«Դիցաբանական Անուններ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Տող 3. | Տող 3. | ||
Դիցաբանական Անուններ''', (Յոյն-Լատին աստուածներ) |
Դիցաբանական Անուններ''', (Յոյն-Լատին աստուածներ) |
||
== Դիցաբանական Անուններ ( |
== Դիցաբանական Անուններ (Այբբենական Կարգով) == |
||
=== Ա - A === |
=== Ա - A === |
||
06:03, 21 Հոկտեմբեր 2017-ի տարբերակ
Կաղապար:Անաղբյուր Կաղապար:ԱՀ Դիցաբանական Անուններ, (Յոյն-Լատին աստուածներ)
Դիցաբանական Անուններ (Այբբենական Կարգով)
Ա - A
Անուն | Այլ Լեզուով | Բացատրութիւն |
---|---|---|
Ակատէս | Achates | Հաւատարիմ բարեկամ Ենէասի՝ Վիրգիլիոսի Ենէականին մէջ: Իր անունը ներկայիս կը գործածուի ակնարկելու համար մէկուն, որ միշտ կ’ընկերանայ ուրիշի մը՝ առանց երբեք բաժնուելու անկէ: |
Ախերոն | Acheron | Որդի երկնքի եւ երկրի. Արամազդ զայն փոխեց դժոխային գետի մը, ուրկէ ոչ ոք կրնար անցնիլ երկու անգամ: |
Աքիլլէս | Achilles | Իլիականի նշանաւոր հերոսներէն մին: Իր մայրը՝ Թետիս, զայն լուացած էր Ստիւքս գետին մէջ եւ անոր ամբողջ մարմինը՝ բացի կրունկէն, անխոցելի դարձուցած: Աքիլլէս իր կրունկէն վիրաւորուեցաւ Տրովադայի պատերազմին մէջ ու մեռաւ: ՙԱքիլլէսի կրունկ՚ բացատրութիւնը կը գործածուի գրականութեան մէջ: |
Ատոնիս | Adonis | Գեղատեսիլ պատանի մը, զոր գորովագին կը սիրէր Աստղիկ չաստուածուհին: Վարազ մը Ատոնիսը սպաննած ըլլալով, Աստղիկ փոխեց զայն անիմոն ծաղիկին: |
Ենէաս | Aeneas | Ենէականի հերոսներէն մէկը, որդի Անքիսէսի եւ Աստղկան: |
Ասկղեպիոս | Aesculapius | Բժշկութեան աստուած եւ որդի Ապողոնի։ Կայծակնահար սպաննուելով Արամազդէն, անոր հայրը զայն փոխեց համաստեղութեան մը: |
Ագամեմնոն | Agamemnon | Հրամանատար յունական բանակին Տրովադայի պատերազմին ատեն: |
Աաս, Էաս | Ajax | Որդի Տեղամոնի։ Աքիլլէսէն ետք ամենաքաջ մարտիկը Տրովադայի պատերազմին մէջ: |
Ալբիոն | Albion | Նեպտոնի որդին, որ թագաւորութիւն մը հիմնեց Բրիտանիոյ մէջ: Այս աւանդութեան շնորհիւ, Անգլիա կը կոչուի նաեւ Ալբիոն («Հպարտ Ալբիոն»): |
Աղկեստէ | Alceste | Դուստր Պեղիասի եւ կին Ադմիտի, որուն սիրոյն զոհեց իր անձը, բայց Հերակլէս ազատեց զայն դժոխքէն եւ դարձուց իր ամուսինը: |
Ամփիոն | Amphion | Որդի Արամազդի եւ Անտիպէի: Իր տաւիղին ձայնով շինեց Թեբէի պարիսպները: Ինք եւ իր եղբայրը՝ Զեթէս, գուսանական գործիքներու հնարիչները կը համարուին: |
Ամփիտրիտէ | Amphitrite | Ծովու աստուածուհի, դուստր Ովկիանու եւ Թետիսի, կին Նեպտոնի: |
Անդրոմաքէ | Andromaque | Հեկտորի կին։ Իլիականին մէջ Անդրոմաքէ կը ներկայացուի որպէս ամուսնական սիրոյ խորհրդանշանը: |
