«Շահան Ռ. Պէրպէրեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Շահան Ռ. Պէրպէրեան;
Ծնած է	Օգոստոս 1891
Ծննդավայր	Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	9 Հոկտեմբեր 1956 (65 տարեկանին)
Մահուան վայր	Փարիզի 14-րդ շրջան, Փարիզ
Քաղաքացիութիւն	Օսմանեան Կայսրութիւն
Ազգութիւն	Հայ
Ուսումնավայր	Փարիզի Համալսարան
Մասնագիտութիւն	երգահան, փիլիսոփայ, հոգեբան
Ծնողներ	հայր՝ Ռեթէոս Պէրպէրեան
Երեխաներ	Արտաւազդ Պէրպէրեան

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ խմբագրում Յաջորդ խմբագրում →

Content deleted Content added

ՏեսողականԵլատեքստ

Գծային

10:41, 2 Ապրիլ 2020-ի տարբերակ

Շահան Պէրպէրեան (Օգոստոս 1891^[1], Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն - 9 Հոկտեմբեր 1956(1956-10-09)^[2], Փարիզի 14-րդ շրջան, Փարիզ), հայ փիլիսոփայ, երաժիշտ, մանկավարժ, հոգեբան, գեղագէտ եւ գրող։ Նկարիչ Արտաւազդ Պէրպէրեանի հայրը։

Կենսագրութիւն

Պէրպէրեան ծնած է Կոստանդնուպոլիս, ներկայիս Թուրքիոյ մէջ։ Քանի մը տարի անց ան իր ծնողներուն՝ Ռեթէոսի եւ Զարուհիի, ինչպէս նաեւ իր մեծ եղբօր՝ Օննիկի հետ, փոխադրուած է Ժընեւ, Զուիցերիա, ազատելու համար Սուլթան Ապտուլ Համիտի դաժանութիւններէ, 1894-էն մինչեւ 1896:

Վերադառնալով Կոստանդնուպոլիս, ընդունուած է Պէրպէրեան դպրոց, որ հիմնած էր Քատըքեոյի մէջ^[4]: Այդ ժամանակ ան սկսած է ջութակի անձնական դասեր առնել, բայց շուտով փոխած է միտքը, ատոր փոխարեն սկսելով դաշնամուր նուագել, բայց հոդ նոյնպէս չէ յաջողած։

1906-ին Պերպերեան աւարտած է դպրոցը, եւ 15 տարեկանէն սկսեալ աւանդած է գրականութիւն եւ գիտութիւն։ 1908-ին անցած է Փարիզ եւ յաճախած է Սորպոն եւ Քոլեճ Տո Ֆրանս համալսարանները ուսանելով փիլիսոփաիւթիւն եւ հոգեբանութիւն Հենրի Պերսկոնի եւ Ճորճս Թումասի հետ, ապա ընկերաբանութիւն՝ Էմիլ Տուրնhէյմի հետ։ Նոյն ժամանակ^[5] Պէրպէրեան շարունակած է իր սէրը նուագի հանդէպ, յաճախելով համերգներու եւ երաժշտութեան դասեր տալով։

1911 թուականին Պէրպէրեան պարտաւոր էր վերադառնալու Կոստանդնուպոլիս, ստանձնելու համար Պէրպէրեան դպրոցի տնօրէնին պաշտօնը և չէ ըռցած շարունակել մասնագիտութիւնը։ Աւելի ուշ խորացած է հայկական մշակութային կեանքին եւ մթնոլորտին մէջ։ Այս ժամանակ ծանօթացած է Կոմիտասին եւ անոր հետ յաճախակի զրոյցներ ունեցած է արուեստի հարցերու շուրջ։

1918-ին Շահան Պէրպէրեան որոշած է տնօրինել Ուսուցիչներու Խնամակալ Յանձնաժողովը եւ մասնակցել Կեդրոնական Ուսման Խորհուրդին։ Ան յօդուածներ հրատարակած է թերերու մէջ։ 1922 թուականին Գեղամ Գաւաֆեանի, Վահան Թեքեանի^[6], Յակոբ Օշականի^[7] եւ Կոստան Զարեանի հետ խմբագրած է Բարձրավանք ամսաթերթը, որ կը բաղկանար արուեստի եւ գրականութեան բաժիններէ։

