«Գարա Տէրվիշ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
| Տող 18. | Տող 18. | ||
== Ծանօթագրութիւններ == |
== Ծանօթագրութիւններ == |
||
{{Ծնթ․ցանկ}} |
{{Ծնթ․ցանկ}} |
||
{{DEFAULTSORT:Գարա, Տէրվիշ}} |
|||
[[Ստորոգութիւն:1872 ծնունդներ]] |
|||
[[Ստորոգութիւն:1932 մահեր]] |
|||
[[Ստորոգութիւն:7 Յունիսի ծնածներ]] |
|||
[[Ստորոգութիւն:16 Դեկտեմբերի մահացածներ]] |
|||
[[Ստորոգութիւն:Հայ գրողներ]] |
|||
[[Ստորոգութիւն:Հայ բանաստեղծներ]] |
|||
11:40, 23 Ապրիլ 2020-ի տարբերակ
Գարա Տէրվիշ (Յակոբ Գենջեան), 7 Յունիս 1872 - 16 Դեկտեմբեր 1932, Բանաստեղծ, արձակագիր:
Կենսագրութիւն
Ծնած է Ստավրոպոլ: 1893-ին աւարտած է Նոր Նախիջեւանի թեմական դպրոցը:Եղած է գրագիր եւ ուսուցիչ:Գրած է բանաստեղծութիւններ, պատմուածքներ,վիպակներ:1910-ական թուականներուն տարուած է ապագայապաշտութեամբ(futurism), փորձած է այդ ուղղութիւնը արմատաւորել հայ քնարերգութեան մէջ:«Երուանդ Գոշ» (1911) վիպակին մէջ համատեղած է լուսաւորականութիւնն ու քրիստոնէութիւնը, տուրք տալով ժամանակի անհատապաշտական ու յուսահատական տրամադրութիւններուն: Գրողին «Կեանքի ջութակը»(1917)վիպակին մէջ կը գերիշխեն բնապաշտական տեսարանները:«Օրերից առաջ» (1928) երկը փորձ է` իմաստաւորելու նախայեղափոխական մտաւորականութեան կեանքը: Թարգմանութիւններ ըրած է Ուոլթ Ուիթմենէն:Հայերենէ ռուսերէնի թարգմանած է Ալեքսանդր Շիրվանզադէի, Լեւոն Շանթի, Աւետիս Ահարոնեանի առանձին ստեղծագործութիւնները:[1]
Գարան` հիւթեղ շապիկներով խիզախ «թափառականը», որ գրականութիւնը սենեակէն փողոց կը հանէ, կը ծախէր իր բացիկները, կը զարմացնէր, կը զայրացնէր ու կը զմայլեցնէր մարդիկը: Անոր «Ինչ է ֆութուրիզմը» գրքոյկին մէջ այսպիսի տողեր կան. «Եւ զարմանալի է` մենք էլ ունենք գրականութիւն եւ գեղարուեստ իբր թէ, բայց նա միշտ հնաւանդների եւ փոշակալածների կողմից պահպանուել է արտաքին «վնասակար» ազդեցութիւններից»:
Մահացած է Թիֆլիս, 16 Դեկտեմբեր 1932-ին:
«Կեանքի ջութակը» վիպակին մէջ նշուող գլխաւոր միտքերէն
«Ես ֆութուրիստ եմ- հպարտ ու գոռոզ կուռքերու փշրողն եմ, հաստատուն պատուանդանների գլորողը, նուիրական արձաններու ջարդող վանդալը: Ես խելառ սիրահար եմ- բոցավառ համբոյրներ եմ դրոշմում գեղեցկուհու կուրծքին եւ կատաղի թեւերով սեղմում բուռն, փոթորկոտ եւ տարփալից գրկումս: Ես ամէն ինչ եմ եւ ոչինչ եմ: Ես Գարա-Տէրվիշն եմ»:[2]