«Խոնաւ Ցամաքային Կլիմայ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Նոր էջ «{{ԱՀ}} մինի|աջից Խոնաւ ցամաքայի կլիմա (արտայայտելու համար կ'օգտա...»: |
(Տարբերութիւն չկայ)
|
19:11, 16 Հոկտեմբեր 2016-ի տարբերակ
Խոնաւ ցամաքայի կլիմա (արտայայտելու համար կ'օգտագործուին լատինական մեծատառ D տառը և փոքրատառ a kam b տառերը), կլիմայի տեսակ Կիոպենի դասակարգման մէջ, որ աչքի կինայ օդի ջերմաստիճանի սեզոնային մեծ տատանումներով, շոգ (կամ տաք) ամառներով եւ ցուրտ ձմերներով[1]: Խոնաւ ցամաքային կլիմա ունեցող տարածաշրջաններուն ամենացուրտ ամսուայ միջին ջերմաստիճանը կը կազմէ -3 ˚C, և առնուազն 4 ամիսներու ընթացքին օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը կը լինէ 10˚C-էն բարձր։
Տեղումները համեմատաբար հաւասարաչափ տեղաբաշխուած: Տեղումներու հիմնական մասը կը թափուի ամռանը, յաճախ ամպրոպային հորդառատ անձրեւներու ժամանակ: Ձմռան անձրեւները եւ ձիւնը հիմնական կապուաղ են ցիկլոններու հետ: Չնայած անոր, որ կլիման կը կոչուի «խոնաւ», իրականին խոնաւութեան մակարդակը այնքան ալ բարձր չէ, սակայն բաւարար է, որպէսզի այդ տարածաշրջանները չդասակարգուեն որպէս «կիսաչորային» կամ «չորային»:
Խոնաւ ցամաքային կլիման բնորոշ է այն շրջաններուն, որոնք, որպէս կանոն, կը գտնուին հիւսիւսային լայնութեան 60˚-էն հիւսիւսէն, Ասիայի, Եւրոպայի եւ Հիւսիւսային Ամերիկայի կեդրոնական եւ հիւսիւս-արեւելեան շրջաններուն, եւ բնորոշ չէ Հարաւային կիսագնդին ովկիանոսներու մեծ մակերեսի պատճառով, որոնք կը մեղմացնեն կլիմայի ցամաքայնութիւնը:
Խոնաւ ցամաքային կլիմայի տեսակները
Խոնաւ ցամաքային կլիման կը դասակարգուի կախուած ամրան ամենաշոգ ամսուայ միջին ջերմաստիճանէն եւ տեղումներու քանակէն:
a - ամենատաք ամսուայ միջին ջերմաստիճանը կը գերազանցէ 22 ˚C-ը (շոգ ամառ), Dsa – չոր եղանակ ամռանը (ամենաչոր ամռան ամսին կը թափուին 30 մմ-էն ոչ ավել տեղումներ և չեն գերազանցուիր ձմռան ամենախոնաւ ամսուայ տեղումներու քանակի 1/3-րդը), Dwa – չոր եղանակ ձմռանը (ամենաչոր ձմռան եղանակին կը թափուին ամռան ամենախոնաւ ամսուայ տեղումներու քանակի 1/10-րդը), Dfa – յստակ դասակարգման ենթակայ չէ, b – ամենատաք ամսուայ միջին ջերմաստիճանը կը գերազանցէ 10˚C-ը (տաք ամառ), Dsb – չոր եղանակ ամռանը, Dwb – չոր եղանակ ձմռանը, Dfb – յստակ դասակարգման ենթակայ չէ։
Dfa/Dwa/Dsa. Շոգ ամառներ ունեցող խոնաւ ցամաքային կլիմա
Տարածաշրջանի կլիման կը դասակարգուի որպէս շոգ ամառներ ունեցող խոնաւ ցամաքային կլիմա այն դեպքին, երբ ամենաշոգ ամսուայ միջին ջերմաստիճանը կը գերազանցէ 22˚C-ը[2]: Որպէս կանոն, այդ ամիսը Յուլիսն է, որոշ շրջաններուն՝ Օգոստոսը: Այդ շրջաններուն բնորոշ է օդի ջերմաստիճանի զգալի տատանումներ ամբողջ տարուայ ընթացքին՝ ամենաշոգ ամսուայ ջերմաստիճանը կրնայ գերազանցել 32˚C-ը, մինչդեռ ամենացուրտ ամսուայ միջին ջերմաստիճանը կրնայ իջնել -3,0˚C-էն։ Եւրոպայի շոգ ամառները խոնաւ ցամաքային կլիման բնորոշ է Ռումանիայի, Մոլդոուայի, Ուքրանիայի հարաւը, Միջինդանուպեան դաշտավայրի (Հունգարիայի, Քրուաթիայի եւ Սերպիայի մասը) մեծ մասին, ինչպէս նաեւ Ռուսաստանի Եւրոպական հատուածի առանձին շրջաններուն: Ասիայի այդ Կլիմայի տեսակը բնորոշ է Ղազախստանի, Իրանի, Թուրքիայի, Հնդկաստանի Քաշմիրի առանձին շրջաններուն, Հիւսիս-Արեւելեան Չինաստանի մեծ մասին, համարիա ամբողջ Հիւսիւսային Քորիային, Հարաւային Քորիայի մեծ մասին եւ Հիւսիւսային Ճապոնիային: Արեւելեան Ասիայի խոնաւ ցամաքային կլիման անցումային բնոյթ ունի դէպի մուսսոնայինի՝ այստեղ ամռան տեղումներու քանակը զգալիորէն աւելի մեծ է, քան ձմռան տեղումներու քանակը: Սիպիրեան անտիցկլոնի ազդեցութեան պատճառով այստեղ կը դիտուին աւելի ցուրտ ձմեօներ, քան այլ տարածաշրջաններուն, որոնք կը գտնուին նոյն լայնութիւններուն: Հիւսիւսային Ամերիկային շոգ ամառներով խոնաւ ցամաքային կլիման բնորոշ է Նոր Անգլիայի եւ Միջինատլատեան նահանգներուն եւ ԱՄՆ-ի Միջին Արեւմուտքի մեծ մասին, կանադական Օնտարիո նահանգի առանձին տարածաշրջաններուն:
Կեդրոնական Ասիայի, Հիւսիս-Արեւմտեան Չինաստանի եւ Հարաւյին Մողկոլիայի զգալի մասն ունին ջերմաստիճանային ռեժիմ, որ մօտ է խոնաւ ցամաքային կլիմային, սակայն տեղումներու քիչ քաղակութեան պատճառով անոնց կլիման կը դասակարգուի որպէս տափաստաններու կլիմա (BSk) կամ անապատներու կլիմա (BWk)։
Dfb/Dwb/Dsb. Տաք ամառներ ունեցող խոնաւ ցամաքային կլիմա
Տարածաշրչանի կլիման կը դասակարգուի որպէս տաք ամառներ ունեցող խոնաւ ցամաքային կլիմա այն դէպքին, եթէ ամենաշոգ ամսուայ ջերմաստիճանը չի գերազանցիր 22˚C-ը։ Խոնաւ ցամաքային կլիմայի այս ենթատեսակը կ'ընդգրկուի աւելի մեծ տարածք, քան շոգ ամառ ունեցող ենթատեսակը: Հիւսիւսային Ամերիկայի այս կլիմայական գոտին բնորոշ է այն տարածաշրջաններուն, որոնք կը գտնուին հիւսիւսային լայնութեան 40˚-ի և 50˚-ի միջեւ, որպէս կանոն, արեւմտեան երկայնութեան 100˚-էն դէպի արեւելք: Սակայն կանադական պրերիաներու տարածքին խոնաւ ցամաքային կլիմայի այդ ենթատեսակը կը դիտուի այն տարածքներուն, որոնք տեղակայուած են հիւսիւսային լայնութեան 50˚-էն հիւսիւս: Եւրոպայի տաք ամառներով խոնաւ ցամաքային կլիման կը տարածուի ընդհուպ մինչեւ հիւսիւսային լայնութեան 61˚-ը։ Եւրոպայի այդ ենթատեսակը բնորոշ է Սկադինաուիան երկիրներուն, Մերձպալթեան երկիրներուն, արեւելեան Աւստրիայի, Գերմանիայի առանձին շրջաններուն, Լեհաստանի մեծ մասին, Չեխիային, Սլովակիային, Ուքրանիային, Հիւսիւսային Ռումանիային:
Տաք ամառները ունեցող խոնաւ ցամաքային կլիմային բնորոշ է մեղմ ամառ, երկարատեւ ցուրտ ձմեռ եւ միջին տարեկան տեղումներու քիչ քանակութիւն՝ ի համեմատ շոգ ամառներ ունեցող տարածաշրջաններու:
Մոնկոլիայի մեծ մասը եւ Հարաւային Սիպիրի առանձին տարածաշրջաններուն առկա է կլիմա, որն իր բնույթով մոտ է խոնաւ ցամաքային կլիմային, սակայն տեղումներու քիչ քանակութեան պատճառով կը դասակարգուի որպէս անապատային կամ կիսաանապատային կլիմա:
Ծանոթագրութիւններ
- ↑ Michal Belda, Eva Holtanová, Tomáš Halenka, and Jaroslava Kalvová (2014-02-04)։ «Climate classification revisited: from Köppen to Trewartha»։ Climate Research 59: 1–14։ doi:10.3354/cr01204
- ↑ Gordon B. Bonan (2008-09-18)։ «6»։ Ecological Climatology: Concepts and Applications։ Cambridge University Press։ ISBN 1107268869։ արտագրուած է՝ 2015-02-23