«Հրաչեայ (անձնանուն)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added

Գծային

18:04, 27 Սեպտեմբեր 2018-ի տարբերակ

Կաղապար:ԱՀ Կաղապար:Տեղեկաքարտ Անուն (արեւմտահայերէն) Հրաչեայ, հայկական արական եւ իգական անուն։ Յառաջացած է հայերէն հուր եւ աչք բառերէն։ Կը նշանակէ «հրեղէն աչքեր ունեցող»։ Խորենացիի հնարած անուններէն է, որ սկզբնական շրջանին մէկ անգամ գործածուելէ ետք դուրս եկած է գործածութենէ։ Այնուհետեւ 19-րդ դարուն կրկին սկսած է գործածուիլ Կոստանդնուպոլսոյ մէջ։ Սկզբը հազուադէպ կը կիրառէին, ետքը յաճախ՝ յատկապէս Կովկասի մէջ, ուր կը գործածուէր որպէս իգական անուն՝ շնորհիւ պոլսեցի դերասանուհիի մը, որուն գեղեցիկ աչքերուն համար կոչեցին «տիկին Հրաչեայ»։ Ի հակադրութիւն ասոր՝ յօրինեցին Հրաչիկ ձեւը՝ որպէս արական անուն, իսկ Կոստանդնուպոլսոյ մէջ՝ Հրաչուհի ձեւը (իգական)։ Անուան կարճ ձեւն է Հրաչ։ Այժմ (2015) Հրաչեան միայն արական անուն է^[1]:

Անունը կրող անձնավորութիւններ

Հրաչեայ Աճառեան (1876 Կոստանդնուպոլիս-1953 Երեւան), լեզուաբան եւ բառարանագիր
Հրաչեայ Սուրէն Թովմասեան (1964, Արտաշատ-1992, Լաչին (ներկայիս՝ Բերձոր))՝ ազատամարտիկ
Հրաչեայ Ներսիսեան (1895 Օսմանեան Կայսրութիւն-1961 Երեւան), դերասան
Հրաչեայ Քոչար (իսկ. մականունը՝ Գաբրիէլեան, 1910, Օսմանեան Կայսրութիւն-1965, Երեւան), արձակագիր եւ հրապարակախօս

Գործածութիւններ

Հրաչեայ, թագաւոր Հայկազն, որդի եւ յաջորդը Պարոյրի։ Բաբելոնի Նաբուգոդոնոսոր թագաւորին հետ միասին արշաւեց Երուսաղէմի վրայ, գրաւեց եւ Հայաստան բերաւ հրեայ Շամբաթ իշխանը, որմէ սերած է Բագրատունեաց տոհմը։^[2]

Ծանօթագրութիւններ

↑ Հրաչեայ Աճառեան, Հայոց Անձնանունների Բառարան, հ. Գ., Երեւան, էջ 109-110։
↑ Խոր․ Ա․ իբ․ Յհ․ կթղ․ գ․ Ուխտ․ Ա․ ժթ

Կատեգորիա:Հայկական արական անձնանուններ (արւմտ․) Կատեգորիա:Հայկական իգական անձնանուններ (արւմտ․)

[1] Հրաչեայ Աճառեան, Հայոց Անձնանունների Բառարան, հ. Գ., Երեւան, էջ 109-110։

[2] Խոր․ Ա․ իբ․ Յհ․ կթղ․ գ․ Ուխտ․ Ա․ ժթ

[1]

[2]

