Տարիա Կամսարական

Տարիա Կամսարական;
Ծննդեան անուն	հայ.՝ Դարուհի Կամսարական
Նաեւ յայտնի է իբրեւ	Anne Sarag
Ծնած է	24 Ապրիլ 1902
Ծննդավայր	Աղեքսանդրիա, Եգիպտոս
Մահացած է	1 Մարտ 1986 (83 տարեկանին)
Մահուան վայր	Փարիզի 14-րդ շրջան, Փարիզ
Քաղաքացիութիւն	Եգիպտոս, Ֆրանսա և Օսմանեան Կայսրութիւն
Ազգութիւն	Հայ
Ուսումնավայր	Lycée Français d'Alexandrie? և Աքատեմի տը լա Կրանտ Շոմիէր
Մասնագիտութիւն	քանդակագործ, գրագէտ և շքանշաններ ձեւաւորող

Տարիա Կամսարական (բուն անունով Արտեմիս Տօրա (Տօրիա) Կամսարական, 24 Ապրիլ 1902(1902-04-24)^[2], Աղեքսանդրիա, Եգիպտոս^[3]^[4]^[2] - 1 Մարտ 1986(1986-03-01)^[5]^[2], Փարիզի 14-րդ շրջան, Փարիզ^[2]), եգիպտահայ քանդակագործ, ֆրանսագիր վիպասանուհի։

Կենսագրական գիծեր

Ծնած է Աղեքսանդրիա, Եգիպտոս։ Արմենակ Կամսարականի զաւակներէն Տարիա Կամսարական, Արամ եւ Երուանդ եղբայրներէն ամենափոքրը։

Ան իր մանկութիւնը ապրած է Աղեքսանդրիոյ Պոլքլի շրջանը։ Փոքր տարիքին Տարիա կրթութիւնը ստացած է հարուստ ընտանիքներու ժամանակի սովորութիւններուն համապատասխան` ունենալով յոյն, անգլիացի եւ ֆրանսացի խնամող դաստիարակներ:

Ան տիրապետած է երեք լեզուներու եւ իր ամբողջ կեանքին ընթացքին ալ կը պահէ երեք լեզուներու հմտութիւնը: Ան ծանօթ էր նաեւ արաբերէնին, հայերէնին եւ քիչ մըն ալ թրքերէնին։ Հայերէնը կը սորվի յայտնի մանկավարժ Էլպիս Կեսարացեանէն։

Տարիա 13 տարեկանէն սկսած է ֆրանսերէն գրել՝ բանաստեղծութիւններ եւ իր երեւակայութիւնէն բխած պատմուածքներ։ Իր ընթերցումներու առաջին աղբիւրը եղած է ֆրանսացի եւ անգլիացի դասական գրականութեան հեղինակներու՝ իր ծնողքին ունեցած հարուստ գրադարանը:

Ուսումը աւարտած է 1924-ին, Աղեքսանդրիոյ ֆրանսական երկրորդական վարժարանէն` «Lycée Français d’Alexandrie»: Ոգեշնչուած նկարչութեան եւ քանդակագործութեամբ, որոշած է արձանագործ-նկարիչ դառնալ։

Աշխատութիւններ

Տարիա Կամսարական Ֆրանսերէն հատորներու հեղինակ է «Anne Serag» գրական ծածկանունով. Voyage avec une ombre «Ճամբորդութիւն ստուերի հետ» վէպը, 232 էջ, զոյգի մենակութեան եւ թիւրիմացութեան մասին է (հրատարակուած է 1957, ֆրանսերէն) եւ L’anneau de feu «Հրեղէն օղակ» վէպը, 355 էջ (հրատարակուած է 1965 Ֆրանսերէն) ։

Տարիա Կամսարական իր ֆրանսերէն «Fatalisme du sang» վիպակին մէջ պատմած է իր աչքերով տեսած Փորթ Սայիտի մէջ Մուսա լեռան խիզախ մարտիկներու կեանքը: Նոյն վիպակը հայերէնի թարգմանած է «Արեւ» օրաթերթի խմբագիր Միքայէլ Կիւրճեան «Արիւնին ճակատագրականութիւնը» խորագրով եւ հրապարակած է «Արեւ» օրաթերթի թերթօնով՝ (թիւ 5 Դեկտեմբեր 1922 մինչեւ թիւ 80 Մարտ 16 1923)^[6]:

Ծանօթագրութիւններ

↑ Bénézit E., Zeiger-Viallet E., Busse J. Dictionnaire critique et documentaire des peintres, sculpteurs, dessinateurs et graveurs de tous les temps et de tous les pays
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3158433"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3052616"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2929945"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18414112"></a>
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 մահվան վկայական — է. 6.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q708653"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2000.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 https://archief.museumplantinmoretus.be/doc/au::55866
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Gamsaragan, Daria // Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2017. — ISBN 978-0-19-977378-7 — doi:10.1093/BENZ/9780199773787.ARTICLE.B00070369
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q104084417"></a>
↑ «Տարիա Կամսարական՝ Եգիպտահայ տաղանդաւոր քանդակագործ, ֆրանսագիր վիպասանուհի Anne Sarag - Darperag21» (en-US)։ 2023-07-01։ արտագրուած է՝ 2023-07-29

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q2929945"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Emmanuel_Bénézit|Bénézit&nbsp;E.]],_[[:fr:Edmond-Henri_Zeiger-Viallet|Zeiger-Viallet&nbsp;E.]],_[[:fr:Jacques_Busse|Busse&nbsp;J.]]</i>_[https://doi.org/10.1093/benz/9780199773787.article.B00070369_Dictionnaire_critique_et_documentaire_des_peintres,_sculpteurs,_dessinateurs_et_graveurs_de_tous_les_temps_et_de_tous_les_pays]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3158433"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3052616"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2929945"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18414112"></a></div>-1] Bénézit E., Zeiger-Viallet E., Busse J. Dictionnaire critique et documentaire des peintres, sculpteurs, dessinateurs et graveurs de tous les temps et de tous les pays
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3158433"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3052616"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2929945"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18414112"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_unknown"_data-entity-id="Q708653">[https://archives.paris.fr/arkotheque/visionneuse/visionneuse.php?arko=YTo2OntzOjQ6ImRhdGUiO3M6MTA6IjIwMjItMDgtMzAiO3M6MTA6InR5cGVfZm9uZHMiO3M6MTE6ImFya29fc2VyaWVsIjtzOjQ6InJlZjEiO2k6NDtzOjQ6InJlZjIiO2k6MjczNjU3O3M6MTY6InZpc2lvbm5ldXNlX2h0bWwiO2I6MTtzOjIxOiJ2aXNpb25uZXVzZV9odG1sX21vZGUiO3M6NDoicHJvZCI7fQ==#uielem_move=-219%2C-377.5&uielem_islocked=1&uielem_zoom=186&uielem_brightness=0&uielem_contrast=0&uielem_isinverted=0&uielem_rotate=F_մահվան_վկայական]<span_class="wef_low_priority_links">_—_է.&nbsp;6.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q708653"></a></div>-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 մահվան վկայական — է. 6.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q708653"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_2000.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2000.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[[https://archief.museumplantinmoretus.be/doc/au::55866_https://archief.museumplantinmoretus.be/doc/au::55866]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 https://archief.museumplantinmoretus.be/doc/au::55866

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q104084417">[[:d:Q104084417|Gamsaragan,_Daria]]_//_''[[:d:Q24255573|Benezit_Dictionary_of_Artists]]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:en:Oxford_University_Press|OUP]],_2017._—_ISBN_978-0-19-977378-7_—_[http://dx.doi.org/10.1093/BENZ/9780199773787.ARTICLE.B00070369_doi:10.1093/BENZ/9780199773787.ARTICLE.B00070369]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q104084417"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Gamsaragan, Daria // Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2017. — ISBN 978-0-19-977378-7 — doi:10.1093/BENZ/9780199773787.ARTICLE.B00070369
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q104084417"></a>

[6] «Տարիա Կամսարական՝ Եգիպտահայ տաղանդաւոր քանդակագործ, ֆրանսագիր վիպասանուհի Anne Sarag - Darperag21» (en-US)։ 2023-07-01։ արտագրուած է՝ 2023-07-29

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]