«Քուալա Լամփուր» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
| կարգավիճակ = Քաղաք
| կարգավիճակ = Քաղաք
| անվանում = Քուալա Լամփուր
| բնօրինակ անվանում = كوالا لومڤور<br />吉隆坡<br />கோலாலம்பூர்
| բնօրինակ անվանում = كوالا لومڤور<br />吉隆坡<br />கோலாலம்பூர்
| զինանշան = Emblem Kuala Lumpur.png
| դրօշ = Flag of Kuala Lumpur, Malaysia.svg
| պատկեր = KL Composite2.jpg
| նկարագրութիւն =
| երկիր = [[Մալեզիա]]
| ենթարկում = Մայրաքաղաք
| ենթարկում = Մայրաքաղաք
| մայրաքաղաքն է = [[Մալեզիա]]
| մայրաքաղաքն է = [[Մալեզիա]]
| հիմնադրման թուական = 1857
| տվյալ կարգավիճակում = 1972-էն
| տվյալ կարգավիճակում = 1972-էն
| տարածք = 243,65 քմ²
| բարձրութիւն = 21,95
| բնակչութիւն = 1 809 699
| մարդահամարի թւական = 2009
| խտութիւն = 7427,5 մարդ/քմ²
| խտութիւն = 7427,5 մարդ/քմ²
| ագլոմերացիա = 6 900 000
| ագլոմերացիա = 6 900 000
| ժամային գոտի = UTC+8
| հեռախոսային կոդ = +60 3
| փոստային ինդեքս = 40xxx - 48xxx, 62xxx - 64xxx
| ավտոմոբիլային կոդ = W
| ավտոմոբիլային կոդ = W
}}
}}
'''Քուալա Լումփուր''' (մալայ․՝ Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, անգլ.՝ Federal Territory of Kuala Lumpur, [[Չինարէն|չին]].՝ 吉隆坡联邦直辖区), [[Մալեզիա]]յի մայրաքաղաքը ու ամենաբնակեցուած քաղաքը<ref name="world-gazetteer.com">{{cite web|url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=gamelan&geo=-152&srt=pnan&col=dhoq&msz=1500|title=Malaysia: largest cities and towns and statistics of their population|archiveurl=http://archive.is/toTM|archivedate=դեկտեմբերի 16, 2012}}</ref>։ Քաղաքի մակերեսը կը կազմէ 243 քմ<sup>2</sup>, բնակչութիւնը՝ {{ԲՆԿ}}։<ref name="world-gazetteer.com" />: Մեծ Քուալա Լումփուր քաղաքային համախմբումը բնակչութիւնը 2012-ի տուեալներով կը կազմէ 7,5 միլիոն մարդ<ref name="wg">{{cite web|url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=1160302510&men=gcis&lng=en&des=gamelan&dat=32&srt=pnan&col=ohdq&pt=a&va=&geo=-152|title=Malaysia:Metropolitan areas|work=World Gazetteer|archiveurl=http://archive.is/ACo0|archivedate=դեկտեմբերի 5, 2012|accessdate=դեկտեմբերի 4, 2007|author=Helders, Stefan}}</ref>:
'''Քուալա Լումփուր''' (մալայ․՝ Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, {{lang-en|Federal Territory of Kuala Lumpur}}, {{lang-zh|吉隆坡联邦直辖区}}), [[Մալեզիա]]յի մայրաքաղաքը ու ամենաբնակեցուած քաղաքը<ref name="world-gazetteer.com">{{cite web|url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=gamelan&geo=-152&srt=pnan&col=dhoq&msz=1500|title=Malaysia: largest cities and towns and statistics of their population|archiveurl=http://archive.is/toTM|archivedate=դեկտեմբերի 16, 2012}}</ref>։ Քաղաքի մակերեսը կը կազմէ 243 քմ<sup>2</sup>, բնակչութիւնը՝ {{ԲՆԿ}}։<ref name="world-gazetteer.com" />: Մեծ Քուալա Լումփուր քաղաքային համախմբումը բնակչութիւնը 2012-ի տուեալներով կը կազմէ 7,5 միլիոն մարդ<ref name="wg">{{cite web|url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=1160302510&men=gcis&lng=en&des=gamelan&dat=32&srt=pnan&col=ohdq&pt=a&va=&geo=-152|title=Malaysia:Metropolitan areas|work=World Gazetteer|archiveurl=http://archive.is/ACo0|archivedate=դեկտեմբերի 5, 2012|accessdate=դեկտեմբերի 4, 2007|author=Helders, Stefan}}</ref>:


