«Հելլենականութեան Դարաշրջան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added

Գծային

07:40, 17 Սեպտեմբեր 2020-ի տարբերակ

Հելլենիզմ կամ Յունականութիւն, Մերձաւոր ու Միջին Արեւելքի երկիրներու պատմութեան մէջ իւրայատուկ ժամանակաշրջան (Ք.Ա. 4-րդ - Ք.Ա. 1- ին դարերուն): Սկզբնաւորուած է Ալեքսանտր Մակեդոնացիի նուաճումներէն ետք, սկսած է գերակայել յունական մշակոյթն ու լեզուն:

Հելլենիստական դարաշրջանի եւ ոճի Գառնիի հեթանոսական տաճարը Հայաստանի մէջ:

Եզրոյթի Պատմութիւնը

«Հելլենիզմ» եզրը գիտական շրջանառութեան մէջ դրած է գերմանացի պատմաբան Ճոհան Տրոյսեն (Johann Gustav Droysen,1808-1884)` անոր տակ հասկնալով «Յունական պետականութեան եւ կրթութեան տարածումը» արեւելեան ժողովուրդներու մէջ, անտեսելով Հելլենիզմի հասարակական եւ տնտեսական էութիւնը: Այնուհետեւ Հելլենիզմը մեկնաբանուած է իբրեւ միայն մշակութային (Իւ. Կերստ), քաղաքական (Վ. Դառն) կամ տնտեսական (Մ. Ռոսդովցեւ) ազդեցութիւն: Հելլենիզմը բնորոշուած է նաեւ որպէս պատմական որոշակի ժամանակաշրջան՝ պայմանաւորուած յունական եւ տեղական հասարակական եւ տնտեսական, քաղաքական, մշակութային տարրերու ու սովորոյթներու փոխազդեցութեամբ (ԱՅ. Ռանովիչ եւ ուրիշներ): Հելլենիզմի ժամանակաշրջանի աւարտը ընդունուած է իբրեւ Ք.Ա. 30-ը, երբ Հռոմ նուաճած է հելլենիստական վերջին պետութիւնը՝ Պտղոմէոսեան Եգիպտոսը, թէեւ Հելլենիզմին բնորոշ երեւոյթները շարունակած են գոյատեւել:

Հելլենիզմը Մեծ Հայքի Մէջ

Մեծ Հայքը սկիզբէն ընդգրկուած է հելլենիստական աշխարհի ոլորտին մէջ: Զարգացած են երկիրին տնտեսութիւնը, քաղաքական կեանքը, քաղաքաշինութիւնը եւ հելլենիստական մշակոյթը: Արտաշէսեան արքայատան օրով (Ք.Ա. 2-1 դարերուն) Մեծ Հայքը դարձած է հելլենիստական մեծ տէրութիւն: Ինչպէս մնացեալ ազգերու, այնպէս ալ հայերու շրջանին մէջ անիկա մեծ զարգացում ունեցած է, դժբախտաբար, մեզի հասած է ժամանակի շինութիւններէն միայն Գառնիի հեթանոսական տաճարը:

Տե՛ս նաեւ

Փիլիսոփայութիւնը Հայաստանի Մէջ

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մասը վերցուած է Հայկական համառօտ հանրագիտարանէն, որու նիւթերը թողարկուած են` Քրիեյթիւ Քոմմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի մէջ։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
-'''Հելլենիզմ''' կամ '''Յունականութիւն''', [[Մերձաւոր Արեւելք|Մերձաւոր]] ու [[Միջին Արեւելք]]ի երկիրներու պատմութեան մէջ իւրայատուկ ժամանակաշրջան  (Ք.Ա. 4-րդ - Ք.Ա. 1- ին դարերուն):  Սկզբնաւորուած է [[Ալեքսանտր Մակեդոնացի]]ի նուաճումներէն ետք, սկսած է գերակայել յունական մշակոյթը եւ լեզուն:
+'''Հելլենիզմ''' կամ '''Յունականութիւն''', [[Մերձաւոր Արեւելք|Մերձաւոր]] ու [[Միջին Արեւելք]]ի երկիրներու պատմութեան մէջ իւրայատուկ ժամանակաշրջան  (Ք.Ա. 4-րդ - Ք.Ա. 1- ին դարերուն):  Սկզբնաւորուած է [[Ալեքսանտր Մակեդոնացի]]ի նուաճումներէն ետք, սկսած է գերակայել յունական մշակոյթն ու լեզուն:
-[[Պատկեր:Garni.jpg|մինի|Հելլենիստական դարաշրջանի եւ ոճի [[Գառնիի Հեթանոսական Տաճար|Գառնիի հեթանոսական տաճար]]ը [[Հայաստան]]ի մէջ]]
+[[Պատկեր:Garni.jpg|մինի|Հելլենիստական դարաշրջանի եւ ոճի [[Գառնիի Հեթանոսական Տաճար|Գառնիի հեթանոսական տաճար]]ը [[Հայաստան]]ի մէջ:]]
 == Եզրոյթի Պատմութիւնը ==
-«Հելլենիզմ» եզրը գիտական շրջանառութեան մէջ դրած է [[Գերմանիա|գերմանաց]]ի պատմաբան Եօ. Տրոյզէն  ([[1808]]-[[1884]])` անոր տակ հասկնալով «Յունական պետականութեան եւ կրթութեան տարածումը» արեւելեան ժողովուրդներու մէջ, անտեսելով Հելլենիզմի հասարակական եւ տնտեսական էութիւնը: Այնուհետեւ Հելլենիզմը մեկնաբանուած է որպէս միայն մշակութային  (Իւ. Կերստ),  քաղաքական  (Վ. Դառն) կամ տնտեսական  (Մ. Ռոսդովցեւ) ազդեցութիւն: Հելլենիզմը բնորոշուած է նաեւ որպէս պատմական որոշակի ժամանակաշրջան՝ պայմանաւորուած յունական եւ տեղական հասարակական եւ տնտեսական, քաղաքական, մշակութային տարրերու ու սովորոյթներու փոխազդեցութեամբ  (ԱՅ. Ռանովիչ եւ ուրիշներ):  Հելլենիզմի ժամանակաշրջանի աւարտը ընդունուած է իբրեւ Ք.Ա. 30-ը, երբ [[Հռոմ]]ը նուաճած է հելլենիստական վերջին պետութիւնը՝ Պտղոմէոսեան [[Եգիպտոս]]ը, թէեւ Հելլենիզմին բնորոշ երեւոյթները շարունակած են գոյատեւել:
+«Հելլենիզմ» եզրը գիտական շրջանառութեան մէջ դրած է [[Գերմանիա|գերմանաց]]ի պատմաբան Ճոհան Տրոյսեն (''Johann Gustav Droysen'',[[1808]]-[[1884]])` անոր տակ հասկնալով «Յունական պետականութեան եւ կրթութեան տարածումը» արեւելեան ժողովուրդներու մէջ, անտեսելով Հելլենիզմի հասարակական եւ տնտեսական էութիւնը: Այնուհետեւ Հելլենիզմը մեկնաբանուած է իբրեւ միայն մշակութային  (Իւ. Կերստ),  քաղաքական  (Վ. Դառն) կամ տնտեսական  (Մ. Ռոսդովցեւ) ազդեցութիւն: Հելլենիզմը բնորոշուած է նաեւ որպէս պատմական որոշակի ժամանակաշրջան՝ պայմանաւորուած յունական եւ տեղական հասարակական եւ տնտեսական, քաղաքական, մշակութային տարրերու ու սովորոյթներու փոխազդեցութեամբ  (ԱՅ. Ռանովիչ եւ ուրիշներ):  Հելլենիզմի ժամանակաշրջանի աւարտը ընդունուած է իբրեւ Ք.Ա. 30-ը, երբ [[Հռոմ]] նուաճած է հելլենիստական վերջին պետութիւնը՝ Պտղոմէոսեան [[Եգիպտոս]]ը, թէեւ Հելլենիզմին բնորոշ երեւոյթները շարունակած են գոյատեւել:
 == Հելլենիզմը Մեծ Հայքի Մէջ ==
-[[Մեծ Հայք]]ը սկիզբէն ընդգրկուած է հելլենիստական աշխարհի ոլորտը: Զարգացած են երկրի տնտեսական եւ քաղաքական կեանքը, քաղաքաշինութիւնը, հելլենիստական մշակոյթը: [[Արտաշէսեաններ|Արտաշէսեան արքայատան]] օրով  (Ք.Ա. 2-1 դարերուն) [[Մեծ Հայք]]ը դարձած է հելլենիստական խոշոր տիրութիւն: Ինչպէս մնացեալ ազգերու, այնպէս ալ հայերու շրջանին մէջ այն մեծ զարգացում ունեցեած է, դժբախտաբար, մեզի հասած է ժամանակի շինութիւններէն միայն [[Գառնիի Հեթանոսական Տաճար|Գառնիի հեթանոսական տաճար]]ը:
+[[Մեծ Հայք]]ը սկիզբէն ընդգրկուած է հելլենիստական աշխարհի ոլորտին մէջ: Զարգացած են երկիրին տնտեսութիւնը, քաղաքական կեանքը, քաղաքաշինութիւնը եւ հելլենիստական մշակոյթը: [[Արտաշէսեաններ|Արտաշէսեան արքայատան]] օրով  (Ք.Ա. 2-1 դարերուն) [[Մեծ Հայք]]ը դարձած է հելլենիստական մեծ տէրութիւն: Ինչպէս մնացեալ ազգերու, այնպէս ալ հայերու շրջանին մէջ անիկա մեծ զարգացում ունեցած է, դժբախտաբար, մեզի հասած է ժամանակի շինութիւններէն միայն [[Գառնիի Հեթանոսական Տաճար|Գառնիի հեթանոսական տաճար]]ը:
 == Տե՛ս նաեւ ==