«Բնածուխ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
No edit summary |
|||
| Տող 26. | Տող 26. | ||
==== Ածխածնով Տարիքի Որոշում ==== |
==== Ածխածնով Տարիքի Որոշում ==== |
||
Ածխածնով տարիքի որոշման եղանակը ({{lang- |
Ածխածնով տարիքի որոշման եղանակը ({{lang-en|Carbon-14 dating}}) կը կիրառուէ կենսաբանական ծագում ունեցող առարկաներու եւ նիւթերու տարիքը ատոնց մէջ ածխածնի կայուն իզոտոպներու համեմատ <sup>14</sup>C իզոտոպի պարունակութիւնը չափելու միջոցաւ: Սա եղանակը [[1946 թուական]]ին առաջարկած է Ուիլիըրտ Ֆրէնք Լիպին ({{lang-en|Williatd Frank Libby}}): |
||
== Ծանօթագրութիւններ == |
== Ծանօթագրութիւններ == |
||
16:52, 28 Յունիս 2019-ի տարբերակ
Ածխածին (լատ.՝ Carboneum), քիմիական նշանը՝ C, կարգային թիվն է 6, հիւլէական զանգուածը՝ 12.011[1]։
Պատմական տեղեկութիւններ
Ածխածինը յայտնի է հեռու անցյալէն։ Փայտածուխն օգտագործուած է հանքաքարերէն մետաղները վերականգնելու համար, իսկ ալմաստը՝ որպէս թանկարժէք քար։ 1789 թուականին ֆրանսացի քիմիագէտ Անթուան Լորան Լաւուազիէն հետեւութիւն ըրաւ ածխածնի տարրային յատկութիւններու մասին։
Բնագիտական յատկութիւներ
Ածխածինը չի լուծուեր օրկանական եւ անօրկանական լուծիչներուն մէջ, կը լուծուէ մետաղներուն մէջ (երկաթ, կոբաղդ եւ այլն)։ 1 մթնոլորտ ճնշման տակ (օդի բացակայութեամբ) կը սուպլիմացուէ (կը ցնդէ) մօտ 3500 °C ջերմաստիճանին։ Կը հալի 3800±200 °C-ին 125 հազար մթնոլորտ ճնշումի տակ (հաշուած է տեսականօրէն)։
Քիմիական Յատկութիւններ
Բնական ածխածինը բաղկացած է երկու կայուն իզոթոփներէ՝ 12C (բնութեան մեջ հանդիպող զանգուածի 98.892%-ը) եւ ¹³C (զանգուածի 1.108%-ը)։ Արհեստական եղանակով ստացվել են 10C, 11C, 14C, 15C և 16C ռատիոաշխոյժ իզոթոփները։
A խումբի տարր է։ Հիւլէիի հիմնական վիճակի արտաքին ելեկտրոնային մակերուոյթի դասաւորուածութիւնն է 2s²p²։ Օքսիտացման կարեւորագոյն աստիճաններն են +2, +4, -4, վալենթականութիւնները՝ 4 եւ 2։ Ածխածնի չեզոք հիւլէին շառաւիղը 0.077 նմ է։ C4+ իոնի շառաւիղը՝ 0.029 նմ (համակերպող թիւը 4), 0.030 նմ (համակերպող թիւը 6)։
Ածխածնով Տարիքի Որոշում
Ածխածնով տարիքի որոշման եղանակը (անգլերէն՝ Carbon-14 dating) կը կիրառուէ կենսաբանական ծագում ունեցող առարկաներու եւ նիւթերու տարիքը ատոնց մէջ ածխածնի կայուն իզոտոպներու համեմատ 14C իզոտոպի պարունակութիւնը չափելու միջոցաւ: Սա եղանակը 1946 թուականին առաջարկած է Ուիլիըրտ Ֆրէնք Լիպին (անգլերէն՝ Williatd Frank Libby):
Ծանօթագրութիւններ
| ||||||