Քուալա Լումփուրը Մալեզիայի խորհրդարանի նստավայրն է։ Քաղաքը ժամանակին դաշնային կառավարութեան դատական եւ գործադիր մարմիններու նստավայն էր, սակայն անոնք1999-ին տեղափոխուած են Փութրաճայա<ref>{{cite web|url=http://www.gov.my/MyGov/BI/Directory/Government/AboutMsianGov/PutrajayaFederalAdminCapital/|title=Putrajaya&nbsp;– Administrative Capital of Malaysia|publisher=Government of Malaysia|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071021194523/http://www.gov.my/MyGov/BI/Directory/Government/AboutMsianGov/PutrajayaFederalAdminCapital/|archivedate=հոկտեմբերի 21, 2007|accessdate=դեկտեմբերի 11, 2007}}</ref>: Դատական համակարգի որոշ բաժիններ դեռ կը գտնուին Քուալա Լումփուրի մէջ։ Այստեղ կը գտնուի նաեւ Մալեզիայի արքայի պաշտօնական նստավայր Իսթանա Նեկարան։ Քուալա Լումփուրը Մալեզիայի մշակութային, նիւթական եւ տնտեսական կեդրոնն է։ Foreign Policy-ի 2010-ի համաշխարհային քաղաքներու սանդղակին մէջ կը գրաւէ 48-րդ հորիզոնականը<ref name="Kearney, Inc">{{cite web|url=http://www.foreignpolicy.com/node/373401|title=The 2010 Global Cities Index|last=Kearney, Inc.|first=A.T.|publisher=Foreign Policy}}</ref> իսկ 2010-ին ըստ 2thinknow-ի՝ տնտեսական եւ ընկերային նորարարութեան համաշխարհային քաղաքներու ցանկին մէջ գրաւած է 67-րդ տեղը<ref name="Print! Email! Author: 2thinknow">{{cite web|url=http://www.innovation-cities.com/innovation-cities-top-100-index-top-cities/|title=Innovation Cities™ Top 100 Index &#124; 2010 &#124; Innovation Cities Program&nbsp;– Analyst Reports, Index Rankings, Benchmarking Data, Workshops|date=սեպտեմբերի 1, 2010|publisher=Innovation-cities.com|accessdate=հունվարի 14, 2012|author=&nbsp;Print! &nbsp;Email! Author: 2thinknow}}</ref>:
Քուալա Լումփուրը Մալեզիայի խորհրդարանի նստավայրն է։ Քաղաքը ժամանակին դաշնային կառավարութեան դատական եւ գործադիր մարմիններու նստավայն էր, սակայն անոնք1999-ին տեղափոխուած են Փութրաճայա<ref>{{cite web|url=http://www.gov.my/MyGov/BI/Directory/Government/AboutMsianGov/PutrajayaFederalAdminCapital/|title=Putrajaya&nbsp;– Administrative Capital of Malaysia|publisher=Government of Malaysia|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071021194523/http://www.gov.my/MyGov/BI/Directory/Government/AboutMsianGov/PutrajayaFederalAdminCapital/|archivedate=հոկտեմբերի 21, 2007|accessdate=դեկտեմբերի 11, 2007}}</ref>: Դատական համակարգի որոշ բաժիններ դեռ կը գտնուին Քուալա Լումփուրի մէջ։ Այստեղ կը գտնուի նաեւ Մալեզիայի արքայի պաշտօնական նստավայր Իսթանա Նեկարան։ Քուալա Լումփուրը Մալեզիայի մշակութային, նիւթական եւ տնտեսական կեդրոնն է։ Foreign Policy-ի 2010-ի համաշխարհային քաղաքներու սանդղակին մէջ կը գրաւէ 48-րդ հորիզոնականը<ref name="Kearney, Inc">{{cite web|url=http://www.foreignpolicy.com/node/373401|title=The 2010 Global Cities Index|last=Kearney, Inc.|first=A.T.|publisher=Foreign Policy}}</ref> իսկ 2010-ին ըստ 2thinknow-ի՝ տնտեսական եւ ընկերային նորարարութեան համաշխարհային քաղաքներու ցանկին մէջ գրաւած է 67-րդ տեղը<ref name="Print! Email! Author: 2thinknow">{{cite web|url=http://www.innovation-cities.com/innovation-cities-top-100-index-top-cities/|title=Innovation Cities™ Top 100 Index &#124; 2010 &#124; Innovation Cities Program&nbsp;– Analyst Reports, Index Rankings, Benchmarking Data, Workshops|date=սեպտեմբերի 1, 2010|publisher=Innovation-cities.com|accessdate=հունվարի 14, 2012|author=&nbsp;Print! &nbsp;Email! Author: 2thinknow}}</ref>:
Տող 278. Տող 264.
{{Արտաքին յղումներ}}
{{Արտաքին յղումներ}}