@@ Տող 20. / Տող 20. @@
 | ծանօթագրութիւններ =
 }}
-'''Հրաչեայ''', հայկական արական եւ իգական անուն։ Յառաջացած է [[հայերէն]] ''հուր'' եւ ''աչք'' բառերէն։ Կը նշանակէ «հրեղէն աչքեր ունեցող»։ [[Մովսէս Խորենացի|Խորենացի]]ի հնարած անուններէն է, որ սկզբնական շրջանին մէկ անգամ գործածուելէ ետք դուրս եկած է գործածութենէ։ Այնուհետեւ [[19-րդ դար]]ուն կրկին սկսած է գործածուիլ [[Կոստանդնուպոլիս (արեւմտահայերէն)|Կոստանդնուպոլսոյ]] մէջ։ Սկզբը հազուադէպ կը կիրառէին, ետքը յաճախ՝ յատկապէս [[Կովկաս]]ի մէջ, ուր կը գործածուէր որպէս իգական անուն՝ շնորհիւ պոլսեցի դերասանուհիի մը, որուն գեղեցիկ աչքերուն համար կոչեցին «տիկին Հրաչեայ»։ Ի հակադրութիւն ասոր՝ յօրինեցին ''Հրաչիկ'' ձեւը՝ որպէս արական անուն, իսկ [[Կոստանդնուպոլիս (արեւմտահայերէն)|Կոստանդնուպոլսոյ]] մէջ՝ ''Հրաչուհի'' ձեւը (իգական)։ Անուան կարճ ձեւն է Հրաչ։ Այժմ (2015) Հրաչեան միայն արական անուն է։<ref>{{գիրք  |հեղինակ = Հրաչեայ Աճառեան  |մաս =  |վերնագիր = Հայոց Անձնանունների Բառարան  |բնօրինակ =   |հղում =   |հրատարակություն =   |պատասխանատու խմբագիր =  |վայր = Երեւան  |հրատարակչություն = Երեւանի պետական համալսարանի հրատարակութիւն  |թվական = 1946  |հատոր = Գ.  |էջերի թիվ = 742  |մեջբերվող էջեր = 109-110}}</ref>
+'''Հրաչեայ''', հայկական արական եւ իգական անուն։ Յառաջացած է [[հայերէն]] ''հուր'' եւ ''աչք'' բառերէն։ Կը նշանակէ «հրեղէն աչքեր ունեցող»։ [[Մովսէս Խորենացի|Խորենացի]]ի հնարած անուններէն է, որ սկզբնական շրջանին մէկ անգամ գործածուելէ ետք դուրս եկած է գործածութենէ։ Այնուհետեւ [[19-րդ դար]]ուն կրկին սկսած է գործածուիլ [[Կոստանդնուպոլիս (արեւմտահայերէն)|Կոստանդնուպոլսոյ]] մէջ։ Սկզբը հազուադէպ կը կիրառէին, ետքը յաճախ՝ յատկապէս [[Կովկաս]]ի մէջ, ուր կը գործածուէր որպէս իգական անուն՝ շնորհիւ պոլսեցի դերասանուհիի մը, որուն գեղեցիկ աչքերուն համար կոչեցին «տիկին Հրաչեայ»։ Ի հակադրութիւն ասոր՝ յօրինեցին ''Հրաչիկ'' ձեւը՝ որպէս արական անուն, իսկ [[Կոստանդնուպոլիս (արեւմտահայերէն)|Կոստանդնուպոլսոյ]] մէջ՝ ''Հրաչուհի'' ձեւը (իգական)։ Անուան կարճ ձեւն է Հրաչ։ Այժմ (2015) Հրաչեան միայն արական անուն է<ref>{{գիրք  |հեղինակ = Հրաչեայ Աճառեան  |մաս =  |վերնագիր = Հայոց Անձնանունների Բառարան  |բնօրինակ =   |հղում =   |հրատարակություն =   |պատասխանատու խմբագիր =  |վայր = Երեւան  |հրատարակչություն = Երեւանի պետական համալսարանի հրատարակութիւն  |թվական = 1946  |հատոր = Գ.  |էջերի թիվ = 742  |մեջբերվող էջեր = 109-110}}</ref>:
 == Անունը կրող անձնավորութիւններ ==
 *[[Հրաչեայ Աճառեան]] {{resize|85%|(1876 Կոստանդնուպոլիս-1953 Երեւան), լեզուաբան եւ բառարանագիր}}