«Յօդաբորբ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added

Գծային

17:16, 9 Փետրուար 2019-ի տարբերակ

Կաղապար:ԱՀ Յօրաբորբը (arthritis) յօդի բորբոքում, որուն պատճառը ընդհանրապէս ոչ-մանրէական է (infalmmation): Յօդաբորբը կը պատահի որեւէ տարիքի՝ առանց սեռի խտրութեան: Յօդաբորբը կրնայ անցողակի-ժամանակաւոր ըլլալ եւ կամ մնայուն-երկարատեւ:

Պատճառներ

Յօդաբորբ կը յառաջանայ հետեւեալ պատճառներով.

Մարմնի ինքնավարակամերժութեան հիւանդութիւն (autoimmune disease).
Ոսկրային կոտրուածք.
Յօդերու երկարատեւ գործածութիւն եւ ծանրաբեռնութիւն.
Մանրէական եւ ժահրային բորբոքում.

Ախտանշաններ

Յօդաբորբը կը յայտնուի տարբեր ախտանշաններով՝ տեղային եւ մարմնական ընդհանուր.

Տեղային ախտանշաններն են.

Յօդացաւ.
Յօդի կարմրութիւն, ջերմութիւն, ուռեցք.
Յօդին շուրջ ջրակուտակում եւ յօդաւիշային հեղուկի կուտակում յօդախոռոչին մէջ.
Յօդի անշարժութիւն կամ շարժումի նուազում.
Յօդամկանային ցաւ եւ տկարութիւն.
Յօդային այտաքին տարբեր ձեւաւորումներ, աղաւաղումներ եւ տձեւութիւններ.

Մարմնական ընդհանուր ախտանշաններն են՝

յոգնածութիւն.
Քալելու դժուարութիւն կամ բոլորովին անկարողութիւն.
Ընդհանուր կարողութեան նուազում.
Գիրութիւն՝ նստակեաց կեանքի հետեւանքով.
Ընկճուածութիւն եւ անձկութիւն.

Տեսակներ

Գոյութիւն ունին յօդաբորբի տարբեր տեսակներ.

Ոսկրաբորբ (osteoarthritis) կամ հիւծիչ յօդաբորբ (degenerative arthritis), որ կը յառաջանայ ծերութեանէ, յօդի վնասումին եւ մանրէական յօդավարակումի պատճառով.
Շարահիւսուածքային յօդաբորբ (rheumatoid arthritis).
Մանրէախտածին յօրաբորբ կամ մանրէայօդաբորբ (septic infectious arthritis).
Բորակածնային յօդաբորբ (gout).

Ախտաճանաչում

Յօդաբորբի ախտաճանաչումը կը կատարուի յօդի զանազան նկարումներով եւ արեան ու ձուսպահեղուկի քննութիւններով:

Դարմանում

Յօդաբորբի դարմանումին հիմնական նպատակը իրավիճակը մեղմացնելն է, այսինքն չէզոքացնել կամ մեղմացնել յօդացաւը, կասեցնել յօդաբորբը եւ կանխել յօդի մաշումը եւ անշարժութիւնը: Յօդաբորբը հիմնական դարմանում չունի, սակայն կարելի է մեղմացնել կացութիւնը որոշ միջոցներով, օրինակ՝

Պատկեր:Clariad.io.jpg

Մտախոհոթիւն

Ջերմութիւն կամ պաղութիւն կիրարկել յօդին վրայ.
Մարզանք ընել.
Յօդը անշարժ պահել ոսկրակալի-բեկակալի (splint) գործածութեամբ.
Մարձում կատարել (massage).
Լաւ եւ բաւարար քնանալ, այսինքն նուազագոյնը 8 ժամ.
Երկար ժամանակի ընթացքին նոյն ձեւով չնստիլ կամ ոտքի չկանգնիլ.
Մտախոհութիւն կատարել (meditation).
Կանոնաւոր սնունդի հետեւիլ, առատ պտուղ եւ բանջարեղէն ուտել.
E կենսանիւթ, կրածին (calcium) եւ Օմեկա 3 գործածել.
Հակաբորբոքիչ եւ ցաւաբեկ դեղեր գործածել.
Վիրաբուժական միջոցառումներ կատարել, օրինակ՝ յօդի վերակենդանացում (arthroplasty), յօդի փոխարինում:

Աղբիւրներ

«Բժիշկին Դ. Խօսքը», Բժիշկ Կարպիս Հապոյեան, Հրտրկ. Կաթողիկոսութեան Հայոց Մեծի Տանն Կիլիկիոյ, Անթիլիաս-Լիբանան, 30 Ապրիլ 2014 , էջ 45-46:

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 {{ԱՀ}}
-'''Յօրաբորբը''' (arthritis) յօդի մը բորբոքումն է, որուն պատճառը ընդհանրապէս ոչ-[[Մանրէ (արեւմտահյերէն)|մանրէական]] է (infalmmation): Յօդաբորբը կը պատահի որեւէ տարիքի՝ առանց սեռի խտրութեան: Յօդաբորբը կրնայ անցողակի-ժամանակաւոր ըլլալ եւ կամ մնայուն-երկարատեւ:
+'''Յօրաբորբը''' (arthritis) յօդի բորբոքում, որուն պատճառը ընդհանրապէս ոչ-[[Մանրէ (արեւմտահյերէն)|մանրէական]] է (infalmmation): Յօդաբորբը կը պատահի որեւէ տարիքի՝ առանց սեռի խտրութեան: Յօդաբորբը կրնայ անցողակի-ժամանակաւոր ըլլալ եւ կամ մնայուն-երկարատեւ:
 [[Պատկեր:Osteoarthritis.jpg|300px|մինի|աջից]]
 == Պատճառներ ==
-Յօդաբորբ կը յառաջանայ հետեւեալ պատճառներով՝
+Յօդաբորբ կը յառաջանայ հետեւեալ պատճառներով.
 * Մարմնի ինքնավարակամերժութեան հիւանդութիւն (autoimmune disease).
 * [[Ոսկոր (արեւմտահայերէն)|Ոսկրային]] կոտրուածք.
 * Յօդերու երկարատեւ գործածութիւն եւ ծանրաբեռնութիւն.
-* [[Մանրէ (արեւմտահյերէն)|մանրէական]] եւ ժահրային բորբոքում.
+* [[Մանրէ (արեւմտահյերէն)|Մանրէական]] եւ ժահրային բորբոքում.
 == Ախտանշաններ ==
 Յօդաբորբը կը յայտնուի տարբեր ախտանշաններով՝ տեղային եւ մարմնական ընդհանուր.
-Տեղային ախտանշաններն են՝
+Տեղային ախտանշաններն են.
 * [[Յօդացաւ (արեւմտահայերէն)|Յօդացաւ]].
 * Յօդի կարմրութիւն, ջերմութիւն, ուռեցք.
-* Յօդին շուրջ ջրակուտակում եւ յօդաւիշային հեղուկի կուտակում՝ յօդախոռոչին մէջ.
+* Յօդին շուրջ ջրակուտակում եւ յօդաւիշային հեղուկի կուտակում յօդախոռոչին մէջ.
 * Յօդի անշարժութիւն կամ շարժումի նուազում.
 * Յօդամկանային ցաւ եւ տկարութիւն.
@@ Տող 32. / Տող 32. @@
 == Տեսակներ ==
+Գոյութիւն ունին յօդաբորբի տարբեր տեսակներ.
-Յօդաբորբի տարբեր տեսակներ գոյութիւն ունին.
-# [[Ոսկրաբորբ (արեւմտահայերէն)|Ոսկրաբորբ]] (osteoarthritis) կամ [[Հիւծիչ Յօդաբորբ|հիւծիչ յօդաբորբ]] (degenerative arthritis), որ ծերոթենէն, յօդի վնասումէն եւ մանրէական յօդավարակումէն առաջ կու գայ.
+# [[Ոսկրաբորբ (արեւմտահայերէն)|Ոսկրաբորբ]] (osteoarthritis) կամ [[Հիւծիչ Յօդաբորբ|հիւծիչ յօդաբորբ]] (degenerative arthritis), որ կը յառաջանայ ծերութեանէ, յօդի վնասումին եւ մանրէական յօդավարակումի պատճառով.
 # [[Շարահիւսուածքային Յօդաբորբ|Շարահիւսուածքային յօդաբորբ]] (rheumatoid arthritis).
 # Մանրէախտածին յօրաբորբ կամ մանրէայօդաբորբ (septic infectious arthritis).
-# [[Բորակածնային Յօդաբորնբ|Բորակածնային յօդաբորնբ]] (gout).
+#[[Բորակածնային Յօդաբորբ|Բորակածնային յօդաբորբ]] (gout).
 == Ախտաճանաչում ==
@@ Տող 44. / Տող 44. @@
 == Դարմանում ==
-Յօդաբորբի դարմանումի հիմնական նպատակը կացութիւնը մեղմացնելն է, այսինքն չէզոքացնել կամ մեղմացնել յօդացաւը, կասեցնել յօդաբորբը եւ կանխել յօդի մաշումը եւ անշարժութիւնը: Յօդաբորբը հիմնական դարմանում չունի, սակայն կարելի է մեղմացնել կացութիւնը որոշ միջոցներով, օրինակ՝
+Յօդաբորբի դարմանումին հիմնական նպատակը իրավիճակը մեղմացնելն է, այսինքն չէզոքացնել կամ մեղմացնել յօդացաւը, կասեցնել յօդաբորբը եւ կանխել յօդի մաշումը եւ անշարժութիւնը: Յօդաբորբը հիմնական դարմանում չունի, սակայն կարելի է մեղմացնել կացութիւնը որոշ միջոցներով, օրինակ՝
 [[Պատկեր:Clariad.io.jpg|200px|մինի|աջից|Մտախոհոթիւն]]
 [[Պատկեր:Assorted Medications (33931804863).jpg|200px|մինի]]
@@ Տող 52. / Տող 52. @@
 # Յօդը անշարժ պահել ոսկրակալի-բեկակալի (splint) գործածութեամբ.
 # Մարձում կատարել (massage).
-# Լաւ եւ բաւարար քնանալ, այսինքն նուազագոյն 8 ժամ.
+# Լաւ եւ բաւարար քնանալ, այսինքն նուազագոյնը 8 ժամ.
-# Երկար ժամանակի ընթացքին նոն ձեւով չնստիլ կամ ոտքի չկայնիլ.
+# Երկար ժամանակի ընթացքին նոյն ձեւով չնստիլ կամ ոտքի չկանգնիլ.
 # [[Մտախոհութիւն]] կատարել (meditation).
-# Կանոնաւոր սննունդի հետեւեիլ, արատ պտուղ եւ բանչարեղէն ուտել.
+# Կանոնաւոր սնունդի հետեւիլ, առատ պտուղ եւ բանջարեղէն ուտել.
 # [[E Կենսանիւթ|E կենսանիւթ]], [[Կրածին (արեւմտահայերէն)|կրածին]] (calcium) եւ [[Օմեկա 3]] գործածել.
 # Հակաբորբոքիչ եւ ցաւաբեկ դեղեր գործածել.