[[Ստորոգութիւն:Մալեզիա]
[[Ստորոգութիւն:Մալեզիա]]
[[Ստորոգութիւն:Ասիոյ մայրաքաղաքներ]]
[[Ստորոգութիւն:Ասիոյ մայրաքաղաքներ]]

15:39, 14 Հոկտեմբեր 2019-ի տարբերակ

Քաղաք
Քուալա Լամփուր
Դրօշակ Զինանշան


Progress and Prosper եւ Maju dan Makmur
Երկիր  Մալեզիա[1]
Ենթարկում Մայրաքաղաք
Kamarulzaman Mat Salleh?
Հիմնադրուած է՝ 1857
Տուեալ կարգավիճակում 1972-էն
Տարածութիւն 243,65 քմ²
ԲԾՄ 66 մեթր
Բնակչութիւն 1 982 100 մարդ (2020)[2]
Խտութիւն 7427,5 մարդ/քմ² մարդ/քմ²
Ագլոմերացիա 6 900 000
Կը գտնուի ափին Gombak River? եւ Klang River?
Ժամային գօտի UTC+8
Հեռախօսային ցուցանիշ 03
Փոստային ցուցանիշ 50000–59999
Պաշտօնական կայքէջ dbkl.gov.my

Քուալա Լումփուր (մալայ․՝ Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, անգլերէն՝ Federal Territory of Kuala Lumpur, չին.՝ 吉隆坡联邦直辖区), Մալեզիայի մայրաքաղաքը ու ամենաբնակեցուած քաղաքը[3]։ Քաղաքի մակերեսը կը կազմէ 243 քմ2, բնակչութիւնը՝ 1 982 100 մարդ (2020)[2]։[3]: Մեծ Քուալա Լումփուր քաղաքային համախմբումը բնակչութիւնը 2012-ի տուեալներով կը կազմէ 7,5 միլիոն մարդ[4]:

Քուալա Լումփուրը Մալեզիայի խորհրդարանի նստավայրն է։ Քաղաքը ժամանակին դաշնային կառավարութեան դատական եւ գործադիր մարմիններու նստավայն էր, սակայն անոնք1999-ին տեղափոխուած են Փութրաճայա[5]: Դատական համակարգի որոշ բաժիններ դեռ կը գտնուին Քուալա Լումփուրի մէջ։ Այստեղ կը գտնուի նաեւ Մալեզիայի արքայի պաշտօնական նստավայր Իսթանա Նեկարան։ Քուալա Լումփուրը Մալեզիայի մշակութային, նիւթական եւ տնտեսական կեդրոնն է։ Foreign Policy-ի 2010-ի համաշխարհային քաղաքներու սանդղակին մէջ կը գրաւէ 48-րդ հորիզոնականը[6] իսկ 2010-ին ըստ 2thinknow-ի՝ տնտեսական եւ ընկերային նորարարութեան համաշխարհային քաղաքներու ցանկին մէջ գրաւած է 67-րդ տեղը[7]:

Աշխարհագրութիւն

Քաղաքը կը գտնուի Մալաքքա թերակղզիի հարաւ-արեւմուտքը, ցածրադիր հովիտի մէջ, ուր կը միախառնուին Քլանկ եւ Կոմպաք գետերը։

Պատմութիւն

Քուալա Լումփուրը հիմնադրուած է 1857-ին։ 1880 -1978-ականները եղած է Սելանկորի մայրաքաղաքը։ 1946-1957-ականները եղած է բրիտանական գաղութի վարչական կեդրոնը, 1957-1963-ականները՝ անկախ Մալայայի դաշնութեան մայրաքաղաք, 1983-էն՝ Մալեզիայի մայրաքաղաք։ Փետրուար 1972-էն կը կրէ քաղաքի կարգավիճակը, 1974-էն՝ Դաշնային տարածքի կարգավիճակ[8]:

Ազգային կազմ

Քաղաքին մէջ կը բնակին մալայացիներ, չինացիներ, թամիլներ, մալայալներ, թելուգիի, պենկալացիներ եւ այլ ազգեր։

Տնտեսութիւն

Քուալա Լումփուրը կը համարուի երկրի առեւտրա-արդիւնաբերական եւ տնտեսական կեդրոնը[9]: Քաղաքին եւ անոր արուարձաններուն մէջ կը գտնուին քաուչուկի վերամշակման, արմաւենիի իւղի եւ այլ սննդամթերքներու արտադրութեան ձեռնարկութիւններ։

Կլիմա

Քուալա Լումփուրը ունի հասարակածային կլիմա, տեղումներու մեծ քանակով (տարեկան միջին քանակը կը կազմէ 2627 մմ)։ Ամբողջ տարին շոգ է եւ խոնաւ։ Առատ տեղումները գրեթէ հաւասարաչափ կը թափին ամբողջ տարուան ընթացին, բացի Յունիս-Օգօստոս ամիսներէն, երբ անոնք համեմատաբար աւելի քիչ են։ Օդի ջերմաստիճանը քաղաքին մէջ երբեք չի բարձրանար 38,5 °C-էն եւ երբեք չիջներ 17,8 °C-էն[10][11]: Միջին օրական առաւելագոյնը կը կազմէ 30-33 °C, իսկ նուազագոյնը՝ 23-25 °C:

Քուալա Լամփուրի կլիմայական տուեալները
Ամիս Յունուար Փետրուար Մարտ Ապրիլ Մայիս Յունիս Յուլիս Օգոստոս Սեպտեմբեր Հոկտեմբեր Նոյեմբեր Դեկտեմբեր Տարի
Ցուցանիշային բարձր °C (°F) 38.0

(100.4)

36.2

(97.2)

36.7

(98.1)

37.2

(99)

38.5

(101.3)

36.6

(97.9)

36.3

(97.3)

38.0

(100.4)

35.8

(96.4)

37.0

(98.6)

36.0

(96.8)

35.5

(95.9)

38.5

(101.3)

Միջին բարձր °C (°F) 32.0

(89.6)

32.8

(91)