Անդրոմիդէ | Andromeda | Եթովպիոյ Կեփէոս թագաւորին դուստրը, որ ինքզինք Հերայէն աւելի գեղեցիկ դաւանելով՝ Պոսիդոնի հրամանով նետուեցաւ ծովային նհանգի մը առջեւ, բայց Պերսէոս փրկեց զայն ճիւաղէն եւ ամուսնացաւ անոր հետ: |
Անտիգոնէ | Antigone | Դուստր Եդիպոսի: Անտիգոնէ որպէս ուղեցոյց ծառայեց իր կոյր հօր, որուն համար ճանչցուած է իբրեւ որդիական գորովի տիպար: |
Ափրոտիթէ | Aphrodite | Սիրոյ աստուածուհին: |
Ապողոն | Apollo | Որդի Արամազդի եւ Լատոնայի, աստուած երաժշտութեան, բանաստեղծութեան, ճարտասանութեան, բժշկութեան եւ գեղարուեստից: |
Արաքնէ | Arachne | Լիւդացի Իգմոնի աղջիկը, զոր Աթենաս փոխակերպեց սարդի, որովհետեւ համարձակած էր իրեն հետ մրցիլ գորգ հիւսելու մէջ: |
Արգոս | Argus | Արեսդորի որդի, որ հարիւր աչք ունէր եւ կը հսկէր հովի վրայ: Քնանալու ատեն իր յիսուն աչքերը բաց կը մնային: Հերմէս իր սրինգով զայն քնացուց բոլորովին եւ կտրեց անոր գլուխը: Այնուհետեւ Արգոսը աչքերը փոխադրուեցան սիրամարգի պոչին վրայ: |
Արիադնէ | Ariadne | Դուստր Մինովայ արքային Կրետէի, ուր Աթէնքցիք՝ որպէս հարկ՝ տարեկան եօթը աղջիկ եւ եօթը մանչ կը ղրկէին, զորս կը լափէր Մինոտաւրոս: Թեսէոս, մէկը այս զոհերէն, գութն ու սէրը շարժելով Արիադնէի՝ անկէ ստացաւ կծիկ մը չուան, որ զինք լաբիւրինթոսէն դուրս առաջնորդեց: Այսպէս ազատեցաւ Թեսէոս եւ ամուսնացաւ Արիադնէի հետ: |
Արիոն | Arion | Մետիմնացի քնարերգակ բանաստեղծ մը, որ իտալիա ճամբորդած միջոցին ինկաւ անգութ նաւազներու ձեռքը, բայց ազատեցաւ մահէն շնորհիւ տելփիններու, որոնք հրապուրուած էին իր սրինգէն: |
Արտեմիս | Artemis | Յոյն աստուածուհի, որ կը համապատասխանէ Հռոմայեցւոց Դիանային: |
Ատալանտա | Atalanta | Իշխանուհի Սիրոսի (Սքիրօ): Յայտարարած էր թէ վազելու մէջ զինք գերազանցողը միայն կրնայ իրեն հետ ամուսնանալ: Այդ բախտը վիճակեցաւ Հիպոմինէոսի: |
Աթենաս, Աթենա | Athena | Հելլենական աստուածուհի իմաստութեան: Կը համապատասխանէ Հռոմայեցւոց Միներվային: |
Ատլաս | Atlas | Տիտան մը եւ թագաւոր Մաւրիտանիոյ: Ան կրցաւ երկիրը առնել իր ուսերուն վրայ եւ փոխուեցաւ լերան: |
Արորա, Օրորա | Aurora | Արշալոյս, աստուած առաւօտեան: |
Բ - B - Պ
Անուն | Այլ Լեզուով | Բացատրութիւն |
---|---|---|
Բագոս | Bacchus | Որդի Արամազդի եւ Սեմեդէի եւ աստուած գինիի ու գինովներու: |
Պելոնա | Bellona | Աստուածուհի պատերազմի եւ քոյր Հրատի: |
Բելոս, Բել | Belus | Որդի Նեպդոնի եւ Լիբիայի, Ասորեստանի առաջին թագաւորներէն մին, որուն՝ աստուածային պաշտամունք կը մատուցուէր: |
Բորէաս | Boreas | Աստուած հիւսիսային քամիի: |
Բուսիրիս | Busiris | Որդի Նեպդոնի եւ Լիբիայի, Եգիպտական բռնակալ մը եւ հրէշային ճիւաղ մը, որ մարդու միսով կը սնուցանէր իր ձին: Սպաննուեցաւ Հերակլի կողմէ: |