1921-ին ամուսնացած է Դելլի Սիրագեանի հետ և ունեցած է երկու մանչ զաւակ՝ Արտաւազդ (1923-2002) եւ Պարէտ։ Պարէտ մահացած է 20 տարեկանին ինքնաշարժի արկածով, իսկ Արտաւազդ անցած է Փարիզ եւ զբաղած է արուեստով։

Պէրպէրեանի ձեռագիրները կը գտնուին Երուսաղեմի գրադարանի մէջ։

Մահացած է Փարիզի մէջ, երբ կ'այցելէր իր զաւակը՝ Արտաւազդը, 9 Նոյեմբեր 1956-ին։

Հրատարակուած գործեր

Բարձրացում
Փափաք
Պոլիս
Քու յիշատակդ
Իւսկիւտար
Կ՚անձրեւէ տղաս
Գիշերերգ
Աստուածածնին ու խաչին
Հրաւէր լուսնի տակ
Դուն աղբիւրն ես
Գարուն բացուաւ
Հօյ Հելինէ
Արազին
Հովին երգը
Զարոյի երգը
Կարօտի երգ
Ես ունէի
Ամպի փէշով
Ձմեռն անցաւ
Լուսաւորչի կանթեղը
Հասուն արտ
Գիւղիս ճամբան
Գիշերն անուշ է
Սէրով, սէրով
Ահաւասիկ
Թող դէմքդ տժգունի
Հսկում
Երգ երջանկութեան
Անձրեւին հետ
Իրիկունն իջաւ
Ձեռագիր
Վարդանանց քայլերգ
Ովսաննա
Ալէլուիա
Այսօր տօն է
Ետեւէս եկուր
Մի՛ մերձենար յիս
Անառակը
Եկուր վիշտ
Օրերն անդարձ
Իղձ
Ջուրին վրայ

Ծանօթագրութիուններ

↑ ^1,0 ^1,1 https://archives.paris.fr/arkotheque/visionneuse/visionneuse.php?arko=YTo2OntzOjQ6ImRhdGUiO3M6MTA6IjIwMjMtMTAtMDQiO3M6MTA6InR5cGVfZm9uZHMiO3M6MTE6ImFya29fc2VyaWVsIjtzOjQ6InJlZjEiO2k6NDtzOjQ6InJlZjIiO2k6MjczMDk4O3M6MTY6InZpc2lvbm5ldXNlX2h0bWwiO2I6MTtzOjIxOiJ2aXNpb25uZXVzZV9odG1sX21vZGUiO3M6NDoicHJvZCI7fQ==#uielem_move=52%2C-537&uielem_islocked=1&uielem_zoom=194&uielem_brightness=0&uielem_contrast=0&uielem_isinverted=0&uielem_rotate=F
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Երաժշտություն
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63484499"></a>
↑ Krikorian A., Heratchian H. Le dictionnaire biographique: Arméniens d'hier et d'aujourd'hui — Maisons-Alfort: 2021. — P. 104. — ISBN 978-2-905686-93-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q208314"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114588221"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114574126"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114555440"></a>
↑ Սահակ Վարդապետ Երաժիշտը։ Հասկ, Antilias, 1956, pp 458-9.
↑ Գ. Վ. (Գարեգին Վարդապետ)։ Շահան Պէրպէրեան (1891-1956). Հասկ։ Antelias, 1956, pp 455-8.
↑ Seven Songs from Vahan Tekeyan - Music by Schahan Berberian. New York, St. Vartan Press, 1981. ISBN 0-934728-05-4
↑ http://www.littlearmenia.com/html/history/detail.asp?id=212

