«Արիստակէս Ալթուն-Տիւրրի» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 22. | Տող 22. | ||
[[Պատկեր:Aivazovsky - View of Constantinople and the Bosphorus.jpg|մինի|Յովհաննէս Այվազոսկի ։ Պոլիս 19-րդ դար]] |
[[Պատկեր:Aivazovsky - View of Constantinople and the Bosphorus.jpg|մինի|Յովհաննէս Այվազոսկի ։ Պոլիս 19-րդ դար]] |
||
'''Արիստակէս Ալթուն-Տիւրրի''' |
'''Արիստակէս Ալթուն-Տիւրրի''' ծնած է Պոլիս Մարտ 1804ին։ Զաւակն էր Առաքէլ Ալթունեանին։ Հայրը կը փոխադրուի է Ջմիւռնիա ուր կը մեռնի որբ թողելով Արիստակէս 4 տարեկան հասակին մէջ։ Արիստակէսը իր նախնական կրթութիւնը կը ստանայ տեղւոյն վարաժարանին մէջ, ուրկէ ետք Ռու անուն ֆրանսացիի մը վարժարանը կը յաճախէ եւ հոն կ՛ընտելանայ ֆրանսերէնի։ Դասընթացքը աւարտելէն վերջ կ՛երթայ Եգիպտոս ուր Եուսուֆ Պէյ վարժարան մը բացած էր։ Հոն ուսմունքը կը կատարելագործէ ուսանելով նաեւ իտալերէն և արաբերէն լեզուները։ Դպրոցը աւարտելէն ետք դեռ երիտասարդ հասակին կառավարական պաշտօնեայ կ'ըլլայ եւ քանի մը տարի ետք Մէհմէտ Ալիի քարտուղար կ՛անուանուի։ Արիստակէսի կինը ժամանակին շատ զարգացած հայ կիներէն էր եւ լաւ Ֆրանսագէտ։ |
||
Երբ էլմասը արաբերէն թերթին խմբագրապետը արտաքին գործոց նախարար կը նշանակուի, ինք ալ քիչ ետք կը դառնայ անոր խորհրդականը։ Դիւանագիտական խնդրոյ մը առթիւ Լուի Ֆիլիբ Ֆրանսայի թագաւորին գրուելիք պաշտօնագիր մը այնչափ յաջողութեամբ դրած է որ Եգիպտոսի Խտիվը Մէհմէտ Ալի փաշա Արիստակէտ Ալթունեանի ճակատը համբուրելով կ'ըսէ։ "Օղլում Ալթուն, սէնին իսմին Ալթուն տէյիլ, Տիւրրի տիր"։ (Կը նշանակէ - Որդիս Ալթուն քու անունդ Ալթուն (արծաթ) չէ, Տիւրրի (մարգարիտ) է"։ Ատկէց հետ Ալթուն մականունը կը փոխուի Ալթուն-Տիւրրիի։ |
|||
Միջոց մը էլմասը արաբերէն թերթին խմբագրապետը եղած արտաթին գործոց նախարար եղան է, ինք ալ քիչ ալ քիչ ատեն ետքը խորհրդական կ՛անուանուի։ |
|||
Դիւանագիտական խնդրոյ մը առթիւ Louis-Philippe Ֆրանսայի թագաւորին գրուելիք պաշտօնագիր մը այնչափ յաջողութեամբ դրած է որ Մէհմէտ Ալի փաշա խտհվը Արիստակէտ Ալթունեանի ճակատը համբուրելով ըսած է։ |
|||
Օղլում Ալթուն, սէնին իսմին Ալթուն տէյիլ, Տիւրրի տիր։ (Տիւրրի մարգրիտ ըսել է արաբերէն։ Ատկից հետ Ալլունեապ մականունը փոխուած է Ալթուն-Սիւրրիի։ |
|||
[[Պատկեր:ModernEgypt, Muhammad Ali by Auguste Couder, BAP 17996.jpg|մինի|ձախից|Մէհմյտ Ալի փաշա]] |
[[Պատկեր:ModernEgypt, Muhammad Ali by Auguste Couder, BAP 17996.jpg|մինի|ձախից|Մէհմյտ Ալի փաշա]] |
||
Մէհմէտ Ալի փաշայի մահէն հտք իր զագակը Իպրահիմ փաշա եւ յետոյ Ապպաս փաշաները կը յաջորդեն, ինք պաշտօնէն կը քաշուի և տկար ըլլալով Ջմիւռնիա կը հաստատուի ուր քիչ մը ատեն վաճառականութեամբ զբաղելէ վերջ Պօլիս կը հաստատուի 1851ին ուր Ճէզայիրլեան Մկրտիչ ամիրայի հետ Շամի մաքսերու վարձակալութիւնը կը ստանձնէ։ |
|||
⚫ | Ազգային գործերու մէջ մեծ մասնակցութիւն ունեցած է |
||
Ազգային երեովտասան եղած է 1860Էն գրեթէ մինչեւ իր մահը ու ազգին չահերուն պաշպան ժ հանդիսացած է։ |
|||
Գրարէտ անձ, Ֆրանսերէնէ թարգմանած է Գինովափէ անուն վի բասանութիւնր որ ձեռագիր քով։ |
