Երեւակայութիւն

Երեւակայութիւն, որ նաեւ կը կոչուի երեւակայելու ընդունակութիւն, նոր պատկերներ եւ զգացողութիւններ ձեւաւորելու կարողութիւնն է, որոնք չեն ընկալուիր զգայարաններու միջոցով՝ տեսողական, լսողական կամ այլ զգայարաններու միջոցով: Երեւակայութիւնը գիտելիքները կը դարձնէ կիրառելի խնդիրներ լուծելու ժամանակ եւ կարեւոր է փորձ ձեռք բերելու եւ սորվելու գործընթացի համար[1][2][3][4]: Երեւակայութիւնը զարգացնելու հիմնական միջոց կը հանդիսանայ պատմութիւններ լսելը[1][5], ուր ընտրուած բառի ճշգրտութիւնը կարեւոր գործօն է «յօրինուած աշխարհներու» համար[6]: Երեւակայութիւնը "թաքնուած" պատկերներու կամ զգացողութիւններու ձեւաւորում է, որոնք տեղի կ'ունենան առանց որեւէ մէկուն իմացութեան: Անհատը կրնայ երեւակայել՝ ըստ տրամադրութեան, որ կրնայ լաւ կամ վատ ըլլալ՝ կախուած իրավիճակէն իր: Որոշ մարդիկ կ'երեւակայեն, որպէսզի դուրս գան լարուածութենէն կամ մռայլ տրամադրութիւններէ: Այն ընդունուած է իբրեւ ներքին կարողութիւն եւ մտքին մէջի շրջակայ միջավայրի ընկալման զգացումէն բխած տարրերէն մասնակի կամ ամբողջական անձնական ոլորտներ ստեղծելու գործընթաց: Այս բանը արհեստագիտապէս կը կիրառուի հոգեբանութեան մէջ մտքին մէջ ինչ որ բան վերականգնելու գործընթացի համար՝ ընկալուող առարկայ կամ պատկեր, որ նախկինին մէջ եղած է իմաստային ընկալման մէջ: Քանի որ երեւակայութեան նմանատիպ կիրառումը կը հակասէ սովորական լեզուին, որոշ հոգեբաններ նախընտրած են այն նկարագրել որպէս «պատկերում» կամ «պատկերներ», կամ խօսիլ անոր մասին որպէս «վերարտադրողական»-ի՝ ի տարբերութիւն «արտադրողական» կամ «կառուցողական» երեւակայութեան:

Երեւակայութեան հոգեբանութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Հոգեբանները երեւակայական միտքը ուսումնասիրած են ո՛չ միայն անոր ստեղծարարութեան ոչ աշխարհիկ ձեւով եւ գեղարուեստական արտայայտութեամբ, այլ նաեւ անոր ամենօրեայ երեւակայութեան աշխարհիկ ձեւով[7]:

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

  1. 1,0 1,1 Norman 2000 pp. 1-2
  2. Brian Sutton-Smith 1988, p. 22
  3. Archibald MacLeish 1970, p. 887
  4. Kieran Egan 1992, pp. 50
  5. Northrop Frye 1963, p. 49
  6. As noted by Giovanni Pascoli
  7. Ward, T.B., Smith, S.M, & Vaid, J. (1997). Creative thought. Washington DC: APA