Գրականութիուն

Տէր Խաչատուրեան, Ա։ Շահան Ռ. Պէրպէրեան (1891–1956)։ Beirut, 1969

[[https://archives.paris.fr/arkotheque/visionneuse/visionneuse.php?arko=YTo2OntzOjQ6ImRhdGUiO3M6MTA6IjIwMjMtMTAtMDQiO3M6MTA6InR5cGVfZm9uZHMiO3M6MTE6ImFya29fc2VyaWVsIjtzOjQ6InJlZjEiO2k6NDtzOjQ6InJlZjIiO2k6MjczMDk4O3M6MTY6InZpc2lvbm5ldXNlX2h0bWwiO2I6MTtzOjIxOiJ2aXNpb25uZXVzZV9odG1sX21vZGUiO3M6NDoicHJvZCI7fQ==#uielem_move=52%2C-537&uielem_islocked=1&uielem_zoom=194&uielem_brightness=0&uielem_contrast=0&uielem_isinverted=0&uielem_rotate=F_https://archives.paris.fr/arkotheque/visionneuse/visionneuse.php?arko=YTo2OntzOjQ6ImRhdGUiO3M6MTA6IjIwMjMtMTAtMDQiO3M6MTA6InR5cGVfZm9uZHMiO3M6MTE6ImFya29fc2VyaWVsIjtzOjQ6InJlZjEiO2k6NDtzOjQ6InJlZjIiO2k6MjczMDk4O3M6MTY6InZpc2lvbm5ldXNlX2h0bWwiO2I6MTtzOjIxOiJ2aXNpb25uZXVzZV9odG1sX21vZGUiO3M6NDoicHJvZCI7fQ==#uielem_move=52%2C-537&uielem_islocked=1&uielem_zoom=194&uielem_brightness=0&uielem_contrast=0&uielem_isinverted=0&uielem_rotate=F]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-1] 1,0 ^1,1 https://archives.paris.fr/arkotheque/visionneuse/visionneuse.php?arko=YTo2OntzOjQ6ImRhdGUiO3M6MTA6IjIwMjMtMTAtMDQiO3M6MTA6InR5cGVfZm9uZHMiO3M6MTE6ImFya29fc2VyaWVsIjtzOjQ6InJlZjEiO2k6NDtzOjQ6InJlZjIiO2k6MjczMDk4O3M6MTY6InZpc2lvbm5ldXNlX2h0bWwiO2I6MTtzOjIxOiJ2aXNpb25uZXVzZV9odG1sX21vZGUiO3M6NDoicHJvZCI7fQ==#uielem_move=52%2C-537&uielem_islocked=1&uielem_zoom=194&uielem_brightness=0&uielem_contrast=0&uielem_isinverted=0&uielem_rotate=F

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513"_data-entity-id="Q63484499">Երաժշտություն<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63484499"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Երաժշտություն
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63484499"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q114555440"><i_class="wef_low_priority_links">[[:d:Q114574126|Krikorian&nbsp;A.]],_[[:d:Q114588221|Heratchian&nbsp;H.]]</i>_[[:d:Q114555440|Le_dictionnaire_biographique]]:_Arméniens_d'hier_et_d'aujourd'hui<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:fr:Maisons-Alfort|Maisons-Alfort]]:_2021._—_P.&nbsp;104._—_ISBN_978-2-905686-93-0</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q208314"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114588221"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114574126"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114555440"></a></div>-3] Krikorian A., Heratchian H. Le dictionnaire biographique: Arméniens d'hier et d'aujourd'hui — Maisons-Alfort: 2021. — P. 104. — ISBN 978-2-905686-93-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q208314"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114588221"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114574126"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114555440"></a>

[4] Սահակ Վարդապետ Երաժիշտը։ Հասկ, Antilias, 1956, pp 458-9.

[5] Գ. Վ. (Գարեգին Վարդապետ)։ Շահան Պէրպէրեան (1891-1956). Հասկ։ Antelias, 1956, pp 455-8.

[6] Seven Songs from Vahan Tekeyan - Music by Schahan Berberian. New York, St. Vartan Press, 1981. ISBN 0-934728-05-4

