Քլուժ-Նաբոքա
| Քաղաք | |||
|---|---|---|---|
| Քլուժ Նաբոքա | |||
| Cluj-Napoca | |||
| |||
 | |||
| Երկիր | Ռումանիա | ||
| Քաղաքապետ | Էմիլ Պոք[1] | ||
| Հիմնադրուած է՝ | 1213[2] | ||
| Տարածութիւն | 179,5 քմ² | ||
| ԲԾՄ | 356 մեթր | ||
| Բնակչութիւն | 286 598 մարդ (1 Դեկտեմբեր 2021) | ||
| Ժամային գօտի | UTC+2 և UTC+3։00 | ||
| Հեռախօսային ցուցանիշ | 264 և 364 | ||
| Փոստային ցուցանիշ | 400001–400930[3] | ||
| Շրջագայութեան պետ-համարագիր | CJ-N | ||
| Պաշտօնական կայքէջ | primariaclujnapoca.ro | ||
Քլուժ-Նաբոքա (ռումաներէն՝ Cluj-Napoca, ծանօթ նաեւ Քլուժ անունով)։ Ռումանիոյ երկրորդ քաղաքն է, մայրաքաղաք Պուքրէշէն ետք։ Կը գտնուի Սոմեշուլ Միք գետին հովիտին տարածքին եւ Թրանսիլվանիա պատմական շրջանին անպաշտօն մայրաքաղաքն է։ 1790-1848 եւ 1861-1867 մայրաքաղաքն էր Թրանսիլվանիոյ Մեծ Իշխանապետութեան։
Քաղաքը կ՛անուանուի նաեւ՝ Քլոսընպուրկ Klausenburg (գերմ․), Քոլոսվար Kolozsvár (հունգ․) եւ Castrum Clus, Claudiopolis (լատ․)։
Ըստ 2021-ի մարդահամարին, բնակչութեան թիւը 286 598 է։ Իսկ, Քլուժ-Նաբոքա Շրջանային միաւորին տարածքին բնակչութեան թիւը մօտաւորապէս 420 000 է։
2015-ին Քլուժ-Նաբոքա հռչակուած է Եւրապական երիտասարդական մայրաքաղաք եւ 2018-ին՝ Մարմնակրթութեան Եւրոպական քաղաք։
2021-ին միացաւ Եունեսքոյի Ստեղծագործական Քաղաքներու Ցանցին եւ անուանուեցաւԵունեսքոյի Ֆիլմի Քաղաք (UNESCO's City of Film)։
Ընդհանուր տեղեկութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Քլուժ Ռումանիոյ մշակութային գլխաւոր կեդրոններէն է (թատրոններ, գրադարաններ, փառատօներ, համերգներ, եւայլն)։ Ռումանիոյ ամենէն հին համալսարանական քաղաքն է, երկրին՝ երկրորդը եւ Թրանսիլվանիոյ առաջինը։ Քաղաքին համալսարաններն ու դպրոցները Թրանսիլվանիոյ երեք պատմական լեզուներուն (ռումաներէն, հունգարերէն եւ գերմաներէն) մասնագիտանալու կեդրոնն է, ինչպէս նաեւ անգլերէնի ու ֆրանսերէնի։ Այդ պատճառով ալ «ուսանողներու քաղաք» կը կոչուի։ Անոնց տարեկան միջին թիւը մօտաւորապէս 50 000 կը հաշուէ։
Քաղաքին բնակչութեան մեծ մասը ռումանախօս եւ հունգարախօս համայնքները կը կազմեն։ Քլուժ Ռումանիոյ հունգարական համայնքին գլխաւոր մշակութային կեդրոնն է։ Կը հիւրասիրէ բազմաթիւ հիմնարկութիւններ, ինչպէս օրինակ Ռումանիոյ մեծագոյն համալսարանը (Babeș-Bolyai University) իր հանրածանօթ բուսաբանական պարտէզով, ազգային մակարդակի մշակութային հիմնարկներ, ինչպէս օրինակ՝ Ազգային Թատրոնը եւ Օփերան, եւայլն։
ԺԶ․ դարավերջին քաղաքին տրուած է «գանձի քաղաք» ծածկանունը (ռում․՝ orașul comoară, հունգ․՝ kincses város) շնորհիւ բնակչութեան բարձր բարեկեցիկ վիճակին եւ նաեւ մետաղներու առեւտուրին։
Հակիրճ պատմական տուեալներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Քլուժին մօտ յայտնաբերուած է հնագոյն բնակավայր մը (Ք․Ա․6000-Ք․Ա․5500՝ Նոր Քարէ Դար): Այնուհետեւ, Պղինձէ եւ Երկաթէ դարաշրջաններուն, շրջանը բնակուած է եւ եղած է անասնապահութեան եւ աւելի ետք առեւտուրի կարեւոր կեդրոն։
Հռոմէացի Տրայանոս կայսրը Քլուժ կը գրաւէ Բ․ դարասկիզբին՝ 106-ին․ այդ կը վկայէ 1758-ին յայտնաբերուած սիւնի մը վրայ արձանագրութիւնը՝ Այթոնի մղոնաքար (Milliarium of Aiton)։ Անոր յաջորդը՝ Ատրիանոս կայսր, քաղաքին ինքնակառավարում (municipium) կը շնորհէ՝ municipium Aelium Hadrianum Napocenses։ Հետագային, Բ․ դարավերջին, քաղաքը կ՛ունենայ գաղթավայրի վիճակ՝ Colonia Aurelia Napoca։ Հռոմէացիները Քլուժէն կը մեկնին 274-ին։
