«Արտաշէս Աբեղեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added

Գծային

09:05, 2 Սեպտեմբեր 2016-ի տարբերակ

Կաղապար:ԱՀ Աբեղեան Արտաշէս (ծն․՝ 1 Յունուար 1878, Աստապատ), տոքթ, փիլիսոփայութեան։ հայերէնի դասախօս Պերլինի համալսարանի կին Արեւելեան Լեզուաց Ճեմարանին։

Կենսագրութիւն

Ծնած է 1 Յունուար 1878 Աստապատ (տե՛ս)։ Տարրական կրթութիւնը ստացած հայրենի գիւղին ծխական (մինչեւ 1887) եւ ապա (1887-1890) Շուշիի Թեմական Դպրոցին մէջ, իսկ միջնակարգ եւ բարձր ուսումը՝ Թիֆլիսի Ներսիսեան Դպրոցին (1890-1895) եւ Էջմիածնի Գէորգեան Ճեմարանին (1895-1899) մէջ։ 1899-1900 ուսուցիչ Շուշիի Թեմական Դպրոցին։

1900-1904 բարձրագոյն ուսմանց հետեւած Գերմանիա (Մարպուրկ, Լայպցիկ, Պերլին)։ 1904 Դեկտ. աւարտած Մարպուրկի Համալսարանը, Տոքթ. փիլ. տիտզոսով։ 1905 Յունուարէն մինչեւ Օգոստ. աշխատած Ս. Բեդերսպուրկ, բրոֆ. Ն. Մառի քով։ 1905-1919 ուսուցիչ, 1919-1915 նաեւ փոխ տեսուչ Թիֆլիսի Ներսիսեան Դպրոցին։ Պաշտօնավարած Թիֆլիսի Յովնանեան օրիորդաց վարժարանին մէջ եւս (որպէս ուսուցիչ կամ հոգաբարձութեան փոխ-նախագահ)։ Անդամակցած կովկասահայ շարք մը հանրային կազմակերպութեանց եւ ընկերութեանց վարչական մարմիններուն։ Խմբագրութեան անդամ Նոր Դպրոց մանկավարժական ամսագրին (1908-1913), Թիֆլիս։ Աշխատակից տեղւոյն Յառաջ եւ յաջորդող թերթերուն (1905-1909), Հորիզոնի (1909-1918) եւ հայ մամուլի այլ օրկաններու։

1919-1920 Երեւան, Հայաստանի Խորհրդարանին անդամ։ Աշխատակցած տեղւոյն Յառաջի։ 1921-1922 Կ. Պոլիս, ուսուցիչ Էսայան Վարժարանին։ Աշխատակցած ճակատամարտի եւ յաջորդող թերթերու։ 1922-էն ասդին բնակութիւն հաստատած է Պերլին։

Ի հետեւումն իր մէկ հիմնաորեալ գրութեան յանուն Բրուսիոյ կրթական նախարարին՝ վերջինս 1926 թ. կրամանագրեց հայերէնին ուսուցումը առնել Պերլինի համալսարանին կից Արեւելեան Լեզուաց Ճեմարանի (վերակազմուած՝Արտասահմանագիտական Ճեմարան անունով) ծըրագրին մէջ, տոքթ. Աբեղեանը նշանակելով դասախոս։ Ի հետեւումն վերջնոյն մէկ ուրիշ դիմումին յանուն Պերլինի քաշաքաեին վարչութեան՝ տեղւոյն նորաբաց փոքրիկ փողոցնիրէն մէկուն 1928 Թ. տրուեցաւ Հակական Փողոց (Armenische Strasse). Ա. անդամ է Գերմանիոյ Գրողներու Միութեան եւ փոխ-նախագահ Հայեւգերման Միութեան։ Կ՚աշխատաեցի գերման մամուլի, ինչպէս նաեւ արտասահմանի հայ թերթերու եւ հանդէսներու -Հայրենի (օրաթերթ եւ ամսագիր Պոսթոն), Յուսաբեր (Գահիրէ), Յառաջ (Բարիզ), Վէմ հանդէս (Փարիզ) եւ այլն։ Ստորագրած է բածզմաթիւ յօդուածներ եւ ուսումնասիրութիւններ՝ նուիրուած հայ կեանքին եւ մշակոյթին։

Աղբիւրներ

Հայ Հանրագիտակ, Հայր Մկրտիչ Վարդապետ Պոտուրեան, 1913 Պուքրէշ, Ա. հատոր, էջ 15։

Կատեգորիա:1878 ծնունդներ (արւմտ․) Կատեգորիա:1 Յունուարի ծնածներ Կատեգորիա:Հայ փիլիսոփաներ (արւմտ․)

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
+{{Արևելահայերեն|Արտաշես Աբեղյան}}
 {{ԱՀ}}
 '''Աբեղեան Արտաշէս''' (ծն․՝ [[1 Յունուար]] [[1878]], [[Աստապատ]]), տոքթ, փիլիսոփայութեան։ հայերէնի դասախօս [[Պերլին|Պերլինի]] համալսարանի կին Արեւելեան Լեզուաց Ճեմարանին։
@@ Տող 10. / Տող 11. @@
 Ի հետեւումն իր մէկ հիմնաորեալ գրութեան յանուն Բրուսիոյ կրթական նախարարին՝ վերջինս [[1926]] թ. կրամանագրեց հայերէնին ուսուցումը առնել [[Պերլին|Պերլինի]] համալսարանին կից Արեւելեան Լեզուաց Ճեմարանի (վերակազմուած՝Արտասահմանագիտական Ճեմարան անունով) ծըրագրին մէջ, տոքթ. Աբեղեանը նշանակելով դասախոս։ Ի հետեւումն վերջնոյն մէկ ուրիշ դիմումին յանուն [[Պերլին|Պերլինի]] քաշաքաեին վարչութեան՝ տեղւոյն նորաբաց փոքրիկ փողոցնիրէն մէկուն [[1928]] Թ. տրուեցաւ Հակական Փողոց (Armenische Strasse). Ա. անդամ է Գերմանիոյ Գրողներու Միութեան եւ փոխ-նախագահ Հայեւգերման Միութեան։ Կ՚աշխատաեցի գերման մամուլի, ինչպէս նաեւ արտասահմանի հայ թերթերու եւ հանդէսներու -Հայրենի (օրաթերթ եւ ամսագիր Պոսթոն), Յուսաբեր ([[Գահիրէ]]), Յառաջ ([[Ֆրանսա|Բարիզ]]), Վէմ հանդէս ([[Փարիզ (արեւմտահայերէն)|Փարիզ]]) եւ այլն։ Ստորագրած է բածզմաթիւ յօդուածներ եւ ուսումնասիրութիւններ՝ նուիրուած հայ կեանքին եւ մշակոյթին։
 == Աղբիւրներ ==