[7] ttp://www.littlearmenia.com/html/history/detail.asp?id=212

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Տող 3. / Տող 3. @@
 == Կենսագրութիւն ==
-Պէրպէրեան ծնած է [[Կոստանդնուպոլիս]], ներկայիս [[Թուրքիոյ]] մէջ։ Քանի մը տարի անց ան իր ծնողներուն՝ [[Ռեթէոս Պէրպէրեան|Ռեթէոս]]ի<ref>[[Ռեթէոս Պէրպէրեան]]</ref> եւ Զարուհիի, ինչպէս նաեւ իր մեծ եղբօր՝ Օննիկի հետ, փոխադրուած է [[Ժընեւ]], [[Զուիցերիա]], ազատելու համար [[Սուլթան Ապտուլ Համիտին|Սուլթան Ապտուլ Համիտի]] դաժանութիւններէ, [[1894]]-էն մինչեւ [[1896]]:
+Պէրպէրեան ծնած է [[Կոստանդնուպոլիս]], ներկայիս [[Թուրքիոյ]] մէջ։ Քանի մը տարի անց ան իր ծնողներուն՝ [[Ռեթէոս Պէրպէրեան|Ռեթէոսի]] եւ Զարուհիի, ինչպէս նաեւ իր մեծ եղբօր՝ Օննիկի հետ, փոխադրուած է [[Ժընեւ]], [[Զուիցերիա]], ազատելու համար [[Սուլթան Ապտուլ Համիտին|Սուլթան Ապտուլ Համիտի]] դաժանութիւններէ, [[1894]]-էն մինչեւ [[1896]]:
 Վերադառնալով Կոստանդնուպոլիս, ընդունուած է Պէրպէրեան դպրոց, որ հիմնած էր Քատըքեոյի մէջ<ref>Սահակ Վարդապետ ''Երաժիշտը''։ Հասկ, Antilias, 1956, pp 458-9.</ref>: Այդ ժամանակ ան սկսած է [[ջութակ]]ի անձնական դասեր առնել, բայց շուտով փոխած է միտքը, ատոր փոխարեն սկսելով [[դաշնամուր]] նուագել, բայց հոդ նոյնպէս չէ յաջողած։
-[[1906]]-ին Պերպերեան աւարտած է դպրոցը, եւ 15 տարեկանէն սկսեալ աւանդած է գրականութիւն եւ գիտութիւն։ 1908-ին անցած է [[Փարիզ]] եւ յաճախած է Սորպոն եւ Քոլեճ Տո Ֆրանս համալսարանները ուսանելով փիլիսոփաիւթիւն եւ [[հոգեբանութիւն]] Հենրի Պերսկոնի եւ Ճորճս Թումասի հետ, ապա ընկերաբանութիւն՝ Էմիլ Տուրնhէյմի հետ։ Նոյն ժամանակ<ref>Գ. Վ. [Գարեգին Վարդապետ]։ ''Շահան Պէրպէրեան ([[1891-1956]]).'' Հասկ։ Antelias, 1956, pp 455-8.</ref> Պէրպէրեան շարունակած է իր սէրը նուագի հանդէպ, յաճախելով համերգներու եւ երաժշտութեան դասեր տալով։
+[[1906]]-ին Պերպերեան աւարտած է դպրոցը, եւ 15 տարեկանէն սկսեալ աւանդած է գրականութիւն եւ գիտութիւն։ 1908-ին անցած է [[Փարիզ]] եւ յաճախած է Սորպոն եւ Քոլեճ Տո Ֆրանս համալսարանները ուսանելով փիլիսոփաիւթիւն եւ [[հոգեբանութիւն]] Հենրի Պերսկոնի եւ Ճորճս Թումասի հետ, ապա ընկերաբանութիւն՝ Էմիլ Տուրնhէյմի հետ։ Նոյն ժամանակ<ref>Գ. Վ. (Գարեգին Վարդապետ)։ ''Շահան Պէրպէրեան (1891-1956).'' Հասկ։ Antelias, 1956, pp 455-8.</ref> Պէրպէրեան շարունակած է իր սէրը նուագի հանդէպ, յաճախելով համերգներու եւ երաժշտութեան դասեր տալով։
 [[1911]] թուականին Պէրպէրեան պարտաւոր էր վերադառնալու Կոստանդնուպոլիս, ստանձնելու համար Պէրպէրեան դպրոցի տնօրէնին պաշտօնը և չէ ըռցած շարունակել մասնագիտութիւնը։ Աւելի ուշ խորացած է հայկական մշակութային կեանքին եւ մթնոլորտին մէջ։ Այս ժամանակ ծանօթացած է [[Կոմիտաս]]ին եւ անոր հետ յաճախակի զրոյցներ ունեցած է արուեստի հարցերու շուրջ։
@@ Տող 67. / Տող 67. @@
 == Ծանօթագրութիուններ ==
 {{Ծնթ․ցանկ}}
 == Գրականութիուն ==
 * Տէր Խաչատուրեան, Ա։ Շահան Ռ. Պէրպէրեան (1891–1956)։ Beirut, 1969
+{{Արտաքին յղումներ}}
 {{DEFAULTSORT:Պէրպէրեան, Շահան}}