«ՆԱԹՕ-Ռուսաստան Դաշնութիւն Յարաբերութիւններ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Նոր էջ «{{ԱՀ}} {{Կը խմբագրեմ|Կասիա}} ՆԱՏՕ-Ռուսաստանի Դաշնութիւն յարաբերութիւններ, Հիւսիսատլանտեան ռազմական...»:
(Տարբերութիւն չկայ)

13:36, 13 Օգոստոս 2017-ի տարբերակ

Կաղապար:ԱՀ

ՆԱՏՕ-Ռուսաստանի Դաշնութիւն յարաբերութիւններ, Հիւսիսատլանտեան ռազմական դաղինքի եւ Ռուսաստանի Դաշնութեան միջեւ յարաբերութիւնները սկզնաւորած է 1991 թուականին Հիւսիսատլանտեան Համագործակցութեան Խորհրդի շրջանակներուն[1][2]: 1994 թուականին Ռուսաստանը միացաւ Համագործակցութիւն յանուն խաղաղութեան (անգլ. Partnership for Peace) ծրագրին եւ այդ պահէն սկսած ՆԱՏՕ-ն եւ Ռուսաստանը ստորագրած են համագործակցութեան վերաբերեալ շարք մը կարեւոր փաստաթղթեր[3] : Ռուսաստան ՆԱՏՕ խորհուրդե ստեղծուած է 2002 թուականին անվտանգութեան եւ համատեղ ծրագրերու հարցերով զբաղուելու համար: Համագործակցութիւնը Ռուսաստանի եւ ՆԱՏՕ-ի միջեւ այժմ կը զարգանայ քանի մը գլխաւոր ուղղութիւններով. պայքար ահաբեկչութեան դէմ, ռազմական համագործակցութիւն, համատեղ գործողութիւններ եւ համագործակցութիւն Աֆղանիստան, արդիւնաբերական համագործակցութիւն եւ զենքերու չտարածման դէմ ծարագրեր[4]: 2014 թուականին Ապրիլ 1-ին ՆԱՏՕ-ն միակողմանիորէն որոշեց դադարեցնել համագործակցութիւնե Ռուսաստանի Դաշնութեան հետ՝ ի պատասխան Ուկրանիական ճգնաժամուն Ռուսաստանի դերակատարութեան[5]:: 2017 թուականին Փետրուարի 18-ի Ռուսաստանի Դաշնութեան արտաքին գործերու նախարար Սերգեյ Լաւրովը ըսաւ, որ ՌԴ-ն կողմանկից է ՆԱՏՕ-ի հետ ռազմական համագործացկութեան վերսկսմանը[6]: 2017 թուականի մարտի վերջերուն խորհուրդե ՆԱՏՕ-ի անդամ պետութիւններու արտագործնախարարներու ժողովի հրաւիրեց Պրիւսելում[7]:

Հետսառըպատերազմեան համագործակցութիւն

Պերլինի պատի անկումէն յետոյ ՆԱՏՕ-ն եւ ԽՍՀՄ-ը սկսան բանակսութիւններ վարել տարբեր մակարդակներով, այդ փուին՝ գենքի եւ զինամթերքի վերահսկողութեան պայմանագրերի վերաբերեալ: ՎՍՀՄ արտագործնախարա Էտուարտ Շեւարդնաձենն 1989 թուականի Դեկտեմբեր 19-ին կատարեց առաջին այցելութիւնը ՆԱՏՕ-ի կենդրոնակայան: Այցին յաջորդեցին բանակցութիւններ ՆԱՏՕ-ի եւ ԽՍՀՄ-ի ռազմական ղեկաւարութեան միջեւ[8]: Պաշտոնական յարաբերութիւնները եւ համագործակցութիւնը Ռուսաստանի եւ ՆԱՏՕ-ի միջեւ սկիզբ առած է 1991 թուականին Հիւսիսատլանտեան Համագործակցութեան խորհրդի շրջանակին: Յարաբերութիւնները աւելի խորացան, երբ 1994 թուականին Յունիսի 22-ին Ռուսաստանը միացաւ Համագործացկութիւն հանուն խաղաղութեան ծրագրին[9]: 1997 թուականի Մայիս 27-ին՝ ՆԱՏՕ-ի Փարիզեան գագաթնաժողովի ժամանակ, ՆԱՏՕ-ն եւ Ռուսաստանը ստորագրեցին «Փոխադարձ յարաբերութիւններու, համագործացկութեան եւ անվտանգութեան հիմնարար ակտը»[10], որ յարաբերութիւններու հետագայ զարգացման ամուր հիմք կը հանդիսանայ: Կողմերը յայտարարեցին, որ միմիանց չեն դիտարկէր որպէս հակառակորդներ, եւ հենուելով քաղաքական յարաբերութիւններու բարձրագոյն մակարդակի վրայ պատրաստ են կառուցել երկարատեւ խաղաղութւն եւ անվտանգութիւն Եվրատլանտեան տարածաշրջանը: 2009 թուականին Դեկտեմբերին ՆԱՏՕ-ն դիմեց Ռուսաստանի օգնութեան խնդրանքով՝ Աֆղանիստան գործողութիւններ իրակացնելու համար: Մասնաւորապէս անհրաժեշտ էր Ռուսաստանի թոյլատւութիւնը իր տարածքի վրայով զորքի եւ զինամթերքի փոխադրման համար, ինչպէս նաեւ կը խնդրէր ողղոաթիռներ տրամադրել: Ռուսաստան մերժեց այս խնդրանքները, բայց կը շարունակէր թոյլատրել իր տարածքով ոչ ռազմական մատակարարումները[11]: Սառը պատերազմէն յետոյ այն երկրորդ համատեղ զորավարժութիւնն էր կողմերու միջեւ:2011 թուականի Յունիս 6-ին ՆԱՏՕ-ն եւ Ռուսաստանը իրականացրեցին իրենց առաջին զորավարժութիւնը: Ռուսաստանը իրականացրեցին իրենց առաջին զորավարժութիւնը: Սառը պատերազմէն յետոյ այն երկրորդ համատեղ զորավարժութիւնն էր կողմերու միջեւ[12]:: 2012 թուականին Ապրիլին Ռուսաստանի տեղի ունեցած է բողոքի ցոյցեր ՆԱՏՕ-ին ներգրավվածութեան վերաբերեալ՝ գլխաւորապէս կազմակերպուած ձախամետ ուժերի կողմէն[13]:

Ծանօթագրութիւններ

  1. «NATO’s Relations With Russia»։ NATO Public Diplomacy Division, Belgium։ 6 April 2017։ արտագրուած է՝ 26 May 2017 
  2. «NATO Strategic Concept for the Defence and Security of the Members of the North Atlantic Treaty Organization»։ NATO Public Diplomacy Division, Belgium։ 20 November 2010։ արտագրուած է՝ 26 May 2017 
  3. «NATO PfP Signatures by Date»։ NATO Public Diplomacy Division, Belgium։ 10 January 2012։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  4. Cook Lorne (25 May 2017)։ «NATO: The World's Largest Military Alliance Explained»։ www.MilitaryTimes.com։ The Associated Press, US։ արտագրուած է՝ 26 May 2017 
  5. «Ukraine Crisis: NATO Suspends Russia Co-operation»։ BBC News, UK։ 2 April 2014։ արտագրուած է՝ 2 April 2014 
  6. «Russian Foreign Minister Lavrov: NATO Expansion Led to Tension in Europe Unprecedented in Last 30 Years»։ Russia Today։ 18 February 2017։ արտագրուած է՝ 26 May 2017 
  7. Barnes, Julian E., "Russian, NATO Diplomats Discuss Military Deployments in Baltic Sea Region" (subscription required), The Wall Street Journal, US, 30 March 2017. Retrieved 2017-03-30.
  8. NATO Declassified - Old adversaries become new partners
  9. «The NATO-Russia Archive - Formal NATO-Russia Relations»։ Berlin Information-Center For Translantic Security (BITS), Germany։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  10. NATO։ «NATO - Official text: Founding Act on Mutual Relations, Cooperation and Security between NATO and the Russian Federation signed in Paris, France, 27-May.-1997»։ NATO։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  11. Moscow denies NATO access to Afghanistan Russia Today Retrieved on 9 March 2010
  12. «Russian and Nato jets to hold first ever joint exercise»։ Telegraph.co.uk։ 1 June 2011։ արտագրուած է՝ 22 April 2016 
  13. Kramer Andrew E. (21 April 2012)։ «Russians Protest Plan for NATO Site in Ulyanovsk»։ The New York Times