութւն եւ անվտանգութիւն Եվրատլանտեան տարածաշրջանը: 2009 թուականին Դեկտեմբերին ՆԱՏՕ-ն դիմեց Ռուսաստանի օգնութեան խնդրանքով՝ Աֆղանիստան գործողութիւններ իրակացնելու համար: Մասնաւորապէս անհրաժեշտ էր Ռուսաստանի թոյլատւութիւնը իր տարածքի վրայով զորքի եւ զինամթերքի փոխադրման համար, ինչպէս նաեւ կը խնդրէր ողղոաթիռներ տրամադրել: Ռուսաստան մերժեց այս խնդրանքները, բայց կը շարունակէր թոյլատրել իր տարածքով ոչ ռազմական մատակարարումները<ref>[http://rt.com/Top_News/2009-01-23/Moscow_denies_NATO_access_to_Afghanistan.html Moscow denies NATO access to Afghanistan] [[Russia Today]] Retrieved on 9 March 2010</ref>: Սառը պատերազմէն յետոյ այն երկրորդ համատեղ զորավարժութիւնն էր կողմերու միջեւ:2011 թուականի Յունիս 6-ին ՆԱՏՕ-ն եւ Ռուսաստանը իրականացրեցին իրենց առաջին զորավարժութիւնը: Ռուսաստանը իրականացրեցին իրենց առաջին զորավարժութիւնը: Սառը պատերազմէն յետոյ այն երկրորդ համատեղ զորավարժութիւնն էր կողմերու միջեւ<ref>{{cite web|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/russia/8550653/Russian-and-Nato-jets-to-hold-first-ever-joint-exercise.html|title=Russian and Nato jets to hold first ever joint exercise|date=1 June 2011|work=Telegraph.co.uk|accessdate=22 April 2016}}</ref>:: 2012 թուականին Ապրիլին Ռուսաստանի տեղի ունեցած է բողոքի ցոյցեր ՆԱՏՕ-ին ներգրավվածութեան վերաբերեալ՝ գլխաւորապէս կազմակերպուած ձախամետ ուժերի կողմէն<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2012/04/22/world/europe/russians-protest-plan-for-nato-site-in-ulyanovsk.html|work=The New York Times|first=Andrew E.|last=Kramer|title=Russians Protest Plan for NATO Site in Ulyanovsk|date=21 April 2012}}</ref>:
Պերլինի պատի անկումէն յետոյ ՆԱԹՕ-ն եւ ԽՍՀՄ-ը սկսան բանակսութիւններ վարել տարբեր մակարդակներով, այդ փուին՝ գենքի եւ զինամթերքի վերահսկողութեան պայմանագրերի վերաբերեալ: ՎՍՀՄ արտագործնախարա Էտուարտ Շեւարդնաձենն [[1989]] թուականի Դեկտեմբեր 19-ին կատարեց առաջին այցելութիւնը ՆԱԹՕ-ի կենդրոնակայան: Այցին յաջորդեցին բանակցութիւններ ՆԱԹՕ-ի եւ ԽՍՀՄ-ի ռազմական ղեկաւարութեան միջեւ<ref>[http://nato.int/cps/en/natohq/declassified_136603.htm NATO Declassified - Old adversaries become new partners]</ref>: Պաշտոնական յարաբերութիւնները եւ համագործակցութիւնը Ռուսաստանի եւ ՆԱԹՕ-ի միջեւ սկիզբ առած է 1991 թուականին Հիւսիսատլանտեան Համագործակցութեան խորհրդի շրջանակին: Յարաբերութիւնները աւելի խորացան, երբ [[1994]] թուականին [[Յունիսի 22]]-ին Ռուսաստանը միացաւ Համագործացկութիւն հանուն խաղաղութեան ծրագրին<ref name='Early relations'>{{cite web |url=http://www.bits.de/NRANEU/relations.htm |title=The NATO-Russia Archive - Formal NATO-Russia Relations |publisher=''Berlin Information-Center For Translantic Security (BITS), Germany'' |accessdate=22 April 2016}}</ref>: [[1997]] թուականի [[Մայիս 27]]-ին՝ ՆԱԹՕ-ի Փարիզեան գագաթնաժողովի ժամանակ, ՆԱԹՕ-ն եւ Ռուսաստանը ստորագրեցին «Փոխադարձ յարաբերութիւններու, համագործացկութեան եւ անվտանգութեան հիմնարար ակտը»<ref name='Early cooperation Act'>{{cite web|url=http://www.nato.int/cps/en/natolive/official_texts_25468.htm|title=NATO - Official text: Founding Act on Mutual Relations, Cooperation and Security between NATO and the Russian Federation signed in Paris, France, 27-May.-1997|author=NATO|work=NATO|accessdate=22 April 2016}}</ref>, որ յարաբերութիւններու հետագայ զարգացման ամուր հիմք կը հանդիսանայ: Կողմերը յայտարարեցին, որ միմիանց չեն դիտարկէր որպէս հակառակորդներ, եւ հենուելով քաղաքական յարաբերութիւններու բարձրագոյն մակարդակի վրայ պատրաստ են կառուցել երկարատեւ խաղաղութիւն եւ անվտանգութիւն Եվրատլանտեան տարածաշրջանը: [[2009]] թուականին Դեկտեմբերին ՆԱԹՕ-ն դիմեց Ռուսաստանի օգնութեան խնդրանքով՝ Աֆղանիստան գործողութիւններ իրակացնելու համար: Մասնաւորապէս անհրաժեշտ էր Ռուսաստանի թոյլատւութիւնը իր տարածքի վրայով զորքի եւ զինամթերքի փոխադրման համար, ինչպէս նաեւ կը խնդրէր ողղաթիռներ տրամադրել<ref>[https://www.reuters.com/article/idUSTRE5BF38D20091216 NATO chief asks for Russian help in Afghanistan] [[Reuters]] Retrieved on 9 March 2010</ref>: Ռուսաստան մերժեց այս խնդրանքները, բայց կը շարունակէր թոյլատրել իր տարածքով ոչ ռազմական մատակարարումները<ref>[http://rt.com/Top_News/2009-01-23/Moscow_denies_NATO_access_to_Afghanistan.html Moscow denies NATO access to Afghanistan] [[Russia Today]] Retrieved on 9 March 2010</ref>: Սառը պատերազմէն յետոյ այն երկրորդ համատեղ զորավարժութիւնն էր կողմերու միջեւ:2011 թուականի Յունիս 6-ին ՆԱՏՕ-ն եւ Ռուսաստանը իրականացրեցին իրենց առաջին զորավարժութիւնը: Ռուսաստանը իրականացրեցին իրենց առաջին զորավարժութիւնը: Սառը պատերազմէն յետոյ այն երկրորդ համատեղ զորավարժութիւնն էր կողմերու միջեւ<ref>{{cite web|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/russia/8550653/Russian-and-Nato-jets-to-hold-first-ever-joint-exercise.html|title=Russian and Nato jets to hold first ever joint exercise|date=1 June 2011|work=Telegraph.co.uk|accessdate=22 April 2016}}</ref>:: 2012 թուականին Ապրիլին Ռուսաստանի տեղի ունեցած է բողոքի ցոյցեր ՆԱՏՕ-ին ներգրավվածութեան վերաբերեալ՝ գլխաւորապէս կազմակերպուած ձախամետ ուժերի կողմէն<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2012/04/22/world/europe/russians-protest-plan-for-nato-site-in-ulyanovsk.html|work=The New York Times|first=Andrew E.|last=Kramer|title=Russians Protest Plan for NATO Site in Ulyanovsk|date=21 April 2012}}</ref>:


== Համագործակցութեան դադարե եւ ռազմական ==
=== 2014 թուական ===
[[Պատկեր:Map of the Crimea.png|մինի|աջից|Խրիմի թերակղզի]]
[[2014]] թուականին [[Մարտ]]ի սկիզբին ՆԱԹՕ -ի եւ [[Ռուսաստան]]ի միջեւ լարուածութիւնը աճեց [[Ուքրանիա(արեւմտահայերէն)|Ուքրանիական]] ճշնաժամի եւ ռուսական զորքերու Ղրիմ մտնելէն յետոյ. ՆԱԹՕ-ն կոչ առաւ Ռուսաստանի դադրեցնել գործողութիւններ եւ յայտարարեց, որ որ կ'աջակցի Ուքրանիական տարածքային ամբողջակցութեան եւ ինքնիշխանութեան պահպանմանը<ref>{{cite web|url=http://www.euronews.com/2014/03/02/nato-warns-russia-to-cease-and-desist-in-ukraine/|title=NATO warns Russia to cease and desist in Ukraine|work=Euronews.com|accessdate=2 March 2014}}</ref>:: 2014 թուականի Ապրիլ 1-ին արտագործնախարարներու խորհուրդը յայտարարեց, որ կը դադարի քաղաքացիական եւ ռազմական համագործակցութիւնը Ռւսաստանի հետ<ref name="end coop"/><ref name="1aprilstatement">{{cite web|url=http://www.nato.int/cps/en/natolive/news_108501.htm|title=Statement by NATO foreign ministers, 1 April 2014}}</ref>: Նոյն թուականին գարնանը Ռուսաստանի պաշտպանութեան նախարարութիւնը հաղորդեց, որ կը պլանուէր լրացուցիչ զորքեր ուղարկել Ղրիմ՝ համալրելու [[Սեւ Ծով|Սեւ Ծովի]] նավատորմի ուժերը<ref>[http://rt.com/news/157064-black-sea-fleet-deployment/ New subs, warships, SAMs, troops to be deployed in Crimea] RT, May 06, 2014.</ref><ref name="riabeefup">{{cite news |author= |title= Россия усилит Черноморский флот новыми кораблями|url=http://ria.ru/defense_safety/20140506/1006684494.html |newspaper=[[RIA Novosti]] |location=Russia |publisher= |date=2014-05-06 |accessdate=2015-12-03}}</ref>: Նման քայլը ՆԱԹՕ-ի համար ահազանգ էր. [[Նոյեմբեր (արեւմտահայերէն)|Նոյեմբերին]] ՆԱԹՕ-ի ռազմական գերագոյն հրամանատար ամերիկեան գեներալ Ֆիլիպ Պրեդլովը յայտարարեց, որ դաշինքը խստորէն կը հետեւի ռուսական բանակի գործողութիւններուն, քանի որ կար զանգածային ոչնչացման, մասնաւորապէս միջուկային, զենք օգտագործելու վտանգ<ref>{{cite web|url=http://www.hurriyetdailynews.com/nato-very-concerned-by-russian-military-build-up-in-crimea.aspx?pageID=238&nID=74852&NewsCatID=359|title=NATO 'very concerned' by Russian military build-up in Crimea - INTERNATIONAL|publisher=|accessdate=22 April 2016}}</ref>: Դեկտեմբերին ՈԴ ԱԳՆ [[Սերգեյ Լաւրով]] յայտարարեց, որ այն օրինաչափ գործողութիւն էր, քանի որ Ղրիմը դարձած է պետութեան մաս մը եւ ունի նման զենքեր «Միջուկային զենքի չտարածման պայմանագրին» համապատասխան<ref>{{cite web|url=http://en.interfax.com.ua/news/general/239978.html|title=Crimea|work=Interfax-Ukraine|accessdate=22 April 2016}}</ref>:

Սեպտեմբեր ամսուն Ուելսըն տեղի ունեցած ՆԱԹՕ-ի գագաթնաջողովի ժամանակ ՆԱԹՕ-Ուքրանիա յանձնաժողովը ընդունեց Համատեղ յայտարարութիւն, որ խստորէն կը դատապարտէր Ռուսաստանի անօրինակ գործողութիւները եւ Ղրիմի զաւթը<ref>[http://www.nato.int/cps/en/natohq/news_112695.htm Joint Statement of the NATO-Ukraine Commission], 4 September 2014.</ref>: Յուլիսի ամսուն ԱՄՆ-ը պաշտոնապէս մեղադրեց Ռուսաստանի 1987 թուականին .Միջին հեռահարութեան միջուկային ուժերի պայմանագիրը» խախտելու մէջ եւ սպառնաց համաչափ պատասխան տալ<ref>{{cite web|url=http://csis.org/publication/russian-inf-treaty-violations-assessment-and-response|title=Russian INF Treaty Violations: Assessment and Response|publisher=|accessdate=22 April 2016}}</ref> և սպառնաց համաչափ պատասխան տալ<ref name="guardcr">{{cite news |author= |title=US and Russia in danger of returning to era of nuclear rivalry |url=https://www.theguardian.com/world/2015/jan/04/us-russia-era-nuclear-rivalry |newspaper=[[The Guardian]] |location=UK |publisher= |date=2015-01-04 |accessdate=2015-01-04}}</ref>: [[2015 (արեւմտահայերէն)|2015]] թուականին [[Յունիս]]ի սկիզբները [[ԱՄՆ]]-ի Պետական դեպարտամենտը յաղորդ տարածեց, որ Ռուսաստանը չէ ողղած պայմանագրի խախտումը<ref name="inffailure">{{cite news |title=U.S. Says Russia Failed to Correct Violation of Landmark 1987 Arms Control Deal |url=https://www.nytimes.com/2015/06/06/world/europe/us-says-russia-fails-to-correct-violation-of-landmark-1987-arms-control-deal.html?_r=0 |newspaper=[[The New York Times]] |location=US |publisher= |date=2015-06-05 |accessdate=2015-06-07 |first=Michael R. |last=Gordon}}</ref>: ԱՄՆ-ի կառավարութեան 2014 թուականի Հոկտեմբերին հաղորդագրութիւնը կը պնդէր, որ Ռուսաստանը ունէր 1.643 միջուկային մարտագլխիկներ. աւելի շատ քան ԱՄՆ-ը<ref name="nuclear">{{cite news |author= |title=Russia’s deployed nuclear capacity overtakes US for first time since 2000 |url=http://rt.com/news/193604-russia-nuclear-capacity-start/ |newspaper=[[RT (TV network)|RT]] |location=Moscow |publisher= |date=2014-10-06 |accessdate=2014-12-28}}</ref><ref name="MTOvertake">{{cite news |author=Matthew Bodner |title=Russia Overtakes U.S. in Nuclear Warhead Deployment |url=http://www.themoscowtimes.com/business/article/russia-overtakes-u-s-in-nuclear-warhead-deployment-/508409.html |newspaper=[[The Moscow Times]] |location=Moscow |publisher= |date=2014-10-03 |accessdate=2014-12-28}}</ref>: 2014 թուականի վերջերուն ՐԴ նախագահ [[Վլատիմիր Բուդին]] հաստատեց նոր ազգային ռազմական հայեցակարգը, որ բնորոշեց ՆԱԹՕ-ի ռազմական ներուժի աւելացումը Ռուսաստանի սահմանին՝ որպէս գլխաւոր ռազմական սպառնալիք<ref>{{cite web|url=http://www.worldpoliticsreview.com/articles/14758/russia-s-new-military-doctrine-hypes-nato-threat|title=Russia’s New Military Doctrine Hypes NATO Threat|publisher=|accessdate=22 April 2016}}</ref><ref>[http://news.nationalpost.com/2014/12/26/putin-signs-new-military-doctrine-naming-nato-as-russias-top-military-threat/ Putin signs new military doctrine naming NATO as Russia’s top military threat] [[National Post]], December 26, 2014.</ref>:

=== 2015 թուական ===

[[2015]] թուականի [[Փետրուար|Փետրուարի]] սկիզբներուն ՆԱԹՕ-ի դիւանագենտները կը նշէին, որ [[Ռուսաստան|Ռուսաստանի]] միջուկային պոտենցիալը ՆԱԹՕ-ի դէմ օգտագործելու մտավախութիւնը երթալէն կ'աճի<ref name=threshold>{{cite news |last1= |first1= |title=Insight - Russia's nuclear strategy raises concerns in NATO |url=http://uk.reuters.com/article/2015/02/04/uk-ukraine-crisis-russia-nuclear-insight-idUKKBN0L825A20150204 |accessdate=6 February 2015 |publisher=Reuters |date=4 February 2015}}</ref>: Ի պատասխան Մեծ Պրիդանիայի պաշտպանութեան նախարարը առաջարկեց, որ [[Պրիդանիա]] թարմանցի իր միջուկային զինանոցը<ref name=fallon>{{cite news |last1= |first1= |title=Supplying weapons to Ukraine would escalate conflict: Fallon |url=http://uk.reuters.com/article/2015/02/06/us-ukraine-crisis-fallon-idUSKBN0LA1Q820150206 |accessdate=6 February 2015 |publisher=Reuters |date=6 February 2015 |first=Adrian |last=Croft}}</ref>: 2015 թուականի Յունիսին ռուսական անկախ ռազմական վերլուծաբանի հետեւեաք միտքը կը շրջանակուի ամերիկեան մամուլին. «Բոլորը պէտք է հասկնան, որ մենք կ'ապրինք ամբողջովին տարբեր աշխարհ քան երկու տարի առաջ էր: Այդ աշխարհը որ մենք կորցրեցինք, հնարաւոր էր ապահովել անվտանգութիւնը պայմանագրերի միջոցով: Այժմն մենք ականատես ենքբոլորովին այլ իրավիճակի, որտէղ սեփական անվտանգութիւնը ապահովելու հիմնական միջոցը ռազմական պոտենցիալի մեծանալն է»<ref name=cost>[[Neil MacFarquhar|MacFarquhar, Neil]], [http://mobile.nytimes.com/2015/06/17/world/europe/putin-40-new-missiles-russian-nuclear-arsenal.html "As Vladimir Putin Talks More Missiles and Might, Cost Tells Another Story"], ''New York Times'', June 16, 2015. Retrieved 2015-06-17.</ref>: ՆԱԹՕ-Ռուսաստան լարուածութիւնը աճեց 2015 թուականի [[նոյեմբեր 24]]-էն յետոյ, երբ Թուրքիայի զինուած ուժերը խոցած էին ռուսական ռազմական ինքնաթիռ, որ կ'ենթադրուի հատած էր Թուրքիայի սահմանը<ref name="natoturkey">{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2015/11/25/world/europe/turkey-syria-russia-military-plane.html?_r=0|title=NATO-Russia Tensions Rise After Turkey Downs Jet |author=|work=The New York Times|date=24 November 2015|accessdate=29 November 2015}}</ref>: Ռուս պաշտոնեաները հերքեցին ինքնաթիռի՝ սահմանը ըլլալու մասին տեղեկուլիւնը: Դէպքէն կարճ ժամանակ անց ՆԱԹՕ-ն հրաւիրեց արտահերտ նիստ այն քննարկելու համար: 2015 թուականի Դեկտեմբեր 2-ին ՆԱԹՕ-ի անդամ պետութիւնները պաշտօնապէս հրաւիրեցին [[Մոնդենեկրո|Մոնդենեկրոյի]] միանալ համագործակցուիւնը բոլոր բնագավառներուն<ref>{{cite news |url= https://www.nytimes.com/aponline/2015/12/02/world/europe/ap-eu-nato-montenegro.html?_r=0 |title=ATO Invites Montenegro to Join, as Russia Plots Response |author= |newspaper=The New York Times |date=2 December 2015 |accessdate=2 December 2015}}</ref>:

=== 2016 Թուական ===

[[Ռուսաստան-ՆԱԹՕ]] Խորհրդի հանդիպումէն կարճ ժամանակ աչաժ, որ առաջին էր 2014 թուականէն ի վեր<ref>[http://www.ng.ru/world/2016-04-14/1_nato.html НАТО созрело для диалога с Москвой] [[Nezavisimaya gazeta]], 14 April 2016.</ref>, Ռուսաստանի ԱԳՆ [[Սերկեյ Լաւրով]] նշեց, որ կը նկատուի ռազմական աճ, որ աննախադէպ է Սառը պատերազմէն յետոյ<ref>{{cite web|url=http://tass.ru/en/politics/869541|title=TASS: Russian Politics & Diplomacy - Lavrov: Russia will not allow NATO to embroil it into senseless confrontation|work=TASS|date=14 April 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://ria.ru/politics/20160414/1410447310.html|title=Лавров: РФ не даст НАТО втянуть себя в бессмысленное противостояние|work=РИА Новости|date=14 April 2016}}</ref>: Հանդիպումէն ետք ՆԱԹՕ Ռուսաստանի դեսպանը ըսաւ, որ Ռուսաստանը անհարմարութիւններ չի կրեր համագործակցութեան դադարեցումէն յետոյ<ref>[http://ria.ru/world/20160420/1415742107.html Грушко: позитивной повестки дня у России и НАТО сейчас нет] [[RIA Novosti]], 20 April 2016.</ref>: ՆԱԹՕ-ի գլխաւոր քարտուղար յան Սթոլթենչերքը ըսաւ, որ ՆԱԹՕ-ն եւ Ռուսաստանը ունին էական անհամաձայնութիւններ, եւ այդ հանդիպումը չհարլեց անոնց<ref>[https://www.theguardian.com/world/2016/apr/20/nato-russia-council-talks-fail-iron-out-differences-jens-stoltenberg Nato-Russia Council talks fail to iron out differences] The Guardian, 20 April 2016.</ref><ref>{{cite news|url=http://www.cnn.com/2016/05/11/politics/nato-missile-defense-romania-poland/| work=CNN politics|title= U.S. launches long-awaited European missile defense shield|date= 12 May 2016| accessdate= 24 August 2016}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.rt.com/news/343140-drills-missile-shield-romania/|work=RT news|title=US holds joint war games in Romania amidst missile shield rift with Russia|date= 16 May 2016| accessdate= 24 August 2016}}</ref>:

[[2016]] թուականին՝ [[Վարղավա|Վարղավայի]] մէջ տեղի ունեցած ՆԱԹՕ-ի գագաթնաժողովի ժամանակ, հաստատուեց չորս բատալիոն՝ 3000-4000 զորքեր, [[Պալթդան]] պետութիւններ եւ [[արեւելեան Լեհաստան]] ուղարկելու որոշումը: Կը նախատեսուէր նաեւ ընդլայներ ծովային եւ ռազմաօդային ուժերը նախիկին խորհրդային բլկի պետութիւններու անվտանգութիգնն ապահովելու համար<ref>[https://www.reuters.com/article/us-nato-summit-idUSKCN0ZN2NL NATO agrees to reinforce eastern Poland, Baltic states against Russia] Reuters, 8 July 2016.</ref>: Գագաթնաժողովը վերահաստատեց ՆԱԹՕ-ի նախկին որոշումները, որոնք կը նախատեսնէին դադրեցնել քաղաքացիական եւ ռազմական համագործակցութիւնը ՆԱԹՕ-ի եւ Ռուսաստանի միջեւ, սակայն շարունակել մնալ բաց քաղաքական երկխօսութեան համար<ref>[http://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_133169.htm?selectedLocale=en Warsaw Summit Communiqué] See para 11.</ref>: 2016 թուականի [[Յուլիս|Յուլիսին]] հիսերուն [[Ռուսաստան|Ռուսաստանի]] ռազմական ղեկավարութեան հաղորդեց, որ Ս-400 հակաօդային պաշտպանութեան համակարգ պէտք է տեղակային [[Ղրիմ|Ղրիմի]] Թեոդոսիա քաղաքին նոյն թուականի Օգոստոսին՝ մեծացնելով ռուսական ուժերու պաշտպանունակութիւնը<ref>[https://www.rt.com/news/351219-crimea-s-400-missiles/ Russia to deploy S-400 missiles in Crimea next month] RT, 15 July 2016.</ref><ref>[https://www.gazeta.ru/army/2016/07/15/9692405.shtml «Триумф» в Крыму] [[Gazeta.ru]], 17 July 2016.</ref>:

=== 2017 Թուական ===

[[2017]] թուականի [[Յուլիս|Յուլիսին]] ՆԱԹՕ-Ռուսաստան խորհրդի հանդիպում տեղի ունեցաւ Պրիւսիա: Հանդիպումէն յետոյ ՆԱԹՕ-ի գլախաւոր քարտուղար Յան Սթոլթենբերգը ըսաւ, որ Դաշնակիցները եւ Ռուսաստանը անկեղծ եւ կառուցողական քննարկումներ ունեցան [[Ուքրանիա|Ուքրանիայի]], [[Աֆղանիստան (արեւմտահայերէն)|Աֆղանիստանի]] եւ Ռիսերկերի նուազեցման վերաբերեալ<ref>[http://www.nato.int/cps/en/natohq/opinions_146220.htm Press point by NATO Secretary General Jens Stoltenberg following the meeting of the NATO-Russia Council] nato.int , 13 July 2013.</ref>: Երկու կողմերը քննարկեցին նաեւ Պելառուսիա կայանալիք ռուսական եւ ՆԱԹՕ-ի 2017 թուականի գորավարջութիւնները<ref>[http://uk.reuters.com/article/uk-russia-nato-idUKKBN19Y1WA Russia tells NATO to stop 'demonising' planned war games] Reuters, 13 July 2017.</ref>:

== ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Խորհուրդ ==
[[Պատկեր:Vladimir Putin 4 April 2008-6.jpg|մինի|աջից|ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Խորհրդի հանդիպումը Պուխարեստան 2008 թուականի ապրիլ 4-ին]]
ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Խորհուրդը ստեղծուած է [[2002]] թուականի [[Մային 28]]-ին ՆԱԹՕ-ի՝ Հռոմի գագաթնաժողովի ժամանակ: Խորհուրդը դիւանագիտական գործիք էր անվտանգութեան հարցերու լուծման եւ միացեալ նախագծերի իրականացման համար<ref name='NATO-Russia council Statement'>[http://www.nato-russia-council.info/htm/en/documents28may02_2.shtml NATO-Russia council Statement]</ref><ref name='nato-russia'>[http://www.nato.int/issues/nato-russia/topic.html NATO's relations with Russia]</ref>: Համատեղ որոշումներ եւ գործողութիւններ նեռարում են պայքարը ահաբեկչուլեամ դէմ<ref name='NATO-Russia on terrorism'>[http://www.nato-russia-council.info/htm/en/documents28jul08.shtml NATO-Russia council on Terrorism]</ref><ref name='NATO-Russia on terrorism 2'>[http://www.nato-russia-council.info/HTM/EN/news_10.shtml NATO-Russia to practise anti-terrorist response]</ref>, ռազմական գորավարջութիւններ<ref name='NATO-Russia joint manoeuvres'>[http://www.nato-russia-council.info/htm/en/documents13jun08.shtml RFS and NATO ships joint manoeuvres]</ref> եւ անձնական վարժեցում<ref name='Joint NATO-Russia Excersises'>[http://www.nato-russia-council.info/HTM/EN/news_14.shtml Allies and Russia attend U.S. Nuclear Weapons Accident Exercise]</ref>), համագործակցութիւն [[Աֆղանիստան]], արդիւնաբերական համագործակցութիւն եւ այլ ասպարեզմեր: ՆԱԹՕ-ի անդամները եւ Ռուսաստանի ղեկաւարութիւնը դրականորէն գնահատեցին Խորհրդի աշխատանքը [[2008]] թուականին [[Ապրիլ|Ապրիլին]] տեղի ունեցած Պուխարեստի գագաթնաաժողովի ժամանակ. թեպետ երկու կողմերն էլ ունին տարաձա՛նութիւններ խորհրդի գործունէութեան գոնգրետ արդիւնքների վերաբերեալ: [[2009]] թուականին [[Յունուար|Յունուարի]] ՆԱԹՕ-ի Ռուսաստանի ներկայացուցիչ [[Տմիդրի Ռոգոզին]]ը ըսաւ, որ Ռուսաստան-ՆԱԹՕ խորհուրդը մէկ մարմին է, որտեղ գիտական խորհրդակցութիւններ անցկացուած են: [[ԱՄն]] պաշտոնեաներէն մէկը կիսէն այս կարծիքը եւ աւելի պրակտիկ գործունէութիւն իրականցնելու յոյս յայտնեց:

== Շահերի հակամարտութիւն ==
=== Վրաստանի պատերազմ եւ Հարաւային Օսեթիայի ու Աբխազիայի ճանաչել ===
[[Պատկեր:Tskhinval Yana Amelina 10.jpg|մինի|աջից|Ոչնչացուած վրացական տանկ Ցխինվալը]]
Ռուսաստան եւ ՆԱԹՕ-ի յարաբերութիւնները լարգեցան [[2008]] թուականին ամռան ռուս-վրացական պատերազմի պատճառով: Աւելի ուշ Հիւսիւսատլանտեան դաշինքի խորհուրդը քննադատեց Ռուսաստանի կողմէն [[Հարաւային Օսեթիա|Հարաւային Օսեթիայի]] եւ Աբխազիայի ճանաչումը՝ որպէս անկախ պետութիւնններ<ref>{{cite web|url=http://www.nato.int/docu/pr/2008/p08-108e.html |title=NATO Press Release (2008)108 – 27 Aug 2008 |publisher=Nato.int |date= |accessdate=2011-12-04}}</ref>: ՆԱԹՕ-ի գլխաւոր քարտուղարը յայտարարդց, որ այս ճանաչումը կը ոտնահարէ ՄԱԿ-ի շարք մը բանաձեւեր: Ի պատասխան Ռուսաստանը յայտարարեց, որ ճանչնալը կը բխի իրավիճակէն եւ կատարուած է ՄԱԿ-ի Կանոնադրութեանը եւ Հելսինկեան եզրափակիչ ակտին համապատասխան<ref>{{cite web|url=http://www.nato.int/docu/pr/2008/p08-107e.html |title=NATO Press Release (2008)107 – 26 Aug 2008 |publisher=Nato.int |date= |accessdate=2011-12-04}}</ref>: Ռուսաստան լրատւամիջոցները անընդհատ կը յղուի կատարելու Կոսովոյի անկախութեան ճանաչմանը: Յարաբերութիւնները աւելի լարուեցին [[2009]] թուականին [[Մայիս|Մայիսին]], երբ ՆԱՏՕ-ն վտարեց երկու ռուս դիւանագետներու՝ անոնց մեղադրելով լրտեսութեան մէջ: Մինչեւ [[2011]] թուականին Ռուսաստանի խորհրդարանական ընտրութիւնները նախագահ [[Տմիթրի Մետվեդեւ]]ը յայտարարեց, որ եթր Ռուսաստանը չմտնէր պատերազմի մէջ Վրաստան, ՆԱԹՕ-ն աւելի կ'ընդլայնըուէր դէպի արեւելք<ref>{{cite web|url=http://en.ria.ru/russia/20111121/168901195.html |title=Russia’s 2008 war with Georgia prevented NATO growth – Medvedev &#124; Russia &#124; RIA Novosti |publisher=En.ria.ru |date=2011-11-21 |accessdate=2011-12-04}}</ref>:

=== ՆԱԹՕ-ի հակահրթիռային պաշտպանութիւն ===

[[Ռուսաստան (արեւմտահայերէն)|Ռուսաստան]] կը պնդէ, որ [[ԱՄՆ (արեւմտահայերէն)|ԱՄՆ]]-ի հակահրթիռային պաշտպանութեան համակարգերը, որոնք տեղակայուած են Լեհաստան եւ Քրուաթիա, վտանգ կը ներկայացնեն Ռուսաստանի անվտանգութեան համար: [[2009]] թուականին ԱՄՆ-ի նախագահ [[Պարաք Օպամա]] չեղարկեց Լեհաստանի եւ [[Քրուաթիա |Քրուաթիայի]] վերոյիշեալ նախագծերը այն բանէն յետոյ, երբ Ռուսաստան սպառնաց ԱՄՆ-ին ռազմական պատասխան տալ, իսկ [[Լեհաստան|Լեհաստանին]] զգուշացրեց, որ համաձայնուելով տեղակայել հակահրբիռային համակարգ այն ինքնին կը վերածուի թիրախի Ռուսաստանի կողմէն միջուկային հարձական համար: Ռուսաստանը զգուշացրեց նաեւ [[Թուրքիա (արեւմտահայերէն)|Թուրքիայի]] չտեղակայել նման համակարգ [[Սուրիա(արեւմտահայերէն)|Սուրիայի]] սահմանի մօտ<ref>{{cite web|url=http://www.globalsecurity.org/military/library/news/2012/11/mil-121122-rianovosti02.htm|title=Russia Warns Against NATO Missiles on Syrian Border|author=John Pike|publisher=|accessdate=22 April 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.al-monitor.com/pulse/security/01/11/turkey-missile-defense.html|title=Turkish Request for Missiles Strains Ties With Russia - Al-Monitor: the Pulse of the Middle East|work=Al-Monitor|accessdate=22 April 2016}}</ref>: [[2010(արեւմտահայերէն)|2010]] թուականին [[Փետրուար(արեւմտահայերէն)|Փետրուարին]] Ռումինիան յայտարարեց ԱՄՆ հակահրթիռային համակարգի տեղակայման համաձայնագրի մասին, որ Ռուսաստանը մեկնաբանեց որպէս իր ազգային անվտանգութեան սպառնալիք<ref>{{cite web|url=http://rt.com/news/us-romania-groundbreaking-abm-839/|title=US, Romania break ground on missile defense system|work=RT International|accessdate=22 April 2016}}</ref>:

== Ռուսաստանի` ՆԱԹՕ-ին միանալու առաջարկներ ==
[[Պատկեր:Vladimir Putin 28 May 2002-17.jpg|մինի|աջից|Ռուսաստան-ՆԱԹՕ գագաթնաժողը 2002 թուականին]]
[[Ռուսաստան (արեւմտահայերէն)|Ռուսաստան]]ի՝ ՆԱԹՕ-ի անդամ դառնալու գաղափարը արծարծուած է տարբեր ժամանակներուն եւ ռուս եւ արեւմտեան ղեկաւարներու կողմէն<ref>[http://www.rferl.org/content/Could_NATO_Membership_For_Russia_Break_Impasse_In_European_Security_Debate/1949690.html Could NATO Membership For Russia Break Impasse In European Security Debate?], 5 February 2010.</ref>: 1990 թուականին՝ Գերմանիայի վերամիավորման բանակցութիւններու ժամանակ, [[ԽՍՀՄ |ԽՍՀՄ]] ղեկաւար [[Միքայէլ Գորբաչով |Միքայէլ Գորբաչով]] ըսաւ. «Դուք կ'ըսէք , որ ՆԱԹՕ-ն ուղղուած չէ մեր դէմ, այն անվտանգութեան ապահովման կառուցուածք ունի: Հետեւաբար մենք եւս կ'առաջարկենք միանալ ՆԱԹՕ-ին»: [[ԱՄՆ (արեւմտահայերէն)|ԱՄՆ]]-ի պետքարտուղար Պեյքերը այն որակեց «երազանք»<ref>{{citeweb|url=https://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2014-08-11/broken-promise|title=A Broken Promise?|date=October 2014|accessdate=2016-01-06|publisher=[[Foreign Affairs]]}}</ref>:

[[2009]] թուականին Մարտին Լեհաստանի արտագործնախարար Սիկորսկին առաջարկեց Ռուսաստանը ներառել ՆԱԹՕ-ի մէջ: Ապա լեհական լրատվամիջոցներէն մէկուն տուած հարցազրոյցի ժամանակ ան պնդեց, որ զուտ հիպաթետիկ առաջարկ էր, որ գոյութիւն ունեցած է դերեւս [[1990]]-ական թուականներէն: [[Քլինթոն|Քլինթոնի]] վարչակազմի իշխանութեան ներքո կար երկմտանք, թէ արդիոք Ռուսաստանը պէտք է լինի ՆԱԹՕ-ի անդամ կամ ինչ պայմաններով<ref name="eo2">{{cite web|title=Sikorski: Russia in Nato? Why Not|url=http://wyborcza.pl/1,98817,6445605,Sikorski__Russia_in_Nato__Why_Not.html#ixzz3jY2P4YVz}}</ref>: Այնուամենայնիվ Ռուսաստանի ղեկաւարութիւնը յստակ ձեւակերպեց, որ չի պատրաստուիր դառնալ ՆԱԹՕ-ի անդամ, այլ զուտ կը ցանկանայ շարունակել համագործակցութիւնը: 2010 թուականին սկիզբներուն այդ առաջարկութիւնը բաց նամակի ձեւով կրկնուեց Գերմանիայի պաշտպանութեան փորձագետներ [[Կլաուս Նոյմանի]], [[Ֆրանք Էլպի]], [[Ուլրիիխ Վեյզերի]] եւ նախկին պաշտպանութեան նախարար [[Ուոլքեր Ռուհի |Ուոլքեր Ռուհի]] կողմէն: Նամակի հեղինակները կը նշէին, որ ՆԱԹՕ-ն ունի Ռուսաստանի կարիքը Ասիական տէրութիւններուն հակակշռելու համար<ref>[http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,682287,00.html Ex-minister wants to bring Russia into NATO] ''[[Der Spiegel]]'' Retrieved on 9 March 2010</ref>: [[2010]] թուականին Սեպտեմբերին [[Նիու-Եորք]] տեղի ունեցաւ ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Խորհրդի հանդիպումը, որ [[2008]] թուականին յարաբերութիւններու կասեցումէն յետոյ առաջինն էր: Հանդիպման նախօրերին ԱՄՆ-ի մշտական ներկայացուցիչը ՆԱԹՕ-ե նշեց Ռուսաստանի ՝ ՆԱԹՕ-ին միանալու հիպորթետիկ հաւանականութեան մասին<ref>[http://www.themoscowtimes.com/opinion/article/5-reasons-why-russia-will-never-join-nato/423840.html 5 Reasons Why Russia Will Never Join NATO] [[The Moscow Times]], 19 November 2010.</ref>:

== Գաղափարախօսութիւն եւ քարոզչութիւն ==
[[Պատկեր:BBCBroadcastingHouse.JPG|մինի|աջից|ԲիԲիՍի ընկերութեան Լոնտոնի հեռարձակման կայանը]]
Եւ [[Ռուսաստան (արեւմտահայերէն)|Ռուսաստանը]], եւ ՆԱԹՕ-ն նշած են, որ ներգրաուած են քարոզչական պատերազմի մէջ, եւ երկուսն ալ հիմնած են բազմաթիւ լրատուածոջոցներ, որոնք կ'օգնեն տարածել իրենց ուղերձներ<ref name=MDejevsky>{{cite news|last1=Dejevsky|first1=Mary|title=News of a Russian arms buildup next to Ukraine is part of the propaganda war|url=https://www.theguardian.com/commentisfree/2014/apr/11/russian-arms-buildup-ukraine-propaganda-war-nato|accessdate=25 December 2014|publisher=The Guardian|date=11 April 2014}}</ref>: Ռուսաստանը ստեղծածէ օրինակ «Սպուտնիկ», «Ռուսական լրատուական գործակալութիւն», «Ռուսաստանն այսօր» միջազգային հեռարձակման կայանները, ինչպէս նաեւ ներքին լրատուական ցանցեր<ref name=O-M>{{cite news|last1=Spiegel Staff|title=The Opinion-Makers: How Russia Is Winning the Propaganda War|url=http://www.spiegel.de/international/world/russia-uses-state-television-to-sway-opinion-at-home-and-abroad-a-971971.html|accessdate=25 December 2014|publisher=Der Spiegel|date=30 May 2014}}</ref><ref name=GTF>{{cite news|last1=Tetrault-Farber|first1=Gabrielle|title=Poll Finds 94% of Russians Depend on State TV for Ukraine Coverage|url=http://www.themoscowtimes.com/news/article/poll-finds-94-of-russians-depend-on-state-tv-for-ukraine-coverage/499988.html|accessdate=25 December 2014|publisher=The Moscow Times|date=12 May 2014}}</ref>: ՆԱԹՕ-ի անդամ պետութիւնները եւս ստեղծեցին միջազգային հեռարձակամնա կայաններ<ref name=CMatlack>{{cite news|last1=Matlack|first1=Carol|title=Does Russia's Global Media Empire Distort the News? You Be the Judge|url=http://www.businessweek.com/articles/2014-06-04/does-russias-global-media-empire-distort-the-news-you-be-the-judge|accessdate=25 December 2014|publisher=Bloomberg|date=4 June 2014}}</ref>. օրինակ «Ամերիկեան ձայնը» եւ «ԲիԲիՍի ծառայութիւնը»: Ռուսական լրատուածիջոցները, մասնաւորապէս հակամերիկեան, քարոզչութիւն կ'իրականացնեն<ref name=Eclipse>{{cite news|last1=Remnick|first1=David|title=Watching the Eclipse|url=http://www.newyorker.com/magazine/2014/08/11/watching-eclipse|accessdate=2 January 2015|publisher=The New Yorker|date=11 August 2014}}</ref><ref name=NKrusch>{{cite news|last1=Kruscheva|first1=Nina|title=Putin’s anti-American rhetoric now persuades his harshest critics|url=http://blogs.reuters.com/great-debate/2014/07/29/putins-anti-american-rhetoric-now-persuades-his-harshest-critics/|accessdate=2 January 2015|publisher=Reuters|date=29 July 2014}}</ref>: [[2014]] թուականին Ռուսաստանը դադարեցրեց Ամերիկեան ձայնի ռատիօհեռարձակումները այն բանէն յետոյ, երբ ռատիօն քննադատեց Ռուսաստան գործողութիւնները Ուքրանիա<ref name=klally>{{cite news|last1=Lally|first1=Kathy|title=Moscow turns off Voice of America radio|url=https://www.washingtonpost.com/world/moscow-turns-off-voice-of-america-radio/2014/04/10/9c184fd8-8362-43fd-9dc0-26a80f849a0e_story.html|accessdate=24 December 2015|publisher=Washington Post|date=10 April 2014}}</ref>: [[2015]] թուականի [[Յունուար 19 |Յունուար 19]]-ին Եւրամիոթեան Անվտանգութեան եւ արտաքին յարաբերութիւններու բարձրագոյն յանձնակատար [[Ֆետերիկա Մոգերին|Ֆետերիկա Մոգերինին]] յայտնեց, որ ԵՄ-ը կը պլանավարէ ստեղծեք ռուսերէն լեզւով հեռարձակւող [[Արեւելեան |Արեւելեան]] գործընկերութեան երկրների՝ Հայաստանի, [[Ազրպէյճան (արեւմտահայերէն)|Ազրպէյճան]], [[Պելառուսի]], [[Մոլտովիա]], եւ [[Ուքրանիա (արեւմտահայերէն)|Ուքրանիայի]] համար<ref name=Moghsaid>{{cite news|last1=|first1=|title=Mogherini: EU may establish Russian-language media|url=http://itar-tass.com/en/world/772020|accessdate=20 January 2015|publisher=Reuters|date=19 January 2015}}</ref>:: Վլատիմիր Բուդին ներկայացուցած է «Եվրասիականացումը» եւ<ref name=LNey>{{cite news|last1=Neyfakh|first1=Leon|title=Putin’s long game? Meet the Eurasian Union|url=https://www.bostonglobe.com/ideas/2014/03/09/putin-long-game-meet-eurasian-union/1eKLXEC3TJfzqK54elX5fL/story.html|accessdate=21 January 2015|publisher=Boston Globe|date=9 March 2014}}</ref> «Պուտինիզմը» որպէս արեւմտեան տերութիւններու քարոզչամեքենայի հակակշիռ<ref name=DRohde>{{cite news|last1=Rohde|first1=David|last2=Mohammed|first2=Arshad|title=Special Report: How the U.S. made its Putin problem worse|url=https://www.reuters.com/article/2014/04/18/us-ukraine-putin-diplomacy-special-repor-idUSBREA3H0OQ20140418|accessdate=20 December 2014|publisher=Reuters|date=18 April 2014}}</ref>: Բուդինը եւ Ռուսաստանը՝ որպէս ամբողջութիւն, կորցրած են արեւմուտքի յարգանքը այդ արժէքներու վերաբերեալ: Արդիւնք ստեղծուած է «արժեքային ճեղքուածք» Ռուսաստանի եւ [[Արեւմուտք |Արեւմուտքի]] միջեւ<ref name=Trenin>[http://carnegieendowment.org/2007/03/01/russia-redefines-itself-and-its-relations-with-west/3lz "Russia Redefines Itself and Its Relations with the West"], by [[Dmitri Trenin]], ''[[The Washington Quarterly]]'', Spring 2007</ref>: [[2016]] թուականի Մարտին Բուդինի մամլո քարտուղար [[Տմիդրի Պեսկով|Տմիդրի Պեսկով]] ըսաւ, թէ [[Ռուսաստան (արեւմտահայերէն)|Ռուսաստան]] ինֆորմացիոն պատերազմի մէջ է անգլիալեզու լրատուամիջոցներու դէմ<ref>{{cite web|url=https://lenta.ru/news/2016/03/26/anglosaksi/|title=В Кремле рассказали о состоянии информационной войны с англосаксами|publisher=|accessdate=22 April 2016}}</ref>:


== Ծանօթագրութիւններ ==
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ծանցանկ}}

==Գրականություն==

* {{cite web|url=http://www.themoscowtimes.com/opinion/article/5-reasons-why-russia-will-never-join-nato/423840.html |title=5 Reasons Why Russia Will Never Join NATO |last=Bohm |first=Michael |date=19 November 2010 |work=The Moscow Times |publisher=Independent Media Sanoma Magazines |accessdate=19 November 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101119163555/http://www.themoscowtimes.com/opinion/article/5-reasons-why-russia-will-never-join-nato/423840.html |archivedate=19 November 2010 }}
* {{cite book|url=https://books.google.com/books?id=jfaKAQAAQBAJ|last=Stent|first=Angela|title=The Limits of Partnership: U.S.-Russian Relations in the Twenty-First Century|year=2014}}
* Forsberg, Tuomas, and Graeme Herd. "Russia and NATO: From Windows of Opportunities to Closed Doors." ''Journal of Contemporary European Studies'' 23#1 (2015): 41-57.
* Unverdi, Gurbet Behram. "To what extent is the gradual deterioration in NATO-Russia relations between 1991-2014 causally related to NATO՛s eastward expansion in Eastern-Europe?." (MA thesis, Leiden University 2015). [https://openaccess.leidenuniv.nl/bitstream/handle/1887/35073/GBUNVERDI%20Revised%20Masters%20Thesis%2003%3A8%3A2015.pdf?sequence=1 online]

== Արտաքին յղումներ ==
*[http://www.nato.int/nrc-website/en/about/index.html NATO-Russia council.]{{ref-en}}{{ref-ru}}{{ref-fr}}
{{Պորտալ|Ռուսաստան|ՆԱՏՕ|գույն=1}}
{{Օրվա հոդված նախագծի մասնակից|2017 թվականի [[Կաղապար:Օրվա հոդված/Օգոստոսի 9, 2017 թ.|օգոստոսի 9]]}}
[[Կատեգորիա:Միջազգային հարաբերություններ]]
[[Կատեգորիա:ՆԱՏՕ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականություն]]

15:27, 15 Օգոստոս 2017-ի տարբերակ

Կաղապար:ԱՀ

ՆԱԹՕ-Ռուսաստանի Դաշնութիւն յարաբերութիւններ

ՆԱԹՕ-Ռուսաստանի Դաշնութիւն Յարաբերութիւններ, Հիւսիսատլանտեան ռազմական դաղինքի եւ Ռուսաստանի Դաշնութեան միջեւ յարաբերութիւնները սկզնաւորած է 1991 թուականին Հիւսիսատլանտեան Համագործակցութեան Խորհրդի շրջանակներուն[1][2]: 1994 թուականին Ռուսաստանը միացաւ Համագործակցութիւն յանուն խաղաղութեան (անգլ. Partnership for Peace) ծրագրին եւ այդ պահէն սկսած ՆԱԹՕ-ն եւ Ռուսաստանը ստորագրած են համագործակցութեան վերաբերեալ շարք մը կարեւոր փաստաթղթեր[3] : Ռուսաստան ՆԱԹՕ խորհուրդը ստեղծուած է 2002 թուականին անվտանգութեան եւ համատեղ ծրագրերու հարցերով զբաղուելու համար: Համագործակցութիւնը Ռուսաստանի եւ ՆԱԹՕ-ի միջեւ այժմ կը զարգանայ քանի մը գլխաւոր ուղղութիւններով. պայքար ահաբեկչութեան դէմ, ռազմական համագործակցութիւն, համատեղ գործողութիւններ եւ համագործակցութիւն Աֆղանիստան, արդիւնաբերական համագործակցութիւն եւ զենքերու չտարածման դէմ ծարագրեր[4]: 2014 թուականին Ապրիլ 1-ին ՆԱԹՕ-ն միակողմանիորէն որոշեց դադարեցնել համագործակցութիւնը Ռուսաստանի Դաշնութեան հետ՝ ի պատասխան Ուքրանիական ճգնաժամուն Ռուսաստանի դերակատարութեան[5]: 2017 թուականին Փետրուարի 18-ի Ռուսաստանի Դաշնութեան արտաքին գործերու նախարար Սերգեյ Լաւրովը ըսաւ, որ ՌԴ-ն կողմանկից է ՆԱԹՕ-ի հետ ռազմական համագործացկութեան վերսկսմանը[6]: 2017 թուականի մարտի վերջերուն խորհուրդե ՆԱՏՕ-ի անդամ պետութիւններու արտագործնախարարներու ժողովի հրաւիրեց Պրիւսելում[7]:

Հետսառըպատերազմեան համագործակցութիւն

ՆԱԹՕ-ում Ռուսաստանի մշտական ներկայացուցչութեան զինանշան[8]

Պերլինի պատի անկումէն յետոյ ՆԱԹՕ-ն եւ ԽՍՀՄ-ը սկսան բանակսութիւններ վարել տարբեր մակարդակներով, այդ փուին՝ գենքի եւ զինամթերքի վերահսկողութեան պայմանագրերի վերաբերեալ: ՎՍՀՄ արտագործնախարա Էտուարտ Շեւարդնաձենն 1989 թուականի Դեկտեմբեր 19-ին կատարեց առաջին այցելութիւնը ՆԱԹՕ-ի կենդրոնակայան: Այցին յաջորդեցին բանակցութիւններ ՆԱԹՕ-ի եւ ԽՍՀՄ-ի ռազմական ղեկաւարութեան միջեւ[9]: Պաշտոնական յարաբերութիւնները եւ համագործակցութիւնը Ռուսաստանի եւ ՆԱԹՕ-ի միջեւ սկիզբ առած է 1991 թուականին Հիւսիսատլանտեան Համագործակցութեան խորհրդի շրջանակին: Յարաբերութիւնները աւելի խորացան, երբ 1994 թուականին Յունիսի 22-ին Ռուսաստանը միացաւ Համագործացկութիւն հանուն խաղաղութեան ծրագրին[10]: 1997 թուականի Մայիս 27-ին՝ ՆԱԹՕ-ի Փարիզեան գագաթնաժողովի ժամանակ, ՆԱԹՕ-ն եւ Ռուսաստանը ստորագրեցին «Փոխադարձ յարաբերութիւններու, համագործացկութեան եւ անվտանգութեան հիմնարար ակտը»[11], որ յարաբերութիւններու հետագայ զարգացման ամուր հիմք կը հանդիսանայ: Կողմերը յայտարարեցին, որ միմիանց չեն դիտարկէր որպէս հակառակորդներ, եւ հենուելով քաղաքական յարաբերութիւններու բարձրագոյն մակարդակի վրայ պատրաստ են կառուցել երկարատեւ խաղաղութիւն եւ անվտանգութիւն Եվրատլանտեան տարածաշրջանը: 2009 թուականին Դեկտեմբերին ՆԱԹՕ-ն դիմեց Ռուսաստանի օգնութեան խնդրանքով՝ Աֆղանիստան գործողութիւններ իրակացնելու համար: Մասնաւորապէս անհրաժեշտ էր Ռուսաստանի թոյլատւութիւնը իր տարածքի վրայով զորքի եւ զինամթերքի փոխադրման համար, ինչպէս նաեւ կը խնդրէր ողղաթիռներ տրամադրել[12]: Ռուսաստան մերժեց այս խնդրանքները, բայց կը շարունակէր թոյլատրել իր տարածքով ոչ ռազմական մատակարարումները[13]: Սառը պատերազմէն յետոյ այն երկրորդ համատեղ զորավարժութիւնն էր կողմերու միջեւ:2011 թուականի Յունիս 6-ին ՆԱՏՕ-ն եւ Ռուսաստանը իրականացրեցին իրենց առաջին զորավարժութիւնը: Ռուսաստանը իրականացրեցին իրենց առաջին զորավարժութիւնը: Սառը պատերազմէն յետոյ այն երկրորդ համատեղ զորավարժութիւնն էր կողմերու միջեւ[14]:: 2012 թուականին Ապրիլին Ռուսաստանի տեղի ունեցած է բողոքի ցոյցեր ՆԱՏՕ-ին ներգրավվածութեան վերաբերեալ՝ գլխաւորապէս կազմակերպուած ձախամետ ուժերի կողմէն[15]:


Համագործակցութեան դադարե եւ ռազմական

2014 թուական

Խրիմի թերակղզի

2014 թուականին Մարտի սկիզբին ՆԱԹՕ -ի եւ Ռուսաստանի միջեւ լարուածութիւնը աճեց Ուքրանիական ճշնաժամի եւ ռուսական զորքերու Ղրիմ մտնելէն յետոյ. ՆԱԹՕ-ն կոչ առաւ Ռուսաստանի դադրեցնել գործողութիւններ եւ յայտարարեց, որ որ կ'աջակցի Ուքրանիական տարածքային ամբողջակցութեան եւ ինքնիշխանութեան պահպանմանը[16]:: 2014 թուականի Ապրիլ 1-ին արտագործնախարարներու խորհուրդը յայտարարեց, որ կը դադարի քաղաքացիական եւ ռազմական համագործակցութիւնը Ռւսաստանի հետ[5][17]: Նոյն թուականին գարնանը Ռուսաստանի պաշտպանութեան նախարարութիւնը հաղորդեց, որ կը պլանուէր լրացուցիչ զորքեր ուղարկել Ղրիմ՝ համալրելու Սեւ Ծովի նավատորմի ուժերը[18][19]: Նման քայլը ՆԱԹՕ-ի համար ահազանգ էր. Նոյեմբերին ՆԱԹՕ-ի ռազմական գերագոյն հրամանատար ամերիկեան գեներալ Ֆիլիպ Պրեդլովը յայտարարեց, որ դաշինքը խստորէն կը հետեւի ռուսական բանակի գործողութիւններուն, քանի որ կար զանգածային ոչնչացման, մասնաւորապէս միջուկային, զենք օգտագործելու վտանգ[20]: Դեկտեմբերին ՈԴ ԱԳՆ Սերգեյ Լաւրով յայտարարեց, որ այն օրինաչափ գործողութիւն էր, քանի որ Ղրիմը դարձած է պետութեան մաս մը եւ ունի նման զենքեր «Միջուկային զենքի չտարածման պայմանագրին» համապատասխան[21]:

Սեպտեմբեր ամսուն Ուելսըն տեղի ունեցած ՆԱԹՕ-ի գագաթնաջողովի ժամանակ ՆԱԹՕ-Ուքրանիա յանձնաժողովը ընդունեց Համատեղ յայտարարութիւն, որ խստորէն կը դատապարտէր Ռուսաստանի անօրինակ գործողութիւները եւ Ղրիմի զաւթը[22]: Յուլիսի ամսուն ԱՄՆ-ը պաշտոնապէս մեղադրեց Ռուսաստանի 1987 թուականին .Միջին հեռահարութեան միջուկային ուժերի պայմանագիրը» խախտելու մէջ եւ սպառնաց համաչափ պատասխան տալ[23] և սպառնաց համաչափ պատասխան տալ[24]: 2015 թուականին Յունիսի սկիզբները ԱՄՆ-ի Պետական դեպարտամենտը յաղորդ տարածեց, որ Ռուսաստանը չէ ողղած պայմանագրի խախտումը[25]: ԱՄՆ-ի կառավարութեան 2014 թուականի Հոկտեմբերին հաղորդագրութիւնը կը պնդէր, որ Ռուսաստանը ունէր 1.643 միջուկային մարտագլխիկներ. աւելի շատ քան ԱՄՆ-ը[26][27]: 2014 թուականի վերջերուն ՐԴ նախագահ Վլատիմիր Բուդին հաստատեց նոր ազգային ռազմական հայեցակարգը, որ բնորոշեց ՆԱԹՕ-ի ռազմական ներուժի աւելացումը Ռուսաստանի սահմանին՝ որպէս գլխաւոր ռազմական սպառնալիք[28][29]:

2015 թուական

2015 թուականի Փետրուարի սկիզբներուն ՆԱԹՕ-ի դիւանագենտները կը նշէին, որ Ռուսաստանի միջուկային պոտենցիալը ՆԱԹՕ-ի դէմ օգտագործելու մտավախութիւնը երթալէն կ'աճի[30]: Ի պատասխան Մեծ Պրիդանիայի պաշտպանութեան նախարարը առաջարկեց, որ Պրիդանիա թարմանցի իր միջուկային զինանոցը[31]: 2015 թուականի Յունիսին ռուսական անկախ ռազմական վերլուծաբանի հետեւեաք միտքը կը շրջանակուի ամերիկեան մամուլին. «Բոլորը պէտք է հասկնան, որ մենք կ'ապրինք ամբողջովին տարբեր աշխարհ քան երկու տարի առաջ էր: Այդ աշխարհը որ մենք կորցրեցինք, հնարաւոր էր ապահովել անվտանգութիւնը պայմանագրերի միջոցով: Այժմն մենք ականատես ենքբոլորովին այլ իրավիճակի, որտէղ սեփական անվտանգութիւնը ապահովելու հիմնական միջոցը ռազմական պոտենցիալի մեծանալն է»[32]: ՆԱԹՕ-Ռուսաստան լարուածութիւնը աճեց 2015 թուականի նոյեմբեր 24-էն յետոյ, երբ Թուրքիայի զինուած ուժերը խոցած էին ռուսական ռազմական ինքնաթիռ, որ կ'ենթադրուի հատած էր Թուրքիայի սահմանը[33]: Ռուս պաշտոնեաները հերքեցին ինքնաթիռի՝ սահմանը ըլլալու մասին տեղեկուլիւնը: Դէպքէն կարճ ժամանակ անց ՆԱԹՕ-ն հրաւիրեց արտահերտ նիստ այն քննարկելու համար: 2015 թուականի Դեկտեմբեր 2-ին ՆԱԹՕ-ի անդամ պետութիւնները պաշտօնապէս հրաւիրեցին Մոնդենեկրոյի միանալ համագործակցուիւնը բոլոր բնագավառներուն[34]:

2016 Թուական

Ռուսաստան-ՆԱԹՕ Խորհրդի հանդիպումէն կարճ ժամանակ աչաժ, որ առաջին էր 2014 թուականէն ի վեր[35], Ռուսաստանի ԱԳՆ Սերկեյ Լաւրով նշեց, որ կը նկատուի ռազմական աճ, որ աննախադէպ է Սառը պատերազմէն յետոյ[36][37]: Հանդիպումէն ետք ՆԱԹՕ Ռուսաստանի դեսպանը ըսաւ, որ Ռուսաստանը անհարմարութիւններ չի կրեր համագործակցութեան դադարեցումէն յետոյ[38]: ՆԱԹՕ-ի գլխաւոր քարտուղար յան Սթոլթենչերքը ըսաւ, որ ՆԱԹՕ-ն եւ Ռուսաստանը ունին էական անհամաձայնութիւններ, եւ այդ հանդիպումը չհարլեց անոնց[39][40][41]:

2016 թուականին՝ Վարղավայի մէջ տեղի ունեցած ՆԱԹՕ-ի գագաթնաժողովի ժամանակ, հաստատուեց չորս բատալիոն՝ 3000-4000 զորքեր, Պալթդան պետութիւններ եւ արեւելեան Լեհաստան ուղարկելու որոշումը: Կը նախատեսուէր նաեւ ընդլայներ ծովային եւ ռազմաօդային ուժերը նախիկին խորհրդային բլկի պետութիւններու անվտանգութիգնն ապահովելու համար[42]: Գագաթնաժողովը վերահաստատեց ՆԱԹՕ-ի նախկին որոշումները, որոնք կը նախատեսնէին դադրեցնել քաղաքացիական եւ ռազմական համագործակցութիւնը ՆԱԹՕ-ի եւ Ռուսաստանի միջեւ, սակայն շարունակել մնալ բաց քաղաքական երկխօսութեան համար[43]: 2016 թուականի Յուլիսին հիսերուն Ռուսաստանի ռազմական ղեկավարութեան հաղորդեց, որ Ս-400 հակաօդային պաշտպանութեան համակարգ պէտք է տեղակային Ղրիմի Թեոդոսիա քաղաքին նոյն թուականի Օգոստոսին՝ մեծացնելով ռուսական ուժերու պաշտպանունակութիւնը[44][45]:

2017 Թուական

2017 թուականի Յուլիսին ՆԱԹՕ-Ռուսաստան խորհրդի հանդիպում տեղի ունեցաւ Պրիւսիա: Հանդիպումէն յետոյ ՆԱԹՕ-ի գլախաւոր քարտուղար Յան Սթոլթենբերգը ըսաւ, որ Դաշնակիցները եւ Ռուսաստանը անկեղծ եւ կառուցողական քննարկումներ ունեցան Ուքրանիայի, Աֆղանիստանի եւ Ռիսերկերի նուազեցման վերաբերեալ[46]: Երկու կողմերը քննարկեցին նաեւ Պելառուսիա կայանալիք ռուսական եւ ՆԱԹՕ-ի 2017 թուականի գորավարջութիւնները[47]:

ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Խորհուրդ

ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Խորհրդի հանդիպումը Պուխարեստան 2008 թուականի ապրիլ 4-ին

ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Խորհուրդը ստեղծուած է 2002 թուականի Մային 28-ին ՆԱԹՕ-ի՝ Հռոմի գագաթնաժողովի ժամանակ: Խորհուրդը դիւանագիտական գործիք էր անվտանգութեան հարցերու լուծման եւ միացեալ նախագծերի իրականացման համար[48][49]: Համատեղ որոշումներ եւ գործողութիւններ նեռարում են պայքարը ահաբեկչուլեամ դէմ[50][51], ռազմական գորավարջութիւններ[52] եւ անձնական վարժեցում[53]), համագործակցութիւն Աֆղանիստան, արդիւնաբերական համագործակցութիւն եւ այլ ասպարեզմեր: ՆԱԹՕ-ի անդամները եւ Ռուսաստանի ղեկաւարութիւնը դրականորէն գնահատեցին Խորհրդի աշխատանքը 2008 թուականին Ապրիլին տեղի ունեցած Պուխարեստի գագաթնաաժողովի ժամանակ. թեպետ երկու կողմերն էլ ունին տարաձա՛նութիւններ խորհրդի գործունէութեան գոնգրետ արդիւնքների վերաբերեալ: 2009 թուականին Յունուարի ՆԱԹՕ-ի Ռուսաստանի ներկայացուցիչ Տմիդրի Ռոգոզինը ըսաւ, որ Ռուսաստան-ՆԱԹՕ խորհուրդը մէկ մարմին է, որտեղ գիտական խորհրդակցութիւններ անցկացուած են: ԱՄն պաշտոնեաներէն մէկը կիսէն այս կարծիքը եւ աւելի պրակտիկ գործունէութիւն իրականցնելու յոյս յայտնեց:

Շահերի հակամարտութիւն

Վրաստանի պատերազմ եւ Հարաւային Օսեթիայի ու Աբխազիայի ճանաչել

Ոչնչացուած վրացական տանկ Ցխինվալը

Ռուսաստան եւ ՆԱԹՕ-ի յարաբերութիւնները լարգեցան 2008 թուականին ամռան ռուս-վրացական պատերազմի պատճառով: Աւելի ուշ Հիւսիւսատլանտեան դաշինքի խորհուրդը քննադատեց Ռուսաստանի կողմէն Հարաւային Օսեթիայի եւ Աբխազիայի ճանաչումը՝ որպէս անկախ պետութիւնններ[54]: ՆԱԹՕ-ի գլխաւոր քարտուղարը յայտարարդց, որ այս ճանաչումը կը ոտնահարէ ՄԱԿ-ի շարք մը բանաձեւեր: Ի պատասխան Ռուսաստանը յայտարարեց, որ ճանչնալը կը բխի իրավիճակէն եւ կատարուած է ՄԱԿ-ի Կանոնադրութեանը եւ Հելսինկեան եզրափակիչ ակտին համապատասխան[55]: Ռուսաստան լրատւամիջոցները անընդհատ կը յղուի կատարելու Կոսովոյի անկախութեան ճանաչմանը: Յարաբերութիւնները աւելի լարուեցին 2009 թուականին Մայիսին, երբ ՆԱՏՕ-ն վտարեց երկու ռուս դիւանագետներու՝ անոնց մեղադրելով լրտեսութեան մէջ: Մինչեւ 2011 թուականին Ռուսաստանի խորհրդարանական ընտրութիւնները նախագահ Տմիթրի Մետվեդեւը յայտարարեց, որ եթր Ռուսաստանը չմտնէր պատերազմի մէջ Վրաստան, ՆԱԹՕ-ն աւելի կ'ընդլայնըուէր դէպի արեւելք[56]:

ՆԱԹՕ-ի հակահրթիռային պաշտպանութիւն

Ռուսաստան կը պնդէ, որ ԱՄՆ-ի հակահրթիռային պաշտպանութեան համակարգերը, որոնք տեղակայուած են Լեհաստան եւ Քրուաթիա, վտանգ կը ներկայացնեն Ռուսաստանի անվտանգութեան համար: 2009 թուականին ԱՄՆ-ի նախագահ Պարաք Օպամա չեղարկեց Լեհաստանի եւ Քրուաթիայի վերոյիշեալ նախագծերը այն բանէն յետոյ, երբ Ռուսաստան սպառնաց ԱՄՆ-ին ռազմական պատասխան տալ, իսկ Լեհաստանին զգուշացրեց, որ համաձայնուելով տեղակայել հակահրբիռային համակարգ այն ինքնին կը վերածուի թիրախի Ռուսաստանի կողմէն միջուկային հարձական համար: Ռուսաստանը զգուշացրեց նաեւ Թուրքիայի չտեղակայել նման համակարգ Սուրիայի սահմանի մօտ[57][58]: 2010 թուականին Փետրուարին Ռումինիան յայտարարեց ԱՄՆ հակահրթիռային համակարգի տեղակայման համաձայնագրի մասին, որ Ռուսաստանը մեկնաբանեց որպէս իր ազգային անվտանգութեան սպառնալիք[59]:

Ռուսաստանի` ՆԱԹՕ-ին միանալու առաջարկներ

Ռուսաստան-ՆԱԹՕ գագաթնաժողը 2002 թուականին

Ռուսաստանի՝ ՆԱԹՕ-ի անդամ դառնալու գաղափարը արծարծուած է տարբեր ժամանակներուն եւ ռուս եւ արեւմտեան ղեկաւարներու կողմէն[60]: 1990 թուականին՝ Գերմանիայի վերամիավորման բանակցութիւններու ժամանակ, ԽՍՀՄ ղեկաւար Միքայէլ Գորբաչով ըսաւ. «Դուք կ'ըսէք , որ ՆԱԹՕ-ն ուղղուած չէ մեր դէմ, այն անվտանգութեան ապահովման կառուցուածք ունի: Հետեւաբար մենք եւս կ'առաջարկենք միանալ ՆԱԹՕ-ին»: ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Պեյքերը այն որակեց «երազանք»[61]:

2009 թուականին Մարտին Լեհաստանի արտագործնախարար Սիկորսկին առաջարկեց Ռուսաստանը ներառել ՆԱԹՕ-ի մէջ: Ապա լեհական լրատվամիջոցներէն մէկուն տուած հարցազրոյցի ժամանակ ան պնդեց, որ զուտ հիպաթետիկ առաջարկ էր, որ գոյութիւն ունեցած է դերեւս 1990-ական թուականներէն: Քլինթոնի վարչակազմի իշխանութեան ներքո կար երկմտանք, թէ արդիոք Ռուսաստանը պէտք է լինի ՆԱԹՕ-ի անդամ կամ ինչ պայմաններով[62]: Այնուամենայնիվ Ռուսաստանի ղեկաւարութիւնը յստակ ձեւակերպեց, որ չի պատրաստուիր դառնալ ՆԱԹՕ-ի անդամ, այլ զուտ կը ցանկանայ շարունակել համագործակցութիւնը: 2010 թուականին սկիզբներուն այդ առաջարկութիւնը բաց նամակի ձեւով կրկնուեց Գերմանիայի պաշտպանութեան փորձագետներ Կլաուս Նոյմանի, Ֆրանք Էլպի, Ուլրիիխ Վեյզերի եւ նախկին պաշտպանութեան նախարար Ուոլքեր Ռուհի կողմէն: Նամակի հեղինակները կը նշէին, որ ՆԱԹՕ-ն ունի Ռուսաստանի կարիքը Ասիական տէրութիւններուն հակակշռելու համար[63]: 2010 թուականին Սեպտեմբերին Նիու-Եորք տեղի ունեցաւ ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Խորհրդի հանդիպումը, որ 2008 թուականին յարաբերութիւններու կասեցումէն յետոյ առաջինն էր: Հանդիպման նախօրերին ԱՄՆ-ի մշտական ներկայացուցիչը ՆԱԹՕ-ե նշեց Ռուսաստանի ՝ ՆԱԹՕ-ին միանալու հիպորթետիկ հաւանականութեան մասին[64]:

Գաղափարախօսութիւն եւ քարոզչութիւն

ԲիԲիՍի ընկերութեան Լոնտոնի հեռարձակման կայանը

Եւ Ռուսաստանը, եւ ՆԱԹՕ-ն նշած են, որ ներգրաուած են քարոզչական պատերազմի մէջ, եւ երկուսն ալ հիմնած են բազմաթիւ լրատուածոջոցներ, որոնք կ'օգնեն տարածել իրենց ուղերձներ[65]: Ռուսաստանը ստեղծածէ օրինակ «Սպուտնիկ», «Ռուսական լրատուական գործակալութիւն», «Ռուսաստանն այսօր» միջազգային հեռարձակման կայանները, ինչպէս նաեւ ներքին լրատուական ցանցեր[66][67]: ՆԱԹՕ-ի անդամ պետութիւնները եւս ստեղծեցին միջազգային հեռարձակամնա կայաններ[68]. օրինակ «Ամերիկեան ձայնը» եւ «ԲիԲիՍի ծառայութիւնը»: Ռուսական լրատուածիջոցները, մասնաւորապէս հակամերիկեան, քարոզչութիւն կ'իրականացնեն[69][70]: 2014 թուականին Ռուսաստանը դադարեցրեց Ամերիկեան ձայնի ռատիօհեռարձակումները այն բանէն յետոյ, երբ ռատիօն քննադատեց Ռուսաստան գործողութիւնները Ուքրանիա[71]: 2015 թուականի Յունուար 19-ին Եւրամիոթեան Անվտանգութեան եւ արտաքին յարաբերութիւններու բարձրագոյն յանձնակատար Ֆետերիկա Մոգերինին յայտնեց, որ ԵՄ-ը կը պլանավարէ ստեղծեք ռուսերէն լեզւով հեռարձակւող Արեւելեան գործընկերութեան երկրների՝ Հայաստանի, Ազրպէյճան, Պելառուսի, Մոլտովիա, եւ Ուքրանիայի համար[72]:: Վլատիմիր Բուդին ներկայացուցած է «Եվրասիականացումը» եւ[73] «Պուտինիզմը» որպէս արեւմտեան տերութիւններու քարոզչամեքենայի հակակշիռ[74]: Բուդինը եւ Ռուսաստանը՝ որպէս ամբողջութիւն, կորցրած են արեւմուտքի յարգանքը այդ արժէքներու վերաբերեալ: Արդիւնք ստեղծուած է «արժեքային ճեղքուածք» Ռուսաստանի եւ Արեւմուտքի միջեւ[75]: 2016 թուականի Մարտին Բուդինի մամլո քարտուղար Տմիդրի Պեսկով ըսաւ, թէ Ռուսաստան ինֆորմացիոն պատերազմի մէջ է անգլիալեզու լրատուամիջոցներու դէմ[76]:


Ծանօթագրութիւններ

  1. ↑ «NATO’s Relations With Russia»։ NATO Public Diplomacy Division, Belgium։ 6 April 2017։ արտագրուած է՝ 26 May 2017 
  2. ↑ «NATO Strategic Concept for the Defence and Security of the Members of the North Atlantic Treaty Organization»։ NATO Public Diplomacy Division, Belgium։ 20 November 2010։ արտագրուած է՝ 26 May 2017 
  3. ↑ «NATO PfP Signatures by Date»։ NATO Public Diplomacy Division, Belgium։ 10 January 2012։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  4. ↑ Cook Lorne (25 May 2017)։ «NATO: The World's Largest Military Alliance Explained»։ www.MilitaryTimes.com։ The Associated Press, US։ արտագրուած է՝ 26 May 2017 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Ukraine Crisis: NATO Suspends Russia Co-operation»։ BBC News, UK։ 2 April 2014։ արտագրուած է՝ 2 April 2014 
  6. ↑ «Russian Foreign Minister Lavrov: NATO Expansion Led to Tension in Europe Unprecedented in Last 30 Years»։ Russia Today։ 18 February 2017։ արտագրուած է՝ 26 May 2017 
  7. ↑ Barnes, Julian E., "Russian, NATO Diplomats Discuss Military Deployments in Baltic Sea Region" (subscription required), The Wall Street Journal, US, 30 March 2017. Retrieved 2017-03-30.
  8. ↑ «The Permanent Mission of Russia to NATO»։ Natomission.ru։ արտագրուած է՝ 2011-12-04 
  9. ↑ NATO Declassified - Old adversaries become new partners
  10. ↑ «The NATO-Russia Archive - Formal NATO-Russia Relations»։ Berlin Information-Center For Translantic Security (BITS), Germany։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  11. ↑ NATO։ «NATO - Official text: Founding Act on Mutual Relations, Cooperation and Security between NATO and the Russian Federation signed in Paris, France, 27-May.-1997»։ NATO։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  12. ↑ NATO chief asks for Russian help in Afghanistan Reuters Retrieved on 9 March 2010
  13. ↑ Moscow denies NATO access to Afghanistan Russia Today Retrieved on 9 March 2010
  14. ↑ «Russian and Nato jets to hold first ever joint exercise»։ Telegraph.co.uk։ 1 June 2011։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  15. ↑ Kramer Andrew E. (21 April 2012)։ «Russians Protest Plan for NATO Site in Ulyanovsk»։ The New York Times 
  16. ↑ «NATO warns Russia to cease and desist in Ukraine»։ Euronews.com։ արտագրուած է՝ 2 March 2014 
  17. ↑ «Statement by NATO foreign ministers, 1 April 2014» 
  18. ↑ New subs, warships, SAMs, troops to be deployed in Crimea RT, May 06, 2014.
  19. ↑ «Россия усилит Черноморский флот новыми кораблями»։ RIA Novosti (Russia)։ 2014-05-06։ արտագրուած է՝ 2015-12-03 
  20. ↑ «NATO 'very concerned' by Russian military build-up in Crimea - INTERNATIONAL»։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  21. ↑ «Crimea»։ Interfax-Ukraine։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  22. ↑ Joint Statement of the NATO-Ukraine Commission, 4 September 2014.
  23. ↑ «Russian INF Treaty Violations: Assessment and Response»։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  24. ↑ «US and Russia in danger of returning to era of nuclear rivalry»։ The Guardian (UK)։ 2015-01-04։ արտագրուած է՝ 2015-01-04 
  25. ↑ Gordon Michael R. (2015-06-05)։ «U.S. Says Russia Failed to Correct Violation of Landmark 1987 Arms Control Deal»։ The New York Times (US)։ արտագրուած է՝ 2015-06-07 
  26. ↑ «Russia’s deployed nuclear capacity overtakes US for first time since 2000»։ RT (Moscow)։ 2014-10-06։ արտագրուած է՝ 2014-12-28 
  27. ↑ Matthew Bodner (2014-10-03)։ «Russia Overtakes U.S. in Nuclear Warhead Deployment»։ The Moscow Times (Moscow)։ արտագրուած է՝ 2014-12-28 
  28. ↑ «Russia’s New Military Doctrine Hypes NATO Threat»։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  29. ↑ Putin signs new military doctrine naming NATO as Russia’s top military threat National Post, December 26, 2014.
  30. ↑ «Insight - Russia's nuclear strategy raises concerns in NATO»։ Reuters։ 4 February 2015։ արտագրուած է՝ 6 February 2015 
  31. ↑ Croft Adrian (6 February 2015)։ «Supplying weapons to Ukraine would escalate conflict: Fallon»։ Reuters։ արտագրուած է՝ 6 February 2015 
  32. ↑ MacFarquhar, Neil, "As Vladimir Putin Talks More Missiles and Might, Cost Tells Another Story", New York Times, June 16, 2015. Retrieved 2015-06-17.
  33. ↑ «NATO-Russia Tensions Rise After Turkey Downs Jet»։ The New York Times։ 24 November 2015։ արտագրուած է՝ 29 November 2015 
  34. ↑ «ATO Invites Montenegro to Join, as Russia Plots Response»։ The New York Times։ 2 December 2015։ արտագրուած է՝ 2 December 2015 
  35. ↑ НАТО созрело для диалога с Москвой Nezavisimaya gazeta, 14 April 2016.
  36. ↑ «TASS: Russian Politics & Diplomacy - Lavrov: Russia will not allow NATO to embroil it into senseless confrontation»։ TASS։ 14 April 2016 
  37. ↑ «Лавров: РФ не даст НАТО втянуть себя в бессмысленное противостояние»։ РИА Новости։ 14 April 2016 
  38. ↑ Грушко: позитивной повестки дня у России и НАТО сейчас нет RIA Novosti, 20 April 2016.
  39. ↑ Nato-Russia Council talks fail to iron out differences The Guardian, 20 April 2016.
  40. ↑ «U.S. launches long-awaited European missile defense shield»։ CNN politics։ 12 May 2016։ արտագրուած է՝ 24 August 2016 
  41. ↑ «US holds joint war games in Romania amidst missile shield rift with Russia»։ RT news։ 16 May 2016։ արտագրուած է՝ 24 August 2016 
  42. ↑ NATO agrees to reinforce eastern Poland, Baltic states against Russia Reuters, 8 July 2016.
  43. ↑ Warsaw Summit Communiqué See para 11.
  44. ↑ Russia to deploy S-400 missiles in Crimea next month RT, 15 July 2016.
  45. ↑ «Триумф» в Крыму Gazeta.ru, 17 July 2016.
  46. ↑ Press point by NATO Secretary General Jens Stoltenberg following the meeting of the NATO-Russia Council nato.int , 13 July 2013.
  47. ↑ Russia tells NATO to stop 'demonising' planned war games Reuters, 13 July 2017.
  48. ↑ NATO-Russia council Statement
  49. ↑ NATO's relations with Russia
  50. ↑ NATO-Russia council on Terrorism
  51. ↑ NATO-Russia to practise anti-terrorist response
  52. ↑ RFS and NATO ships joint manoeuvres
  53. ↑ Allies and Russia attend U.S. Nuclear Weapons Accident Exercise
  54. ↑ «NATO Press Release (2008)108 – 27 Aug 2008»։ Nato.int։ արտագրուած է՝ 2011-12-04 
  55. ↑ «NATO Press Release (2008)107 – 26 Aug 2008»։ Nato.int։ արտագրուած է՝ 2011-12-04 
  56. ↑ «Russia’s 2008 war with Georgia prevented NATO growth – Medvedev | Russia | RIA Novosti»։ En.ria.ru։ 2011-11-21։ արտագրուած է՝ 2011-12-04 
  57. ↑ John Pike։ «Russia Warns Against NATO Missiles on Syrian Border»։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  58. ↑ «Turkish Request for Missiles Strains Ties With Russia - Al-Monitor: the Pulse of the Middle East»։ Al-Monitor։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  59. ↑ «US, Romania break ground on missile defense system»։ RT International։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  60. ↑ Could NATO Membership For Russia Break Impasse In European Security Debate?, 5 February 2010.
  61. ↑ «A Broken Promise?»։ Foreign Affairs։ October 2014։ արտագրուած է՝ 2016-01-06 
  62. ↑ «Sikorski: Russia in Nato? Why Not» 
  63. ↑ Ex-minister wants to bring Russia into NATO Der Spiegel Retrieved on 9 March 2010
  64. ↑ 5 Reasons Why Russia Will Never Join NATO The Moscow Times, 19 November 2010.
  65. ↑ Dejevsky Mary (11 April 2014)։ «News of a Russian arms buildup next to Ukraine is part of the propaganda war»։ The Guardian։ արտագրուած է՝ 25 December 2014 
  66. ↑ Spiegel Staff (30 May 2014)։ «The Opinion-Makers: How Russia Is Winning the Propaganda War»։ Der Spiegel։ արտագրուած է՝ 25 December 2014 
  67. ↑ Tetrault-Farber Gabrielle (12 May 2014)։ «Poll Finds 94% of Russians Depend on State TV for Ukraine Coverage»։ The Moscow Times։ արտագրուած է՝ 25 December 2014 
  68. ↑ Matlack Carol (4 June 2014)։ «Does Russia's Global Media Empire Distort the News? You Be the Judge»։ Bloomberg։ արտագրուած է՝ 25 December 2014 
  69. ↑ Remnick David (11 August 2014)։ «Watching the Eclipse»։ The New Yorker։ արտագրուած է՝ 2 January 2015 
  70. ↑ Kruscheva Nina (29 July 2014)։ «Putin’s anti-American rhetoric now persuades his harshest critics»։ Reuters։ արտագրուած է՝ 2 January 2015 
  71. ↑ Lally Kathy (10 April 2014)։ «Moscow turns off Voice of America radio»։ Washington Post։ արտագրուած է՝ 24 December 2015 
  72. ↑ «Mogherini: EU may establish Russian-language media»։ Reuters։ 19 January 2015։ արտագրուած է՝ 20 January 2015 
  73. ↑ Neyfakh Leon (9 March 2014)։ «Putin’s long game? Meet the Eurasian Union»։ Boston Globe։ արտագրուած է՝ 21 January 2015 
  74. ↑ Rohde David, Mohammed Arshad (18 April 2014)։ «Special Report: How the U.S. made its Putin problem worse»։ Reuters։ արտագրուած է՝ 20 December 2014 
  75. ↑ "Russia Redefines Itself and Its Relations with the West", by Dmitri Trenin, The Washington Quarterly, Spring 2007
  76. ↑ «В Кремле рассказали о состоянии информационной войны с англосаксами»։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 

Գրականություն

  • Bohm Michael (19 November 2010)։ «5 Reasons Why Russia Will Never Join NATO»։ The Moscow Times։ Independent Media Sanoma Magazines։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 19 November 2010-ին։ արտագրուած է՝ 19 November 2010 
  • Stent Angela (2014)։ The Limits of Partnership: U.S.-Russian Relations in the Twenty-First Century 
  • Forsberg, Tuomas, and Graeme Herd. "Russia and NATO: From Windows of Opportunities to Closed Doors." Journal of Contemporary European Studies 23#1 (2015): 41-57.
  • Unverdi, Gurbet Behram. "To what extent is the gradual deterioration in NATO-Russia relations between 1991-2014 causally related to NATO՛s eastward expansion in Eastern-Europe?." (MA thesis, Leiden University 2015). online

Արտաքին յղումներ

Կաղապար:Պորտալ Կաղապար:Օրվա հոդված նախագծի մասնակից Կատեգորիա:Միջազգային հարաբերություններ Կատեգորիա:ՆԱՏՕ Կատեգորիա:Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականություն

Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=ՆԱԹՕ-Ռուսաստան_Դաշնութիւն_Յարաբերութիւններ&oldid=54716» էջէն