|||
⚫ | |||
Մեռած է 1888 Յունվար 2ին։ |
|||
Ազգային երեսփոխան եղած է 1860Էն գրեթէ մինչեւ իր մահը ու ազգին շահերուն պաշպան հանդիսացած։ Գրագէտ անձ, Ֆրանսերէնէ թարգմանած է Գինովափէ անուն վէպ մը։ ՄԿը մահանայ 2 Յունվար 1888ին։ |
|||
Իր կինը կիւ հանրմ (1878) ժամանակին զարդասած Հայ կինենէն մէկ էր և քաջ Ֆրանսագէտ։ |
|||
{{DEFAULTSORT:Ալթուն-Տիւրրի, Արիստակէս}} |
{{DEFAULTSORT:Ալթուն-Տիւրրի, Արիստակէս}} |
18:35, 26 Հոկտեմբեր 2014-ի տարբերակ
Արիստակէս Ալթուն-Տիւրրի | |
---|---|
Ծնած է | 1804 |
Ծննդավայր | Պոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն |
Մահացած է | 1868 |
Մասնագիտութիւն | Խմբագիր, հասարակական գործիչ |
Զաւակներ | Առաքել Ալթուն-Տիւրրի |
Արիստակէս Ալթուն-Տիւրրի ծնած է Պոլիս Մարտ 1804ին։ Զաւակն էր Առաքէլ Ալթունեանին։ Հայրը կը փոխադրուի է Ջմիւռնիա ուր կը մեռնի որբ թողելով Արիստակէս 4 տարեկան հասակին մէջ։ Արիստակէսը իր նախնական կրթութիւնը կը ստանայ տեղւոյն վարաժարանին մէջ, ուրկէ ետք Ռու անուն ֆրանսացիի մը վարժարանը կը յաճախէ եւ հոն կ՛ընտելանայ ֆրանսերէնի։ Դասընթացքը աւարտելէն վերջ կ՛երթայ Եգիպտոս ուր Եուսուֆ Պէյ վարժարան մը բացած էր։ Հոն ուսմունքը կը կատարելագործէ ուսանելով նաեւ իտալերէն և արաբերէն լեզուները։ Դպրոցը աւարտելէն ետք դեռ երիտասարդ հասակին կառավարական պաշտօնեայ կ'ըլլայ եւ քանի մը տարի ետք Մէհմէտ Ալիի քարտուղար կ՛անուանուի։ Արիստակէսի կինը ժամանակին շատ զարգացած հայ կիներէն էր եւ լաւ Ֆրանսագէտ։
Երբ էլմասը արաբերէն թերթին խմբագրապետը արտաքին գործոց նախարար կը նշանակուի, ինք ալ քիչ ետք կը դառնայ անոր խորհրդականը։ Դիւանագիտական խնդրոյ մը առթիւ Լուի Ֆիլիբ Ֆրանսայի թագաւորին գրուելիք պաշտօնագիր մը այնչափ յաջողութեամբ դրած է որ Եգիպտոսի Խտիվը Մէհմէտ Ալի փաշա Արիստակէտ Ալթունեանի ճակատը համբուրելով կ'ըսէ։ "Օղլում Ալթուն, սէնին իսմին Ալթուն տէյիլ, Տիւրրի տիր"։ (Կը նշանակէ - Որդիս Ալթուն քու անունդ Ալթուն (արծաթ) չէ, Տիւրրի (մարգարիտ) է"։ Ատկէց հետ Ալթուն մականունը կը փոխուի Ալթուն-Տիւրրիի։
Մէհմէտ Ալի փաշայի մահէն հտք իր զագակը Իպրահիմ փաշա եւ յետոյ Ապպաս փաշաները կը յաջորդեն, ինք պաշտօնէն կը քաշուի և տկար ըլլալով Ջմիւռնիա կը հաստատուի ուր քիչ մը ատեն վաճառականութեամբ զբաղելէ վերջ Պօլիս կը հաստատուի 1851ին ուր Ճէզայիրլեան Մկրտիչ ամիրայի հետ Շամի մաքսերու վարձակալութիւնը կը ստանձնէ։
Ազգային գործերու մէջ մեծ մասնակցութիւն ունեցած է եւ 1857ի Գերագոյն Ժողովի անդամակցած է։ Կարեւոր ներդրում ըրած է Ազգային Սահմանադրութեան հաստատման մէջ ուր Աղաթոն, Օտեան եւ Ռուսինեանի հետ խմբագրած են Սահմանադրութեան օրէնք
Ազգային երեսփոխան եղած է 1860Էն գրեթէ մինչեւ իր մահը ու ազգին շահերուն պաշպան հանդիսացած։ Գրագէտ անձ, Ֆրանսերէնէ թարգմանած է Գինովափէ անուն վէպ մը։ ՄԿը մահանայ 2 Յունվար 1888ին։
Կատեգորիա:Հայ քաղաքական գործիչներ
Կատեգորիա:1804 ծնունդներ
Կատեգորիա:1888 մահեր
Կատեգորիա:Հունվարի 2 մահեր
Կատեգորիա:Կոստանդնուպոլիս քաղաքում ծնվածներ
Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Արևմտահայերեն հոդվածներ