33.1

(91.6)

33.1

(91.6)

33.0

(91.4)

32.8

(91)

32.8

(91)

32.3

(90.1)

32.1

(89.8)

32.0

(89.6)

31.7

(89.1)

31.5

(88.7)

32.4

(90.3)

Միջին օրական °C (°F) 27.7

(81.9)

28.2

(82.8)

28.6

(83.5)

28.7

(83.7)

28.8

(83.8)

28.6

(83.5)

28.1

(82.6)

28.1

(82.6)

28.0

(82.4)

28.0

(82.4)

27.8

(82)

27.6

(81.7)

28.2

(82.8)

Միջին ցած °C (°F) 23.4

(74.1)

23.6

(74.5)

24.0

(75.2)

24.3

(75.7)

24.6

(76.3)

24.3

(75.7)

23.8

(74.8)

23.9

(75)

23.8

(74.8)

24.0

(75.2)

23.8

(74.8)

23.6

(74.5)

23.9

(75)

Ցուցանիշային ցած °C (°F) 17.8

(64)

18.0

(64.4)

18.9

(66)

20.6

(69.1)

20.5

(68.9)

19.1

(66.4)

20.1

(68.2)

20.0

(68)

21.0

(69.8)

20.0

(68)

20.7

(69.3)

19.0

(66.2)

17.8

(64)

Տեղումներ մմ (inches) 193

(7.6)

198

(7.8)

257

(10.12)

290

(11.42)

197

(7.76)

131

(5.16)

148

(5.83)

162

(6.38)

214

(8.43)

265

(10.43)

321

(12.64)

252

(9.92)

2628

(103,49)

Միջ. անձրեւոտ օրեր 17 17 19 20 18 14 16 16 19 21 24 22 223
% խոնաւութիւն 80 80 80 82 81 80 79 79 81 82 84 83 81
Միջին ամսական արեւային ժամ 185.0 192.4 207.9 198.8 206.8 194.4 200.2 189.0 163.8 169.1 152.3 162.6 2222,3

Ծանօթագրութիւններ

  1. archINFORM — 1994.
  2. 2,0 2,1 https://www.dosm.gov.my/v1/index.php?r=column/cthemeByCat&cat=117&bul_id=akliVWdIa2g3Y2VubTVSMkxmYXp1UT09&menu_id=L0pheU43NWJwRWVSZklWdzQ4TlhUUT09
  3. 3,0 3,1 «Malaysia: largest cities and towns and statistics of their population»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ դեկտեմբերի 16, 2012-ին 
  4. Helders, Stefan։ «Malaysia:Metropolitan areas»։ World Gazetteer։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ դեկտեմբերի 5, 2012-ին։ արտագրուած է՝ դեկտեմբերի 4, 2007 
  5. «Putrajaya – Administrative Capital of Malaysia»։ Government of Malaysia։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ հոկտեմբերի 21, 2007-ին։ արտագրուած է՝ դեկտեմբերի 11, 2007 
  6. Kearney, Inc. A.T.։ «The 2010 Global Cities Index»։ Foreign Policy 
  7.  Print!  Email! Author: 2thinknow (սեպտեմբերի 1, 2010)։ «Innovation Cities™ Top 100 Index | 2010 | Innovation Cities Program – Analyst Reports, Index Rankings, Benchmarking Data, Workshops»։ Innovation-cities.com։ արտագրուած է՝ հունվարի 14, 2012 
  8. Погадаев, В. А. Куала-Лумпур. — в Малайзия. Карманная энциклопедия. М.: Муравей-Гайд, 2000, с. 31
  9. Экономический и финансовый центр страны
  10. «Extreme Temperatures Around the World»։ Maximiliano Herrera։ արտագրուած է՝ սեպտեմբերի 18, 2010 
  11. «Weather in KL»։ Welcome-KL։ արտագրուած է՝ հուլիսի 10, 2012