Գ - C - Կ
Անուն | Այլ Լեզուով | Բացատրութիւն |
---|---|---|
Կադմոս | Cadmus | Որդի Փիւնիկեցւոց Ագենոր թագաւորին, հիմնադիր Թեբէ քաղաքին եւ հնարիչ Յունական այբուբէնի տասնվեց տառերուն: |
Կամիլլա | Camilla | Հռչակաւոր թագուհի մը, որ արգիլեց Ենէասը Իտալակն ցամաք ելնելէ: |
Կասանդրա | Cassandra | ՈԴուստր Պրիտմի եւ Հեկուրայի: Ապողոն շնորհած էր իրեն գուշակութեան ձիրք: |
Կաստոր | Castor | Որդի Արամազդի եւ Լեդայի, իր եղբօր Պողիդոկիսի՝ (Pollux) հետ փոխուեցաւ համաստեղութեան մը: |
Կեկրոպս | Cecrops | Ընչեղ Եգիպտացի մը, որ հիմը դրաւ Աթէնքի եւ եղաւ անոր առաջին թագաւորը: Անիկա հաստատեց ամուսնութիւնը, զոհերը եւ բագինները: |
Կենտաւրոսք | Centaurs | Թեսալիոյ բնիկներ, որոնք կէս մարդ եւ կէս ձի էին եւ պարտուեցան Թեսէոսէն: |
Կերբերոս | Cerberus | Պղուտոնի երագլուխ շունը, որ կը հսկէր դժոխքին դրան: Հերակլէս նուաճեց զայն եւ հեռացուց դժոխքին դուռնէն: |
Կերէս | Ceres | Դուստր Սադուռնոսի եւ Կիւրեղէի, աստուածուհի արմտեաց, հունձքի եւ ծաղիկներու: Կը համապատասխանէ Յունական Դեմետրէին: |
Գարոն | Charon | Դժոխքին մակուկավարը, որ նաւով մը մարդոց հոգիները կÿանցնէր Ստիւքս եւ Աքերոն գետերէն: |
Գարիբդիս | Charybdis | Անյագ կին մը, զոր Արամազդ փոխեց վտանգաւոր ծովածոցի մը Սիկիլիոյ ափին մօտ: |
Գիրոն | Chiron | Սադուռնոսի եւ Փիլիրայի որդին, կենտաւրոս մը եւ ուսուցիչ Աքիլլէսի: Քիրոն բնագիտութիւն սովորեցուց Ասկղեպիոսի եւ աստեղագիտութիւն՝ Հերակլէսի: |
Կիրկէ | Circe | Նշանաւոր հմայիչ մը, որ կարապի կը փոխէր Ոդիսեւսի ընկերները: |
Կղիով, Քլիօ | Clio | Մուսայ մը: |
Կղիտեմնեստրա | Clytemnestra | Աղամեմնոնի անհաւատարիմ կինը: Սպաննուեցաւ իր որդւոյն ձեռքով: |
Կոմոս | Comus | Աստուած անառակութեան, կերուխումի եւ զուարթութեան: |
Կրոկոս | Crocus | Երիտասարդ մը որ հրապուրուեցաւ յաւերժահարսէ մը եւ փոխուեցաւ համանուն ծաղիկին (քըրքմածաղիկ): |
Կրեսոս | Clytemnestra | Թագաւոր Լիւդիոյ, ամենահարուստ մարդը իր ժամանակին: |
Կուպիտոն | Cupid | Որդի Հրատի եւ Աստղկան, աստուած սիրոյ: |
Կիկղոպայք | Cyclopes | Միականի ճիւաղներ, որոնք նախաբնիկները կը կարծուէին Սիկիլիոյ: |
Դ - D - Տ
Անուն | Այլ Լեզուով | Բացատրութիւն |
---|---|---|
Դետաղոս | Daedalus | Հնարիմաց արուեստագէտ մը եւ արհեստաւոր մը որ հնարեց զանազան գործիքներ: |
Դանայեանք | Danaides | Դանայոսի, Արգոսի թագաւորին, յիսուն աղջիկները, որոնք -բացի Հիպերմնեստրայէն- սպաննեցին իրենց ամուսինները առագաստի գիշերը եւ դատապարտուեցան ջուր քաշել խորունկ հորէ մը եւ լեցնել ծակոտկէն տակառի մը մէջ: ՙԴանայեան տակառ՚ը կը գործածուի գրականութեան մէջ: |