Միջնադարին, արդի քաղաքին տեղը կային երկու բնակավայրերու համալիրներ․ Քլուժ-Մինիսթուր փայտեայ բերդը եւ անոր շուրջը զարգացած բնակավայրը՝ Piața Muzeului (այժմ Թանգարանի հրապարակ)։
| Թուական | Շրջան |
|---|---|
| 1000-1526 | Հունգարիոյ Թագաւորութիւն |
| 1526-1570 | Արեւելեան Հունգարական թագաւորութիւն |
| 1570-1804 | Թրանսիլվանիոյ Իշխանապետութիւն |
| 1804-1867 | Աւստրիական կայսրութիւն |
| 1867-1918 | Աւստրոհունգարիա (de jure Հունգարիա մինչեւ 1920) |
| 1920-1940 | Ռումանիոյ Թագաւորութիւն (de facto 1918 մինչեւ 1940) |
| 1940-1945 | Հունգարիոյ Թագաւորութիւն |
| 1945-1947 | Ռումանիոյ
Թագաւորութիւն |
| 1947-1965 | Ռումանիոյ Ժողովրդավարական Հանրապետութիւն |
| 1965-1989 | Ռումանիոյ Սոցիալիստական Հանրապետութիւն |
| 1989-այժմ | Ռումանիա |
1989-ի յեղափոխութիւնը
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը].jpg)
1989-ի Ռումանական Յեղափոխութեան ընթացքին, Քլուժ-Նաբոքա ապստամբութեան կեդրոններէն կը հանդիսանայ։ 26 հոգի կը սպաննուին եւ մօտաւորապէս 170 կը վիրաւորուին։
2004-էն ետք, քաղաքը արագօրէն մտած է զարգացման ընթացքի մէջ, ձեռք բերելով տնտեսական բարգաւաճում մը։
Պատկերասրահ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]-
Քլուժ-Նաբոքայի քաղաքապետարանի շէնքը -
Babeș-Bolyai համալսարանը -
Ազգային Օփերան -
Սոմեշուլ Միք գետին հոսքը քաղաքին մէջէն -
Համալսարանի բուսաբանական պուրակին Ճաբոնական պարտէզը -
Turda կիրճը․ Քլուժին հարաւ-արեւելք -
Քլուժի յատուկ տուներ․ Մանասթիրենի թաղամաս -
Salina Turda աղահանքին գլխաւոր մուտքը -
Կեդրոնական համալասարանի գրադարանը -
Քլուժ-Նաբոքա եւ մարզադաշտը -
Երկաթուզագիծին կեդրոնական շէնքը -
Palatul Berde
_-_img_02.jpg)
.jpg)
,_Cluj,_RO.jpg)
.jpg)
.jpg)
[4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16]
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ Rezultatele alegerilor locale din 2016 — Central Electoral Bureau.
- ↑ Pascu Ș. Istoria Clujului — Քլուժ-Նաբոքա: 1974. — է. 68.
- ↑ http://www.geopostcodes.com/Cluj_Napoca
- ↑ Ֆայնենշիըլ Թայմս - Քլուժ․ համալսարաններու քաղաքը, 6 Մարտ 2008(անգլերէն)
- ↑ Քլուժ-Նաբոքա, UNESCO City of Film in 2021 (անգլերէն)
- ↑ Քլուժ-Նաբոքա, պատմական(անգլերէն)
- ↑ Քլուժ Նաբոքա, Զբօսաշրջիկութիւն(անգլերէն)
- ↑ Քլուժ Նաբոքա․ Բուսաբանական պուրակը(անգլերէն)
- ↑ Քլուժ Նաբոքա․ աշխարհի ամենամաքուր եւ ոչ ապականած քաղաքը - Business-Review.7-6-2014(անգլերէն)
- ↑ Brubaker, Rogers 24-9-2008․Ազգայնական քաղաքականութիւն եւ ամենօրեայ ազգայնականութիւն Թրանսլիլվանիոյ քաղաքի մը մէջ 10-6-2011
- ↑ Քլուժ Նաբոքա․ 2021-ի մարդահամար
- ↑ Նոր քարէ եւ Պղինձէ դար կեդրոնական Եւրոպա(անգլերէն)
- ↑ Lazarovici - Al Tartaria․ Ռումանիոյ հնաբանական վայրերը(անգլերէն)
- ↑ Քլուժ Նաբոքա․ Ռումանիոյ թաքնուած ադամանտը, 7-3-2024Կաղապար:Ref-gr
- ↑ Քլուժ Նաբոքա - ռումանիոյ գաղտնի գանձըԿաղապար:Ref-gr
- ↑ tripadvisor - Քլուժ Նաբոքա․ տեսարժան վայրերԿաղապար:Ref-gr