Դափնէ | Daphne | Դուստր Պինէա գետին: Փոխուեցաւ սարդենիի: |
Դեյարին | Dejarina, Dejarine | Հերակլէսի կինը որ կամաւորապէս վերջ դրաւ կեանքին, որովհետեւ անգիտակցաբար պատճառ եղած էր իր ամուսնոյն մահուան: Նեսոս Կենտաւրոսըչարամտօրէն թունաւոր շապիկ մը ղրկեց Հերակլէսի՝ Դեյարինի միջոցնւ: Հերակլէս այդ շապիկը հագնելով մատնուեցաւ անլուր տանջանքներու, որոնցմէ ազատելու համար կամովին այրեց ինքզինք: |
Դեմետրէ | Demeter | Յունաց մօտ աստուածուհի արմտեաց, յունձքերու եւ ծաղիկներու: Կը համապատասխանէ Հռոմէական Կերէսի: |
Դեւկալիոն | Deocalion | Որդի Պրոմէթէոսի, թագաւոր Թեսալիոյ: Դեւկալին եւ իր կինը ընդհանուր ջրհեղեղէ մը ազատելով կրկին բազմամարդեցին աշխարհը: |
Տիանա | Diana | Դուստր Արամազդի եւ Լատոնայի, աստուածուհի որսորդութեան պարկեշտութեան եւ ամուսնութեան: |
Դիդէ | Dido | Թաքուհի Կարքեդոնի, դուստր Բելոսի եւ կին Սիքէոսի: Դիդէ շինեց Կարքեդոն քաղաքը եւ ըստ Վերգելիոսի՝ հիւրընկալեց Ենէասը եւ անոր մեկնելէն ետքը անձնասպան եղաւ: |
Դիոմիդէս | Diomedes | Որդի Տիդէոսի: Մեծ համբաւ շինեց Տրովադայի պատերազմին մէջ: |
Դիոնիսոս | Dionysus | Յոյն աստուածութիւն համապատասխան Բագոսի: |
Դրիադէս | Dryades | Յաւերժահարսեր, որոնք կը նախագահէին անտառներուն: |
Ե- E - Է
Անուն | Այլ Լեզուով | Բացատրութիւն |
---|---|---|
Էքօ | Echo | Յաւերժահարս մը, զոր ժայռի փոխեց Հերա իրեն տհաճութիւն պատճառած ըլլալուն համար եւ դատապարտեց կրկնելու վերջին բառերը անոնց, որոնք հարցում կÿուղղէին իրեն: |
Ելեքտրա | Electra | Ագամեմնոնի եւ Կղետեմնեսդրայի դուստրը, որ եղբայրն համոզեց իրենց հօրը մահուան վրէժը լուծելու իրենց մօրմէն: |
Ելուզիա, Ելուզեան հովիտ | Elysium | Անդրշիրիմեան երանաւէտ բնակավայր արդարներու: |
Ենդիւմիոն | Endymion | Գեղանի եւ միշտ քնացող հովիւ մը, որուն սիրահարած էր լուսինը: |
Եպէոս | Epeus | Արուեստագէտ մը, որ շինեց Տրովադայի պատերազմին նշանաւոր ձին: |
Երատո | Erato | Մուսա, քնարական եւ սիրային բանաստեղծութեան: |
Երեբոս | Erebus | Որդի Քաոսի եւ Նոքսի, դժոխային աստուածութիւն մը եւ դժոխային գետ մը: |
Երոս | Eros | Տես Կուպիտոն (Cupid): |
Եւրիդիկէ | Eurydice | Կին Որփէոսի, սպաննուեցաւ սողունի մը կողմէ իր ամուսնութեան օրը: |
Եւտերպէ | Euterpe | Մուսայ երաժշտութեան: |
Ֆ - F - Փ
Անուն | Այլ Լեզուով | Բացատրութիւն |
---|---|---|
Փատէս | Fates | Հաւաքական անուն երեք աստուածութեանց, որոնցմէ կախուած էր մարդկային ցեղի ծնունդն ու կեանքը: |
Ֆլորա | Flora | Աստուածուհի ծաղիկներու եւ պարտէզներու: |